ხალხური დრამა
ხალხური დრამა – სინთეტიკური ფოლკლორული ჟანრი, რომელსაც საფუძვლად უდევს სიტყვის, მუსიკის, მოქმედების, პანტომიმის შერწყმულობა-დაუნაწევრებლობა.
ხალხური დრამა ზეპირსიტყვიერების ჩანასახში პირველყოფილი ხელოვნების მთლიანობაში იჩენს თავს. მხატვრულმა გაბაასებამ, კორიფესა და გუნდს შორის გამართულმა პაექრობამ სათავე დაუდო დრამატულ დიალოგს, ხოლო სიტყვისა და განსახოვნების საშუალებებს ნიადაგი მოუმზადა საწესჩვეულებო მოქმედებამ. ხალხური დრამის უმარტივესი სახე მოცემულია თვით ზეპირ შესრულებაში (გამომეტყველებითი თხრობა, მღერა, საკრავის მოშველიება, ცეკვა, მიმიკა, ქადაგი საკულტო დრამის მსახიობია, მისი როლის შესრულება სპეციალურ მომზადებას მოითხოვს. ხალხური დრამა ადრე სამეურნეო დანიშნულებას ემსახურებოდა, ხელოვნებად იგი საწესჩვეულებო პოეზიის განვითარების მაღალ საფეხურზე იქცა. თავდაპირველ ნიმუშებს წარმოადგენს ლაზარობა (გვალვის დროს წვიმის მოყვანა და, პირიქით, გამოამინდების ცდა), გამოზაფხულების თამაშობა-გართობანი (ბერიკაობა,ყეენობა და სხვ.). ხალხური დრამის ნაწარმოებებია „რძალ–დედამთილიანი", „მზეთუნახავი და თორმეტი თვე“, „მოდი ვნახოთ ვენახი“, „რწყილი და ჭიანჭველა“, „კაცი და ქაჯები“ (სვანური), დალის (კიკლის თხზულებანი. ლიტერატურული დრამის შექმნამდე (აღორძინების ეპოქა) საქართველოში მის მოვალეობას ხალხური დრამა-სანახაობანი ასრულებდა.
გ. ჭელიძე
ლიტერატურა
- დ. ჯანელიძე, ქართული თეატრის ხალხური საწყისები, 1848:
- მ. ჩიქოვანი, ხალხური დრამა. ქართული ხალხური სიტყვიერების ისტორია, 1956;
- მისივე, ხალხური დრამა, ქართული ხალხური პოეტური შემოქმედება, II, 1968.
