ალავიძე მიხეილ
მიხეილ ალავიძე – (24.V.1916, სოფ. საირმე, ცაგერის რაიონი, – 28. IX. 1996. ქუთაისი), ფილოლოგი, ისტორიკოსი, პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე. ფილოლოგიის მეცნიერებათა კანდიდატი (1955).
დაწყებითი განათლება მიიღო სოფელ საირმესა და ლაილაშში. 1938 დაამთავრა ქუთაისის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტი. აქვე ისტორია-ფილოლოგიის ფაკულტეტზე კითხულობდა ქართული გრამატიკის, სტილისტიკისა და დიალექტოლოგიის კურსებს.
საყურადღებოა ალავიძის გამოკვლევები ქართველოლოგიაში. იგი საფუძვლიანად იცნობდა ქართველურ ენათა ლექსიკასა და ტოპონიმიკას. იკვლევდა ქართულ-ზანურ და ქართულ-სვანურ სუბსტრატთა პრობლემებს, იმერულ, რაჭულ და ლეჩხუმურ დიალექტთა ურთიერთმიმართებას, ალავიძის გამოკვლევებმა ლეჩხუმურ დიალექტს საკუთარი ადგილი მიუჩინა ქართულ კილოთა შორის. მნიშვნელოვანია მისი ნაშრომი „ლეჩხუმური ლექსიკონი“.
მ. ალავიძე დაინტერესებული იყო ქართული სალიტერატურო ენის ისტორიის საკითხებით. მუშაობდა მწერლის ენის, სტილისა და პოეტიკის საკითხებზე (ნ. ბარათაშვილის ენის ხალხურობა, ილია და დედაენა, ვაჟა-ფშაველას პოეტური ენის სინტაქსი). „ქართული ენის განმარტებით ლექსიკონში“ აისახა იმერეთსა და რაჭა-ლეჩხუმში მის მიერ მოპოვებული მასალა. შეადგინა მწერლის ლექსიკონები: „დ. კლდიაშვილის ლექსიკონი“ (დ. კლდიაშვილი, თხზულებათა სრული კრებული ორ ტომად, ტ. II, თბ., 1952), „ნ. ლორთქიფანიძის ლექსიკონი“ (ალ. წულუკიძის სახელობის ქუთაისის პედაგოგიური ინსტიტუტის შრომები, 14, 1971). არნ. ჩიქობავასთან ერთად გამოსცა ქ. ძოწენიძის მონოგრაფია იმერულ დიალექტზე (ორტომეული).
ლ. კვანტალიანი
