რკონი (ნასოფლარი)
რკონი - კრკონი, ნასოფლარი აღმოსავლეთ საქართველოში, შიდა ქართლის მხარის კასპის მუნიციპალიტეტში, მდინარე თეძმის ზედა წელზე, მის მარცხენა ნაპირზე, სოფელ ჩაჩუბეთის მიდამოებში.
გადმოცემის თანახმად რკონში იყო „სალოცავი ხე“ – დიდი ცაცხვის ხე, რომელზედაც მლოცველები ჰკიდებდნენ შეწირულებას. საქართველოს სხვა კუთხეებშიც საკმაოდ გავრცელებული ოყო წარმართობის დროინდელი ეს რიტუალი.
ისტორია
განვითარებული ფეოდალიზმის პერიოდში, კერძოდ, XII-XIII საუკუნეებში რკონზე გადიოდა მნიშვნელოვანი სავაჭრო და სამხედრო-სტრატეგიული გზა, რომელიც აკავშირებდა შიდა ქართლს საქართველოს სამხთრე პროვინციებთან ჯავახეთთან, თრიალეთთან და შემდეგ, სომხეთის გავლით, ახლო აღმოსავლეთთან. ამან ხელი შეუწყო რკონში და მის მიდამოებში დიდ სამონასტრო მშენებლობას. გარკვეულ როლს რკონისა და მისი მიდამოების ეკონომიურ ცხოვრებაში თამაშობდა აქ წიაღისეული სიმდიდრის – ფერადი ლითონებისა და ვერცხლის არსებობა. ვახუშტი ბაგრატიონი წერს: „აქა არს ლითონი ბრპენისა მრავალი, იტყვიან ვერცხლსაცა“. მოგვიანებით, მეფე ერეკლე II-ის (1720-98 წწ.) ბრძანებით ჯავახიშვილების მამული რკონი შეტანილია იმ პუნქტების სიაში, სადაც უნდა ეძიონ და მოიპოვონ ოქრო და ვერცხლი. XIII საუკუნის II ნახევარში მსხვილმა ფეოდალმა და სახელმწიფო მოღვაწემ კახა თორელმა შეისყიდა სოფელი ხოვლე და შესწირა რკონის მონასტერს. 1400 წ. თემურლენგის (1336-1405 წწ.) ჯარებმა დაარბიეს სოფელი, ირგვლივ მდებარე ეკლესიები და მონასტერი. საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებაში რკონი გარკვეულ როლს ასრულებდა გვიანდელი ფეოდალიზმის პერიოდშიც. XVI-XVIII საუკუნეებში იგი საკმაოდ კარგად გამაგრებული პუნქტი იყო. 1690-95 წლებში აქ თავს აფარებდა ქართლის მეფე გიორგი XI (მეფობის წლები 1677-88 წწ) ოჯახით და აქედან აწარმოებდა ბრძოლებს ერეკლე I-ის (მეფობის წლები 1688-1703) ჯართან. დამარცხებული გიორგი XI ოჯახითურთ რკონიდან გაიქცა დასავლეთ საქართველოში.
რუსეთის პირველი რევოლუციის პეროდში, 1905 წელს, რკონში არსებობდა სახელოსნო-ლაბორატორია, სადაც ამზადებდნენ შეიარაღებული აჯანყებისათვის საჭირო იარაღსა და ფეთქებად ნივთიერებებს.
რკონში და მის მიდამოებში შემორჩენილია ისტორიული და კულტირლი ძეგლები. რკონის კომპლექსი, სამოჭალოს წმინდა გიორგის ეკლესია, სვიმეონ მესვეტის სავანე, ყუმბარების დამამზადებელი სახელოსნო და სხვ.
