მეტეხის კვირაცხოვლის ეკლესია
მეტეხის კვირაცხოვლის ეკლესია - არქიტექტურული ძეგლი მდებარეობს, საქართველოში, შიდა ქართლის მხარეში, კასპის მუნიციპალიტეტში, სოფელ მეტეხის დასავლეთით, 200 მ-ზე, მაღალ გორაკზე. თარიღდება გვიანდელი ფეოდალური ხანით. ეკლესიას სტრატეგიულად მარჯვე ადგილმდებარეობა აქვს და დიდ როლს ასრულებდა მტრისგან თავის დაცვაში.
აღწერილობა
ეკლესია დარბაზულია (9,7X6 მ), ნაგებია რიყის ქვით, შიგნითა კედლები და პილასტრები ქვითაა ნაწყობი, ხოლო კრონშტეინები, კაპიტელები, თაღი, კამარა და კონქი – კარგად შერჩეული მცირეზომის შირიმის ქვით შიგნიდან თაღოვანი შესასვლელი სამხრეთ კედლის შუა ნაწილშია. ნახევარწრიული აფსიდი დარბაზისაგან მხრებით და მათზე უშუალოდ (უკაპიტელოდ) გადაყვანილი შეისრული სატრიუმფო თაღითაა გამოყოფილი. აფსიდის ღერძზე სწორკუთხა სარკმელია, აფსიდის ქვედა ნაწილში თითო სწორკუთხა ნიშია, ხოლო ზემოთ – ვიწრო და დაბალ საბრძოლო სათავსებში შესაძრომები. ორივე სათავსს აღმისავლეთით სათოფურები აქვს. ეკლესიის სამხრეთ კედლის აღმოსავლეთ მონაკვეთში სწორკუთხაა სარკმელია, ხოლო დასავლეთ და ჩრდილოეთ კედლების შუაში – თაღოვანი. დარბაზის გრძივი კედლების განაპირა მონაკვეთებში წყვილ-წყვილი პილასტრია, რომლებზეც შეისრული კამარის საბჯენი თაღებია გადაყვანილი, მათ შორის მოთავსებული მესამე საბჯენი თაღი შეკიდულია და ფართო, თაროსებრ კრონშტეინებს ეყრდნობა. კაპიტელების პროფილს ვიწრო თარო და დახრილი სიბრტყე შეადგენს. კიდევ ერთი, შედარებით ვიწრო; კედლის მიმდებარე შეკიდული საბჯენი თაღი აგვირგვინებს დასავლეთ კედელს, ინტერიერი მთლიანად შელესილი იყო, ეკლესიის თავისებურებას სათოფურების სიმრავლე წარმოადგენს. აღმოსავლეთ კედელში ხუთი სათოფურია, გრძივი კედლების განაპირა მონაკვეთში, თაღოვან ნიშებში – ორ-ორი. ისინი საკმაოდ მაღლაა გაჭრილი, თითქმის ეკლესიის კამარის ქუსლის დონეზე. საბრძოლო ბილიკად ფიცარნაგებს იყენებდნენ (კედლებში შემორჩენილია ბუდეები და ხის კოჭების ფრაგმენტები). ეკლესიის იატაკი დატკეპნილი მიწისაა, გადალესილია თიხით.
სამხრეთ ფასადზე შესასვლელი დასრულებულია თაღიანი ტიმპანით, რომელშიც სწორკუთხა შეღრმავებაა, ამ ფასადზე კუთხეები თლილი ქვითაა ნაწყობი. ფასადებზე სარკმლები სწორკუთხაა. აღმოსავლეთ და დასავლეთ ფასადბის ფრონტონებზე, კედლის სიბრტყეებში თითო შეღრმავებული ჯვარია გამოსახული. თითქმის მთლიანადაა შემორჩენილი თლილი ქვით ნაწყობი თაროსებრი ლავგარდანი.
