ახალციხის მუნიციპალიტეტი
| ხაზი 4: | ხაზი 4: | ||
1917 წლამდე შედიოდა თბილისის გუბერნიაში, 1917-30 წლებში აღმოსავლეთ საქართველოს [[ახალციხის მაზრა|ახალციხის მაზრის]] სახელწოდებითაა ცნობილი, 1930 წლიდან ცალკე რაიონად გამოეყო დღევანდელ საზღვრებში. | 1917 წლამდე შედიოდა თბილისის გუბერნიაში, 1917-30 წლებში აღმოსავლეთ საქართველოს [[ახალციხის მაზრა|ახალციხის მაზრის]] სახელწოდებითაა ცნობილი, 1930 წლიდან ცალკე რაიონად გამოეყო დღევანდელ საზღვრებში. | ||
| + | რაიონში შედის 2 ქალაქი (ახალციხე, [[ვალე]]), 14 სოფლის საკრებულო, 47 სოფელი – სოფლის მოსახლეობა 22 651 – მოსახლეობის 60% [[ქართველები|ქართველია]], 39% – სომეხი და 1% – სხვადასხვა ეროვნებები | ||
| + | (რუსები, ბერძნები, ოსები). | ||
| + | |||
| + | ====გეოგრაფიული მდებარეობა==== | ||
ახალციხის მუნიციპალიტეტს ჩრდილოეთით ესაზღვრება ხარაგაულის და ბაღდათის, აღმოსავლეთით [[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი|ბორჯომის]] და [[ასპინძის მუნიციპალიტეტი|ასპინძის]], ხოლო დასავლეთით – [[ადიგენის მუნიციპალიტეტი|ადიგენის მუნიციპალიტეტები]], რეგიონის სამხრეთის საზღვარი ემთხვევა საქართველო-თურქეთის [[სახელმწიფო საზღვარი|სახელმწიფო საზღვარს]]. ქალაქი [[ახალციხე (ქალაქი ახალციხის მუნიციპალიტეტში)|ახალციხე]] მთელი სამცხე-ჯავახეთის ადმინისტრაციული ცენტრია. გაშენებულია მდ. [[ფოცხოვი (მდინარე)|ფოცხოვი]]ს ორივე ნაპირზე. | ახალციხის მუნიციპალიტეტს ჩრდილოეთით ესაზღვრება ხარაგაულის და ბაღდათის, აღმოსავლეთით [[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი|ბორჯომის]] და [[ასპინძის მუნიციპალიტეტი|ასპინძის]], ხოლო დასავლეთით – [[ადიგენის მუნიციპალიტეტი|ადიგენის მუნიციპალიტეტები]], რეგიონის სამხრეთის საზღვარი ემთხვევა საქართველო-თურქეთის [[სახელმწიფო საზღვარი|სახელმწიფო საზღვარს]]. ქალაქი [[ახალციხე (ქალაქი ახალციხის მუნიციპალიტეტში)|ახალციხე]] მთელი სამცხე-ჯავახეთის ადმინისტრაციული ცენტრია. გაშენებულია მდ. [[ფოცხოვი (მდინარე)|ფოცხოვი]]ს ორივე ნაპირზე. | ||
| ხაზი 13: | ხაზი 17: | ||
* [[თურქეთი]]ს საზღვრიდან (ვალეს სასაზღვრო გამშვები პუნქტი) ახალციხემდე – 18 კმ | * [[თურქეთი]]ს საზღვრიდან (ვალეს სასაზღვრო გამშვები პუნქტი) ახალციხემდე – 18 კმ | ||
| − | + | ==== ბუნებრივი პირობები ==== | |
| + | ახალციხის მუნიციპალიტეტი ქვაბულში მდებარეობს, რის გამოც შემოჭრილი ჰაერის მასების ეფექტი შესუსტებულია, ნალექი უმნიშვნელოა და ჰავა მშრალი. დღე-ღამის განმავლობაში არ შეიმჩნევა | ||
| + | ტემპერატურის დიდი მერყეობა. საშუალო წლიური ტემპერატურაა +9.2<sup>0</sup>C. საშუალო ტემპერატურა ნულს ქვემოთ მხოლოდ ზამთრის თვეებშია. ზაფხულში საშუალო თვიური ტემპერატურაა +19<sup>0</sup>C. | ||
| + | |||
| + | ტერიტორია 1010 კვ.კმ-ია, აქედან 40% სასოფლო-სამეურნეო სავარგულია. | ||
| + | |||
| + | მუნიციპალიტეტში მიედინება [[მტკვარი]], რომლის მთავარი შენაკადებია მდინარეები ფოცხოვი და [[ურაველი (მდინარე)|ურაველი]]. | ||
| + | |||
| + | ==== ღირშესანიშნაობები ==== | ||
| + | მუნიციპალიტეტში მრავალი საინტერესო ძეგლია, რომელთაგან, განსაკუთრებით აღსანიშნავია: [[საფარის მონასტერი]], ენთელის ქვაკაცი ([[მეგალითები|მეგალითური]] ძეგლი) და [[აგარის მონასტერი|აგარის სამონასტრო კომპლექსი]], [[ბაიები|ბაიების]] კლდეში ნაკვეთი ციხე, [[აწყურის ციხე]], | ||
| + | ახალციხის რაბათი (სიტყვა რაბათი არაბული წარმოშობისაა, რომელშიც იგულისხმება ციხის მიმდებარე ტერიტორიაზე არსებული გამაგრებული გეოგრაფიული პუნქტი სამოქალაქო მოსახლეობით). რაბათი ქალაქის ისტორიული ცენტრია, სადაც განთავსებულია ეროვნული მუზეუმი. საინტერესო აგრეთვესხვა ძეგლებიც: | ||
| + | ბიეთის ტაძრის ნანგრევები, ორცეფის ციხე, [[თისელის ეკლესია]] და ციხე-სიმაგრე, ხეოთის ეკლესია, წყორძის ეკლესია, ღრომის წმ. თევდორეს ეკლესია. | ||
| − | |||
| − | |||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
მიმდინარე ცვლილება 00:05, 5 ივნისი 2024 მდგომარეობით
ახალციხის მუნიციპალიტეტი – ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული სამხრეთ საქართველოში.
1917 წლამდე შედიოდა თბილისის გუბერნიაში, 1917-30 წლებში აღმოსავლეთ საქართველოს ახალციხის მაზრის სახელწოდებითაა ცნობილი, 1930 წლიდან ცალკე რაიონად გამოეყო დღევანდელ საზღვრებში.
რაიონში შედის 2 ქალაქი (ახალციხე, ვალე), 14 სოფლის საკრებულო, 47 სოფელი – სოფლის მოსახლეობა 22 651 – მოსახლეობის 60% ქართველია, 39% – სომეხი და 1% – სხვადასხვა ეროვნებები (რუსები, ბერძნები, ოსები).
სარჩევი |
[რედაქტირება] გეოგრაფიული მდებარეობა
ახალციხის მუნიციპალიტეტს ჩრდილოეთით ესაზღვრება ხარაგაულის და ბაღდათის, აღმოსავლეთით ბორჯომის და ასპინძის, ხოლო დასავლეთით – ადიგენის მუნიციპალიტეტები, რეგიონის სამხრეთის საზღვარი ემთხვევა საქართველო-თურქეთის სახელმწიფო საზღვარს. ქალაქი ახალციხე მთელი სამცხე-ჯავახეთის ადმინისტრაციული ცენტრია. გაშენებულია მდ. ფოცხოვის ორივე ნაპირზე.
ახალციხის მუნიციპალიტეტში გადის სომხეთიდან და თურქეთიდან მომავალი გზები, მუნიციპალიტეტი აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკას უკავშირდება გოდერძის უღელტეხილით. მანძილი:
- თბილისიდან ახალციხემდე ბორჯომის გავლით – 210 კმ
- ბათუმიდან ახალციხემდე გოდერძის უღელტეხილის გავლით – 168 კმ
- სომხეთის საზღვრიდან (ნინოწმინდის სასაზღვრო გამშვები პუნქტი) ახალციხემდე – 89 კმ
- თურქეთის საზღვრიდან (ვალეს სასაზღვრო გამშვები პუნქტი) ახალციხემდე – 18 კმ
[რედაქტირება] ბუნებრივი პირობები
ახალციხის მუნიციპალიტეტი ქვაბულში მდებარეობს, რის გამოც შემოჭრილი ჰაერის მასების ეფექტი შესუსტებულია, ნალექი უმნიშვნელოა და ჰავა მშრალი. დღე-ღამის განმავლობაში არ შეიმჩნევა ტემპერატურის დიდი მერყეობა. საშუალო წლიური ტემპერატურაა +9.20C. საშუალო ტემპერატურა ნულს ქვემოთ მხოლოდ ზამთრის თვეებშია. ზაფხულში საშუალო თვიური ტემპერატურაა +190C.
ტერიტორია 1010 კვ.კმ-ია, აქედან 40% სასოფლო-სამეურნეო სავარგულია.
მუნიციპალიტეტში მიედინება მტკვარი, რომლის მთავარი შენაკადებია მდინარეები ფოცხოვი და ურაველი.
[რედაქტირება] ღირშესანიშნაობები
მუნიციპალიტეტში მრავალი საინტერესო ძეგლია, რომელთაგან, განსაკუთრებით აღსანიშნავია: საფარის მონასტერი, ენთელის ქვაკაცი (მეგალითური ძეგლი) და აგარის სამონასტრო კომპლექსი, ბაიების კლდეში ნაკვეთი ციხე, აწყურის ციხე, ახალციხის რაბათი (სიტყვა რაბათი არაბული წარმოშობისაა, რომელშიც იგულისხმება ციხის მიმდებარე ტერიტორიაზე არსებული გამაგრებული გეოგრაფიული პუნქტი სამოქალაქო მოსახლეობით). რაბათი ქალაქის ისტორიული ცენტრია, სადაც განთავსებულია ეროვნული მუზეუმი. საინტერესო აგრეთვესხვა ძეგლებიც: ბიეთის ტაძრის ნანგრევები, ორცეფის ციხე, თისელის ეკლესია და ციხე-სიმაგრე, ხეოთის ეკლესია, წყორძის ეკლესია, ღრომის წმ. თევდორეს ეკლესია.
[რედაქტირება] წყარო
- სამცხე-ჯავახეთი: ცნობარი
- სამცხე-ჯავახეთის გზამკვლევი
