ანალიზი (მათემატიკა)
(ახალი გვერდი: '''ანალიზი''' – (''ბერძნ''. analysis – დანაწევრება, დაშლა, გარჩევა) – საგნ...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''ანალიზი''' – (''ბერძნ''. analysis – დანაწევრება, დაშლა, გარჩევა) – საგნის აზრობრივი დაშლა შემადგენელ ნაწილებად. ანალიზი სინამდვილის კვლევის მეთოდია, რაც იმაში მდგომარეობს, რომ განსახილველი საგანი აზრობრივად ან პრაქტიკულად დანაწევრდება შემადგენელ ნაწილებად (ნიშანი, თვისება, დამოკიდებულება). თითოეული ეს ნაწილი შეისწავლება ცალკე, რათა ანალიზის პროცესში გამოყოფილი ნაწილები სხვა ლოგიკური ხერხის – სინთეზის დახმარებით შეერთდეს ერთ მთელად, რომელიც გამდიდრებულია ახალი ცოდნით. ის საშუალებას გვაძლევს ჩავწვდეთ მოვლენის სტრუქტურას, საგნის ცალკეულ მომენტთა თავისებურებას, მათი ურთიერთდამოკიდებულების ხასიათს, მთელის კავშირს შემადგენელ ნაწილებთან; ამზადებს იმის პირობებს, რომ მივაგნოთ საგნის არსებას, კანონს, ერთეულიდან გადავიდეთ ზოგადზე, წარმოდგენებიდან – ცნებებზე. | + | '''ანალიზი''' – (''ბერძნ''. analysis – დანაწევრება, [[დაშლა (მათემატიკა)|დაშლა]], გარჩევა) – საგნის აზრობრივი დაშლა შემადგენელ ნაწილებად. ანალიზი სინამდვილის კვლევის მეთოდია, რაც იმაში მდგომარეობს, რომ განსახილველი საგანი აზრობრივად ან პრაქტიკულად დანაწევრდება შემადგენელ ნაწილებად (ნიშანი, თვისება, [[დამოკიდებულება (მათემატიკური ტერმინი)|დამოკიდებულება]]). თითოეული ეს ნაწილი შეისწავლება ცალკე, რათა ანალიზის პროცესში გამოყოფილი ნაწილები სხვა ლოგიკური ხერხის – [[სინთეზი (უნარ-ჩვევა)|სინთეზის]] დახმარებით შეერთდეს ერთ მთელად, რომელიც გამდიდრებულია ახალი ცოდნით. ის საშუალებას გვაძლევს ჩავწვდეთ მოვლენის [[სტრუქტურა (გისოსი)|სტრუქტურას]], საგნის ცალკეულ მომენტთა თავისებურებას, მათი ურთიერთდამოკიდებულების ხასიათს, მთელის კავშირს შემადგენელ ნაწილებთან; ამზადებს იმის პირობებს, რომ მივაგნოთ საგნის არსებას, კანონს, ერთეულიდან გადავიდეთ ზოგადზე, წარმოდგენებიდან – ცნებებზე. |
| − | თავდაპირველად ანალიზი წარმოადგენდა მოცემული ერთეულიდან უფრო დაბალზე გადასვლას. მაგალითად, წილადების მიყვანა საერთო მნიშვნელზე წარმოადგენს ანალიზს თითოეული წილადის მიმართ. ძველი [[საბერძნეთი]]ს ისტორიკოსები ანალიზის მეთოდის შექმნას [[პლატონი|პლატონს]] მიაწერდნენ. ევკლიდეს „საწყისებში“ უკვე გვხვდება სიტყვები „ანალიზი“ და „სინთეზი“, მაგრამ შესაძლოა ისინი გადმოღებულია ევდოქსისგან. ახალ | + | თავდაპირველად ანალიზი წარმოადგენდა მოცემული ერთეულიდან უფრო დაბალზე გადასვლას. მაგალითად, [[წილადი|წილადების]] მიყვანა საერთო [[მნიშვნელი (მათემატიკა)|მნიშვნელზე]] წარმოადგენს ანალიზს თითოეული წილადის მიმართ. ძველი [[საბერძნეთი]]ს ისტორიკოსები ანალიზის მეთოდის შექმნას [[პლატონი|პლატონს]] მიაწერდნენ. [[ევკლიდეს საწყისები|ევკლიდეს „საწყისებში“]] უკვე გვხვდება სიტყვები „ანალიზი“ და „სინთეზი“, მაგრამ შესაძლოა ისინი გადმოღებულია [[ევდოქსი კნიდელი|ევდოქსისგან]]. ახალ [[მათემატიკა]]ში ტერმინი დაჟინებით შემოყავდა [[ვიეტი ფრანსუა|ვიეტას]] (1591). |
მიმდინარე ცვლილება 12:54, 17 ივლისი 2023 მდგომარეობით
ანალიზი – (ბერძნ. analysis – დანაწევრება, დაშლა, გარჩევა) – საგნის აზრობრივი დაშლა შემადგენელ ნაწილებად. ანალიზი სინამდვილის კვლევის მეთოდია, რაც იმაში მდგომარეობს, რომ განსახილველი საგანი აზრობრივად ან პრაქტიკულად დანაწევრდება შემადგენელ ნაწილებად (ნიშანი, თვისება, დამოკიდებულება). თითოეული ეს ნაწილი შეისწავლება ცალკე, რათა ანალიზის პროცესში გამოყოფილი ნაწილები სხვა ლოგიკური ხერხის – სინთეზის დახმარებით შეერთდეს ერთ მთელად, რომელიც გამდიდრებულია ახალი ცოდნით. ის საშუალებას გვაძლევს ჩავწვდეთ მოვლენის სტრუქტურას, საგნის ცალკეულ მომენტთა თავისებურებას, მათი ურთიერთდამოკიდებულების ხასიათს, მთელის კავშირს შემადგენელ ნაწილებთან; ამზადებს იმის პირობებს, რომ მივაგნოთ საგნის არსებას, კანონს, ერთეულიდან გადავიდეთ ზოგადზე, წარმოდგენებიდან – ცნებებზე.
თავდაპირველად ანალიზი წარმოადგენდა მოცემული ერთეულიდან უფრო დაბალზე გადასვლას. მაგალითად, წილადების მიყვანა საერთო მნიშვნელზე წარმოადგენს ანალიზს თითოეული წილადის მიმართ. ძველი საბერძნეთის ისტორიკოსები ანალიზის მეთოდის შექმნას პლატონს მიაწერდნენ. ევკლიდეს „საწყისებში“ უკვე გვხვდება სიტყვები „ანალიზი“ და „სინთეზი“, მაგრამ შესაძლოა ისინი გადმოღებულია ევდოქსისგან. ახალ მათემატიკაში ტერმინი დაჟინებით შემოყავდა ვიეტას (1591).
