კიდურწაისრული დამწერლობა
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:Kidurwaisruli warwera.JPG|thumb|250პქ|მრავალძალის კიდურწაისრული წარწერა]] | [[ფაილი:Kidurwaisruli warwera.JPG|thumb|250პქ|მრავალძალის კიდურწაისრული წარწერა]] | ||
| − | '''კიდურწაისრული დამწერლობა''' − ქართული დამწერლობის ერთ-ერთი დეკორატიული, კალიგრაფიული სახეობა, რომლისთვისაც დამახასიათებელია | + | '''კიდურწაისრული დამწერლობა''' − [[ქართული დამწერლობა|ქართული დამწერლობის]] ერთ-ერთი დეკორატიული, [[კალიგრაფია|კალიგრაფიული]] სახეობა, რომლისთვისაც დამახასიათებელია [[ასო (ნიშანი)|ასო]]თა მოხაზულობის კიდურებში (ან სხვა ნაწილებში) სამკუთხედის ფორმის წაისრული დეკორატიული ელემენტები. ეს [[დამწერლობა]] ძირითადად X საუკუნის მიწურულიდან XI საუკუნის შუა ხანებამდე იყო გავრცელებული, თუმცა, გამონაკლისის სახით, იგი XII საუკუნის ორ ჭედურ წარწერაში – მეფე [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებლის]] საწინამძღვრე ჯვრისა და [[თამარ მეფე|თამარ მეფის]] გულსაკიდი ჯვრის წარწერებშიცაა გამოყენებული. კიდურწაისრული დამწერლობის ნიმუშები დადასტურებულია აგრეთვე XII საუკუნის რამდენიმე ლაპიდარულ წარწერაშიც, მათ შორის [[სამთავისის ტაძრის კომპლექსი|სამთავისის ტაძრის]] (1156 წ.), თიღვის ტაძრის დავით აღმაშენებლის ასულის – თამარის (დაახლოებით 1152 წ.), [[ნიკორწმინდა (ტაძარი)|ნიკორწმინდის ტაძრი]]ს რატი ერისთავის ასულის ეფემიას, მრავალძალის ეკლესიის ფასადის, იშხნის ტაძრის კედლის წარწერებში და სხვ. კიდურწაისრული დამწერლობის გადაგვარებულ სახეობად მიიჩნევა აგრეთვე ეტიფანე კათოლიკოსის 1218 წლის ქართული წარწერა [[ანისის ქართული ეკლესია|ანისის ქართულ ეკლესიაზე]]. ტერმინი „კიდურწაისრული“ პირველად გამოიყენა აკადემიკოსმა [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილმა]]. |
01:18, 25 იანვარი 2024-ის ვერსია
კიდურწაისრული დამწერლობა − ქართული დამწერლობის ერთ-ერთი დეკორატიული, კალიგრაფიული სახეობა, რომლისთვისაც დამახასიათებელია ასოთა მოხაზულობის კიდურებში (ან სხვა ნაწილებში) სამკუთხედის ფორმის წაისრული დეკორატიული ელემენტები. ეს დამწერლობა ძირითადად X საუკუნის მიწურულიდან XI საუკუნის შუა ხანებამდე იყო გავრცელებული, თუმცა, გამონაკლისის სახით, იგი XII საუკუნის ორ ჭედურ წარწერაში – მეფე დავით აღმაშენებლის საწინამძღვრე ჯვრისა და თამარ მეფის გულსაკიდი ჯვრის წარწერებშიცაა გამოყენებული. კიდურწაისრული დამწერლობის ნიმუშები დადასტურებულია აგრეთვე XII საუკუნის რამდენიმე ლაპიდარულ წარწერაშიც, მათ შორის სამთავისის ტაძრის (1156 წ.), თიღვის ტაძრის დავით აღმაშენებლის ასულის – თამარის (დაახლოებით 1152 წ.), ნიკორწმინდის ტაძრის რატი ერისთავის ასულის ეფემიას, მრავალძალის ეკლესიის ფასადის, იშხნის ტაძრის კედლის წარწერებში და სხვ. კიდურწაისრული დამწერლობის გადაგვარებულ სახეობად მიიჩნევა აგრეთვე ეტიფანე კათოლიკოსის 1218 წლის ქართული წარწერა ანისის ქართულ ეკლესიაზე. ტერმინი „კიდურწაისრული“ პირველად გამოიყენა აკადემიკოსმა ივანე ჯავახიშვილმა.
