ასო (ნიშანი)

ასო - გრაფიკული ნიშანი. რომელიც დამოუკიდებლად ან სხვა ნიშნებთან ერთად გამოიყენება ფონემების, მათი ვარიანტების ან მიმდევრობის აღსანიშნავად.

დამწერლობის სრულყოფილ სისტემებში თითოეული ასო შეესაბამება ცალკე ფონემას, როგორც თანამედროვე ქართულ ანბანში. ზოგიერთი ასო შეიძლება აღნიშნავდეს ორ ფონემას (ბერძნ. Ψ – ps. ლათ. x – ks, ქართულ ასომთავრულ და ნუსხურ ანბანებში ასო ჳ – ვიე). ან პირიქით. ორი ან მეტი ასო – ერთ ფონემას (ქართულ ასომთავრულ და ნუსხურ ანბანებში ფონემა უ გამოიხატება ორი ასოს შეერთებით – დიგრაფით: ო+ ჳ. გერმ. sch გამოხატავს შ-ს და ა. შ.). ზოგჯერ ერთი და იგივე ასო სიტყვაში დაკავებული პოზიციის (გარემოცვის) მიხედვით აღნიშნავს სხვადასხვა ფონემას (რუს. о, Стол უმახვილო პოზიციაში აღნიშნავს а-ს (Стола). ზოგ დამწერლობათა სისტემაში ერთი და იგივე ასო, სიტყვაში მისი ადგილის მიხედვით, სხვადასხვანაირად იწერება, ე. ი. წარმოდგენილია განსხვავებული ვარიანტებით, ალოგრაფებით. მაგ., ბერძ. ს წარმოდგენილია ς და σ ალოგრაფებით.

ე. მაჭავარიანი