განზომილება (მათემატიკაში)

NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
(სხვაობა ვერსიებს შორის)
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება
(ახალი გვერდი: '''განზომილება''' – მ ა თ ე მ ა ტ ი კ ა შ ი – რიცხვი, რომელიც ტოლია ე...)
 
 
(ერთი მომხმარებლის 2 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.)
ხაზი 1: ხაზი 1:
'''განზომილება''' – მ ა თ ე მ ა ტ ი კ ა შ ი – რიცხვი, რომელიც ტოლია ერთისა, თუ ფიგურა წარმოადგენს წრფეს, ორის – თუ ფიგურა წარმოადგენს ზედაპირს, სამისა – თუ ფიგურა წარმოადგენს სხეულს.
+
'''განზომილება''' – [[მათემატიკა|მ ა თ ე მ ა ტ ი კ ა შ ი]] [[რიცხვი (მათემატიკა)|რიცხვი]], რომელიც [[ტოლობა|ტოლია]] ერთისა, თუ [[ფიგურა (გეომეტრიული)|ფიგურა]] წარმოადგენს [[წრფე]]ს, ორის – თუ ფიგურა წარმოადგენს [[ზედაპირი (გეომეტრია)|ზედაპირს]], სამისა – თუ ფიგურა წარმოადგენს [[სხეული (გეომეტრიული)|სხეულს]].
  
ანალიზური გეომეტრიის თვალსაზრისით ფიგურის განზომილება უდრის კოორდინატთა რაოდენობას, რომელიც საჭიროა ამ ფოგურაზე მდებარე წერტილის განსაზღვრისათვის. მაგალითად, წერტილის მდებარეობდა წირზე განისაზღვრება ერთი კოორდინატით, ზედაპირზე – ორით, სამგანზომილებიან სივრცეში – სამით.
+
[[ანალიზური გეომეტრია|ანალიზური გეომეტრიის]] თვალსაზრისით ფიგურის განზომილება უდრის [[კოორდინატები|კოორდინატთა]] რაოდენობას, რომელიც საჭიროა ამ ფოგურაზე მდებარე [[წერტილი (გეომეტრია)|წერტილის]] განსაზღვრისათვის. მაგალითად, წერტილის მდებარეობდა [[წირი|წირზე]] განისაზღვრება ერთი კოორდინატით, ზედაპირზე – ორით, სამგანზომილებიან [[სივრცე]]ში – სამით.
  
XIX ს-ის შუა წლებამდე გეომეტრია სწავლობდა მხოლოდ პირველი სამი განზომილების ფიგურებს. მრავალგანზომილებიანი სივრცის ცნების განვითარების შედეგად XIX ს-ის მეორე ნახევრიდან გეომეტრია შეისწავლის ნებისმიერი განზომილების ფიგურებს.
+
XIX ს-ის შუა წლებამდე [[გეომეტრია]] სწავლობდა მხოლოდ პირველი სამი განზომილების ფიგურებს. მრავალგანზომილებიანი სივრცის ცნების განვითარების შედეგად XIX ს-ის მეორე ნახევრიდან გეომეტრია შეისწავლის ნებისმიერი განზომილების ფიგურებს.
 
+
ფ ი ზ ი კ ა შ ი – ფიზიკური სიდიდეების დამოკიდებულების ფორმა იმ სიდიდეებზე, რომლებიც მიღებულია ძირითად სიდიდეებად. ყველაზე უფრო მიზანშეწონილია ამ დამოკიდებულების გამოსახვა L სიგრძის, M მასისა და T დროის მიხედვით. მათემატიკური ფორმულის შესაბამისად ფართობს აქვს განზომილება L<sup>2</sup>, მოცულობას – L<sup>3</sup>, სიჩქარეს – LT<sup>-1</sup>, აჩქარებას- LT<sup>-2</sup>. იმისათვის, რომ განზომილების ფორმულები განასხვაონ სათანადო ფიზიკური დამოკიდებულების გამომსახველი ფორმულებისაგან, იყენებენ კვადრატულ ფრჩხილებს. მაგალითად [L<sup>2</sup>], [LT<sup>-1</sup>] და ა. შ.
+
  
  
ხაზი 12: ხაზი 10:
  
 
[[კატეგორია:მათემატიკა]]
 
[[კატეგორია:მათემატიკა]]
[[კატეგორია:ფიზიკა]]
 

მიმდინარე ცვლილება 21:57, 28 ნოემბერი 2023 მდგომარეობით

განზომილებამ ა თ ე მ ა ტ ი კ ა შ ირიცხვი, რომელიც ტოლია ერთისა, თუ ფიგურა წარმოადგენს წრფეს, ორის – თუ ფიგურა წარმოადგენს ზედაპირს, სამისა – თუ ფიგურა წარმოადგენს სხეულს.

ანალიზური გეომეტრიის თვალსაზრისით ფიგურის განზომილება უდრის კოორდინატთა რაოდენობას, რომელიც საჭიროა ამ ფოგურაზე მდებარე წერტილის განსაზღვრისათვის. მაგალითად, წერტილის მდებარეობდა წირზე განისაზღვრება ერთი კოორდინატით, ზედაპირზე – ორით, სამგანზომილებიან სივრცეში – სამით.

XIX ს-ის შუა წლებამდე გეომეტრია სწავლობდა მხოლოდ პირველი სამი განზომილების ფიგურებს. მრავალგანზომილებიანი სივრცის ცნების განვითარების შედეგად XIX ს-ის მეორე ნახევრიდან გეომეტრია შეისწავლის ნებისმიერი განზომილების ფიგურებს.


[რედაქტირება] წყარო

მათემატიკის ენციკლოპედიური ლექსიკონი

პირადი ხელსაწყოები
სახელთა სივრცე

ვარიანტები
მოქმედებები
ნავიგაცია
ხელსაწყოები