ხრახნწირი

ხრახნწირი – სივრცული წირი, რომელსაც შემოწერს მოძრავი M წერტილი, რომელიც ბრუნავს 00₁ ღერძის გარშემო მუდმივი ω კუთხური სიჩქარით და იმავდროულად ამავე ღერძის გასწვრივ ასრულებს გადატანით მოძრაობას მუდმივი სიდიდის v სიჩქარით.

ხრახნწირის პარამეტრული განტოლება ასეთი სახისაა:

x = a cosωt, y = a sinωt, z = vt.

აქ a − ცილინდრის რადიუსია, რომელზეც წირი მდებარეობს.

ხრახნწირის წირის სიგრძე 0xy სიბრტყესთან გადაკვეთის წერტილიდან ნებისმიერ M წერტილამდის ტოლია აქ b = , φ = ωt.

ხრახნწირს იხილავდა ჯერ კიდევ აპოლონი; ყოველ შემთხვევაში ეს არის ერთ-ერთი უძველესი ცნობილი სივრცითი წირი. შემდგომში წირს სწავლობდა მონტიე (1579), რომელიც მას უწოდებდა helix – „სურო“, „ფათალო“. ხრახნწირისთვის სივრცითი კოორდინატები პირველად გამოიყენა პიტომ (1724-1726). თვლიან, რომ ტერმინი წარმოიშვა გერმანული სიტყვიდან winden – „ხვევა", „ტრიალი“, „შემოხვევა“, (winde – „ოწინარი“, „ჯალამბარი“).

წყარო

მათემატიკის ენციკლოპედიური ლექსიკონი