ქისა

NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება
ქისა

ქისა - საწვრილმანოთა შესანახი, ხელზე სატარებელი, უბეში ჩასადები ან ქამარზე ჩამოსაკიდებელი. აკეთებდნენ ტყავისა და ნაჭრისაგან. რთავდნენ სხვადასხვა ორნამენტით, ოქრომკედით, ფერადი მძივებით, ნაქარგობით, წარწერებით. სულხან-საბას განმარტებით, ქისა, ანუ „კისა“ სხვათა ენა ყოფილა, ქართულად კი თალისა რქმევია.

ქისისათვის გამოიყენებოდა კარგად დამუშავებული ტყავი, ე.წ. ნატი, ხავერდი, მსხვილი ძაფი, ქისა ფუნქციის მიხედვით განიყოფებოდა და იყო საფულე, საქაღალდე, სათუთუნე, საეკლესიო დანიშნულების.

ქისები ძირითადად მზადდებოდა შინახელოსნური წესით და ფართო მოხმარების საგანს წარმოადგენდა. საპატარძლოდ მომზადებული ქალები დაინტერესებულნი იყვნენ მომავალი მეუღლისათვის სასაჩუქრო წინდებთან ერთად, ქისებიც დაემზადებინათ. ეს ძღვენი საგანგებო მორთულობას ითვალისწინებდა. ამ მხრივ ქსოვილის ქისები გამოირჩეოდა. რომელთა ზედაპირზე გამოჰყავდათ ნაქარგი სახეები. გრეხილებითა და ზონრებით შემკულებს წარწერებიც ერთვოდა. მაგ.: „მე ვარ ქისა მინანქრისა, მისართმევი მიჯნურისა“. უპირატესობა ეძლეოდა მძივებით გაწყობილ ჭრელ საქალო ქისებს. მიჯნურს გარდა ქისით ასაჩუქრებდნენ ნათლიას, საქმროს, კეთილის მოსურნეთ. საძღვნო დანიშნულებასთან ერთად ზოგი ქისა სამზითვო იყო, ზოგი საბაზრო ხასიათისა.





წყარო

ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი

პირადი ხელსაწყოები
სახელთა სივრცე

ვარიანტები
მოქმედებები
ნავიგაცია
ხელსაწყოები