აშუღი

აშუღი - (არაბ., თურქ. „აშიყი“ – მიჯნური, შეყვარებული), მუსლიმურ ქვეყნებში (აზერბაიჯანი, შუა აზია, თურქეთი, ირანი, დაღესტანი) მგოსანი, რომელიც უკრავს საზს, ქამანჩას, თარს, ჭიანურს და ზედ ამღერებს საკუთარ ლექსებს.

მოგვიანებით, განსაკუთრებით მე-18 საუკუნიდან, არამუსლიმურ ქვეყნებში, მაგ., საქართველოში, აშუღები, ყარაჩოხელებთან, საზანდრებთან, მესტვირეებთან და სხვებთან ერთად, გარდა საკუთარი ლექსებისა, ქართული პოეზიისა და ლიტერატურის ნიმუშებსაც კითხულობდნენ. თბილისელი ცნობილი აშუღები იყვნენ: იეთიმ გურჯი, საიათნოვა, სათარა. საიათნოვა ერეკლე მეფის კარზე მოღვაწეობდა. ისინი მეტად დაახლოებულნი იყვნენ ქართველ სახელოვან პოეტებთანაც (სათარა იყო ნიკოლოზ ბარათაშვილის მეგობარი). წარმოშობით ირანელი (ქ. არდებილი) აზერბაიჯანელი, სათარა მომაჯადოებლად ასრულებდა სპარსელი პოეტების ჰაფეზისა და საადის თასნიფებსა და ყაზალებს. აშუღები მნიშვნელოვან როლს თამაშობდნენ თბილისის კულტურულ ცხოვრებაში. მათ შორის თეატრალიზებულ წარმოდგენაში „ნაღლი“.

გ. მამულაშვილი

წყარო

მსოფლიო თეატრის ენციკლოპედიური ლექსიკონი