მირქმა
მირქმა - „მირქმა“ პირდაპირი მნიშვნელობით ნიშნავს მიხუტებას, მკერდზე მიკვრას. საღვთისმეტყველო გააზრებით კი მირქმა არის ღმერთთან შეხვედრის დღესასწაული.
შობიდან ორმოცი დღის შემდეგ, მოსეს სჯულის თანახმად, ქრისტე მიიყვანეს იერუსალიმის ტაძარში. ამ ავე დროს დედა ღვთისმშობელმა შეასრულა განწმენდისა და მსხვერპლშეწირვის წესი. ამიტომ ქრისტეშობიდან ორმოცი დღის შემდეგ (2/15 თებერვალს) ეკლესიაში ვდღესასწაულობთ უფლის მირქმას (ე.ი. შეხვედრას).
ყრმა ქრისტეს შეხვედრა მოხუც სიმეონთან და წინასწარმეტყველ ანასთან (ლუკა, 2:22-38) ამ დღესასწაულის მთავარი მოვლენაა. სიმეონს უწყებული ჰქონდა „სულისაგან წმიდისა არა ხილვად სიკუდილი, ვიდრემდე იხილოს ცხებული უფლისაჲ“, და სულწმინდით შთაგონებული იგი ტაძარში მივიდა, სადაც შეხვდა ახალშობილ მესიას, აიყვანა იგი ხელში და წარმოთქვა სიტყვები, რომელთაც ჩვენ დღემდე ვგალობთ ყოველი მწუხრის დასასრულს:
„აწ განუტევე მონაჲ შენი, მეუფეო, სიტყვისაებრ შენისა მშვიდობით, რამეთუ იხილეს თუალთა ჩემთა მაცხოვარებაჲ შენი, რომელ განუმზადე წინაშე პირსა ყოვლისა ერისასა, ნათელი გამობრწყინვებად წარმართთა ზედა დადიდებად ერისა შენისა ისრაელისა.“
წმ. სიმეონმა ასევე იწინასწარმეტყველა, რომ იესო იდგებოდა „დაცემად და აღდგინებად მრავალთა ისრაელსა შორის“, და რომ დედა ღვთისა დაიტანჯება თავისი შვილის გამო. წინასწარმეტყველი ანა ესწრებოდა ამას და „მოიწია და აღუვარებდა ღმერთსა და ეტყოდა მისთვის ყოველთა, რომელნი მოელოდეს გამოხსნასა იერუსალიმს შინა“.
დღესასწაულ ის ღვთისმსახურებაში აღნიშნულია, რომ ქრისტე, ძე და სიტყვა ღვთისა, ვინც შექმნა მთელი სამყარო, ახლა, არის რა ყრმა, ხელთ უჭირავს მოხუცებულს; მან, ვინც დაადგინა სჯული, ახლა თავად აღასრულებს ამ სჯულს, როგორც ძე კაცისა.
„მიიქუ მოხუცებულო, რომელმან მოსეს, პირველ ჰსჯული მომადლა მთასა სინასა, ჰსჯულისა აღსრულებად შენდა მოსრული, ესე არს რომლისათვის ჰსჯული მოასწავებდა, და წინასწარმეტყუელნი, ესე არს იგავთა და სახეთა მიერ გამოსახული, ესე არს ჩუენთვის განკაცებული, რათა გუაცხოვნეს, ამას თაყუანის-ვჰსცემდეთ და ვადიდებდეთ“ (უფალო ღაღადვჰყავსა ზედა დასდებელი).
„დღეს განიხმიან ბჭენი ცათანი, რამეთუ სიტყუა ღმრთისა დაუსაბამო დაიბადა ჩუენთვის, და დასაბამი ჟამიერი კაცთა ჰხსნისათვის მიიღო, დაუქცეველად ეგო ღვთაებითა, ქალწულისაგან დედისა ჩვილებრ ორმეოცისა დღისა, ჰსჯულიერად ტაძრად მოიყვანა პირმშო დაბადებულთა და ესე წიაღთა თვისთა მიიქუა მოხუცებულმან და უღაღადებდა, განმათავისუფლე მე, რომელი მოხუედ ცხოვრებად კაცთა, სოფლად სახიერებით, ქრისტე ღმერთო, დიდება შენდა“ (უფალო ღაღად-ვჰყავსა ზედა დასდებელი).
დღესასწაულის მწუხრი და ცისკარი უხვად შეიცავს ამ თემაზე შექმნილ საგალობლებს. საღმრთო ლიტურგიაში ღვთისმშობლის შესახებ საგალობლის სიტყვები ქმნის „პროკიმენს“ („წარდგომას“) ხოლო მოხუცი სიმეონის სიტყვები „ალილუიას“ საგალობლის სტრიქონებს. სახარების საკითხავი მოგვითხრობს მირქმაზე, მაშინ როცა ძველი აღთქმიდან იკითხება განწმენდის სჯული ლევიტელთა წიგნიდან, წინასწარმეტყველ ესაიას მიერ ტაძარში სამწმიდა უფლის ხილვასა და ეგვიპტელებისათვის რწმენის მიმადლებაზე, რომელიც, ასევე, იმავე ესაიას მიერაა ნაწინასწარმეტყველები, როცა ნათელი უფლისა იქნება „გამობრწყინვებად წარმართთა ზედა“ (ლუკა, 2:32).
სულიწმინდით შთაგონებულ და ნაწინამძღვრევ მორწმუნეებს, როგორც წმინდა სიმეონ ღვთის მიმრქმელს, ასევე, შეუძლიათ მოიპოვონ საკუთარი „მირქმა“ უფალთან და დაამოწმონ, რომ ისინიც შეიძლება „განუტევოს“ უფალმა, რადგან მათმა თვალებმაც იხილეს ხსნა უფლისაგან ქრისტეში.
„გიხაროდენ მიმადლებულო ღვთისმშობელო ქალწულო, რამეთუ შენგან განხორციელდა მხსნელი სოფლისა, ქრისტე ღმერთი ჩვენი, იხარებდ შენცა მოხუცებულო მართალო სვიმეონ, რამეთუ მიიქუ მკლავთა შენთა განმათავისუფლებელი სულთა ჩვენთა, რომელი მოგვანიჭებს ჩვენ დიდ საწყალობასა“ (ტროპარი).
„საშო რა ქალწულებრივი განსწმინდე შობითა შენითა და ხელნიცა სვიმეონისნი აკურთხენ ვითარცა გშვენოდა, უსწვრე აწცა და გვაცხოვნენ ქრისტე ღმერთო, დაამშვიდენ ბრძოლასა შინა მოქალაქობა ჩუენი და დაიცვენ ქრისტიანენი, რომელნი შეიყვარენ, მხოლოო კაცთ-მოყვარე“ (კონდაკი).
