ილარიონ ქართველის ცხოვრება
(ახალი გვერდი: '''ილარიონ ქართველის ცხოვრება''' — ჰაგიოგრაფიული ძეგლი, მოგვი...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''ილარიონ ქართველის ცხოვრება''' — ჰაგიოგრაფიული ძეგლი, მოგვითხრობს ილარიონის (822-875) — ქართველი საეკლესიო მოღვაწის ამბავს. ილარიონმა დიდი ამაგი დასდო ქართველთა სამონასტრო კოლონიზაციას დასავლეთში. მის სახელთან დაკავშირებულია ორი საზღვარგარეთული ქართული მონასტერი: ოლიმპისა - მცირე აზიის ბიზანტიურ ნაწილში და რომანასი - კონსტანტინოპოლში. ქართულად შემონახულია „ილარიონის ცხოვრების“ სამი რედაქცია: ძველი | + | '''ილარიონ ქართველის ცხოვრება''' — ჰაგიოგრაფიული ძეგლი, მოგვითხრობს ილარიონის (822-875) — ქართველი საეკლესიო მოღვაწის ამბავს. |
| + | |||
| + | ილარიონმა დიდი ამაგი დასდო [[ქართველები|ქართველთა]] სამონასტრო კოლონიზაციას დასავლეთში. მის სახელთან დაკავშირებულია ორი საზღვარგარეთული ქართული მონასტერი: ოლიმპისა - მცირე აზიის ბიზანტიურ ნაწილში და რომანასი - კონსტანტინოპოლში. ქართულად შემონახულია „ილარიონის ცხოვრების“ სამი რედაქცია: ძველი ათონური, მეტაფრასული და სვინაქსარული. ათონური რედაქციის თანახმად, ადრევე არსებულა ამ [[წმინდანები|წმიდანის]] „სახსენებელი“, „ცხოვრება და „შესხმა“, რომელთა ერთმანეთისგან განსხვავება და მათი ავტორების დადგენა ჭირს. ფიქრობენ, რომ „ილარიონის ცხოვრება“ თავდაპირველად ბერძნულ ენაზე ენკომიის სახით აღუწერია მის თანამედროვე მწერალს — [[ბასილი მონაზონი|ბასილი მონაზონს]]. ეს თხზულება, რომელსაც ჩვენამდე არ მოუღწევია, საფუძვლად დასდებია „ცხოვრების“ ათონურ რედაქციას, რომლის ავტორი შესაძლოა [[ექვთიმე ათონელი]] იყოს. მისი დაწერის თარიღია 991 წ. ათონური რედაქციის საფუძველზე 1074-1100 წწ. [[თეოფილე ხუცესმონაზონი|თეოფილე ხუცესმონაზონს]] შეუდგენია ცხოვრების მეტაფრასული რედაქცია. XII ს. დამდეგს [[გიორგი ათონელი]]ს „[[სვინაქსარი|დიდ სვინაქსარში]]“ შეუტანიათ აღნიშნული ორი რედაქციის საფუძველზე შექმნილი „ილარიონის ცხოვრების“ სვინაქსარული ტექსტი. „ილარიონ ქართველის ცხოვრებაში“ დაცულია ბიზანტიურ-ქართული კულტურულ-ლიტერატურული ურთიერთობის საყურადღებო დეტალები. | ||
| ხაზი 15: | ხაზი 17: | ||
[[კატეგორია: სასულიერო მწერლობა]] | [[კატეგორია: სასულიერო მწერლობა]] | ||
| − | [[კატეგორია: ქართული | + | [[კატეგორია: ქართული ლიტერატურა]] |
| + | [[კატეგორია:ჰაგიოგრაფიული ლიტერატურა]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 23:20, 24 სექტემბერი 2023 მდგომარეობით
ილარიონ ქართველის ცხოვრება — ჰაგიოგრაფიული ძეგლი, მოგვითხრობს ილარიონის (822-875) — ქართველი საეკლესიო მოღვაწის ამბავს.
ილარიონმა დიდი ამაგი დასდო ქართველთა სამონასტრო კოლონიზაციას დასავლეთში. მის სახელთან დაკავშირებულია ორი საზღვარგარეთული ქართული მონასტერი: ოლიმპისა - მცირე აზიის ბიზანტიურ ნაწილში და რომანასი - კონსტანტინოპოლში. ქართულად შემონახულია „ილარიონის ცხოვრების“ სამი რედაქცია: ძველი ათონური, მეტაფრასული და სვინაქსარული. ათონური რედაქციის თანახმად, ადრევე არსებულა ამ წმიდანის „სახსენებელი“, „ცხოვრება და „შესხმა“, რომელთა ერთმანეთისგან განსხვავება და მათი ავტორების დადგენა ჭირს. ფიქრობენ, რომ „ილარიონის ცხოვრება“ თავდაპირველად ბერძნულ ენაზე ენკომიის სახით აღუწერია მის თანამედროვე მწერალს — ბასილი მონაზონს. ეს თხზულება, რომელსაც ჩვენამდე არ მოუღწევია, საფუძვლად დასდებია „ცხოვრების“ ათონურ რედაქციას, რომლის ავტორი შესაძლოა ექვთიმე ათონელი იყოს. მისი დაწერის თარიღია 991 წ. ათონური რედაქციის საფუძველზე 1074-1100 წწ. თეოფილე ხუცესმონაზონს შეუდგენია ცხოვრების მეტაფრასული რედაქცია. XII ს. დამდეგს გიორგი ათონელის „დიდ სვინაქსარში“ შეუტანიათ აღნიშნული ორი რედაქციის საფუძველზე შექმნილი „ილარიონის ცხოვრების“ სვინაქსარული ტექსტი. „ილარიონ ქართველის ცხოვრებაში“ დაცულია ბიზანტიურ-ქართული კულტურულ-ლიტერატურული ურთიერთობის საყურადღებო დეტალები.
[რედაქტირება] ტექსტი
ძველი ქართული აგიოგრაფიული ლიტერატურის ძეგლები, 11, 1967, გვ. 9-37; იგივე, IV, 1968, გვ. 134-154, 261-62, 358.
[რედაქტირება] ლიტერატურა
კ. კეკელიძე, ნაწყვეტი ქართული აგიოგრაფიის ისტორიიდან, ეტიუდები, IV, 1957, გვ. 134-158.
