ჟენევის კონვენციები ომის მსხვერპლთა დაცვის შესახებ 1949
ჟენევის კონვენციები ომის მსხვერპლთა დაცვის შესახებ 1949 – (და მისი დამატებითი ოქმები 1977), ყველაზე მნიშვნელოვანი საერთაშორისო მრავალმხრივი შეთანხმებები ომის კანონებისა და ჩვეულებების სფეროში, რომლებიც მიმართულია შეიარაღებული კონფლიქტების მსხვერპლთა დაცვაზე; ესენია:
1) მოქმედ არმიაში დაჭრილ ავადმყოფთა ხვედრის გაუმჯობესება:
2) საზღვაო შეიარაღებული ძალების შემადგენლობიდან დაჭრილ ავადმყოფთა და გემის დაღუპვისას გადარჩენილ პირთა ხვედრის გაუმჯობესება:
3) სამხედრო ტყვეებისადმი მოპყრობა და
4) ომის დროს სამოქალაქო მოსახლეობის დაცვა.
პირველმა სამმა კონვენციამ შეცვალა ამ საკითხებზე ადრე მიღებული საერთაშორისო შეთანხმებები, რომელთა ხარვეზებმა მწვავედ იჩინა თავი მეორე მსოფლიო ომის დროს; დააწესა ომში მონაწილე სახელმწიფოს მოვალეობა – ჯეროვნად და უდისკრიმინაციოდ მოუაროს მოწინააღმდეგის დაჭრილ ავადმყოფებს, თავს არ დაესხას მტრის სამედიცინო დაწესებულებებს, სანიტარიულ ტრანსპორტსა და ქონებას, ხოლო მისი სანიტარიული პერსონალი მხოლოდ დროებით გამოიყენოს დატყვევებულ დაჭრილ ავადმყოფთა მოსავლელად და ა.შ. მესამე კონვენცია დეტალურად განსაზღვრავს სამხედრო ტყვეების სამართლებრივ მდგომარეობას. მეოთხე კონვენცია, ავსებს რა ჰააგის 1907 კონვენციას ომის კანონ-ჩვეულებებზე, კატეგორიულად კრძალავს ოკუპირებულ ტერიტორიაზე მოსახლეობის მშვიდობიანი ნაწილის ჟლეტას, მის მიმართ კოლექტიური სასჯელების გამოყენებას, ყოველგვარ ძალადობას და სხვ. მაოკუპირებელი სახელმწიფო ვალდებულია, უზრუნველყოს მოსახლეობა სურსათითა და მედიკამენტებით. მონაწილე სახელმწიფოებმა ჟენევის კონვენციები უნდა დაიცვან ყოველგვარ შეიარაღებულ კონფლიქტში, სამოქალაქო და კოლონიური ომების ჩათვლით და ისეთი მოწინააღმდეგის მიმართაც, რომელიც ჟენევის კონვენციაში არ მონაწილეობს, მაგრამ არ არღვევს მათ. ისინი აგრეთვე ვალდებულნი არიან სამხედრო მოსამსახურეებსა და მოსახლეობას გააცნონ აღნიშნული კონვენციები და სისხლის სამართლის სასჯელები დააწესონ მათი დარღვევისათვის.
