ორკბილა
Bidens tripartita L. — ორკბილა.
მეგრულად — მაკიფია, მალაკიფა, უჩა ბაწკარია, ბაწკარია.
ერთწლოვანი ბალახოვანი მცენარეა 25-100 სმ-მდე სიმაღლის, კარგად განვითარებული ფესვთა სისტემით. ღერო სწორმდგომია, შიშველი, ოთხწახნაგოვანი, მუქი იისფერი, ქვევიდანვე დატოტვილი, ტოტები მოპირისპირედაა განწყობილი; ფოთლები მოკლე ფრთისებრ ყუნწიანია, მოპირისპირე, ღრმად სამადგანკვეთილი, 3-7 სმ სიგრძის. ყვავილები წვრილია, მილისებრი, ორსქესიანი, შეკრებილია მარტოულ კალათებად; გვირგვინი მილისებრია, 5-ად დაკბილული, ჭუჭყისებრ-ყვითელი, ჯამი არა აქვს.ნაყოფი — მოგრძო-უკუკვერცხისებრი ძლიერ შებრტყელებული თესლურაა. ყვ. VI-VIII; ნაყ. IX-X.
იზრდება ზღვისპირა ზოლში და მთის წინებზე ჭაობიან და ტენიან ადგილებში, ზოგჯერ როგორც სარეველა ბოსტნებსა და ბაღებში. სამკურნალოდ გამოიყენება წვეროსეული ყლორტები, შეგროვილი ყვავილობის საწყის პერიოდში. მის შემადგენლობაშია ეთერზეთები, ფლავონოიდები, კაროტინოიდები, მთრიმლავი ნივთიერებები, ლაქტონები, კუმარინები, ასკორბინის მჟავა, მიკროელემენტები — მარგანეცი, რკინა, ქრომი, სპილენძი და სხვ.
ხასიათდება ნაღველმდენი, შარდმდენი და ოფლმდენი მოქმედებით; ხელს უწყობს საკვებმომნელებელი პროცესების აღდგენას და ნივთიერებათა სწორ ცვლას. დადებითად მოქმედებს ძვალ-კუნთოვანი აპარატის დაავადებების, ბრონქიტის, შეშუპების, დიაბეტის, ცისტიტის, ონკოლოგიური წარმონაქმნების, კერძოდ ელენთის კიბოს სამკურნალოდ. ითვლება, რომ სიმსივნის საწინააღმდეგო ეფექტით ხასიათდება მასში შემავალი ნივთიერება ფენილგენტატრინი. ნაყენი წმინდავს ღვიძლს, აძლიერებს მადას, ახდენს ელენთის მუშაობის ნორმალიზებას. ორკბილას ეთერზეთები ხასიათდება ანთების საწინააღმდეგო მოქმედებით, ებრძვის ლპობად ბაქტერიებს და ხელს უწყობს ჭრილობების სწრაფ შეხორცებას. გარეგანი მოქმედება გამოიხატება საფენების, აბაზანების სახით მეძუძურ ბავშვებში დიათეზის, აგრეთვე ფურუნკულების, სებორეის, წყლულების, ნეიროდერმიტის, ფსორიაზის სამკურნალოდ.
უკონტროლო ხმარება და დოზების გადაჭარბება იწვევს ნერვულ აღგზნებადობას, გაღიზიანებას და პანიკურ შეტევას, წნევის დავარდნას და სისუსტეს.
