დითირამბი

დითირამბი - (ბერძნ. Διθύραμβος) ძველ საბერძნეთში გუნდური სადიდებელი გალობა ღვთაება დიონისეს პატივსაცემად. აღმოცენდა ხალხურ პოეტურ ზეპირსიტყვიერებაში. დითირამბი დიონისეს დღესასწაულზე სრულდებოდა. მას თავდაპირველად იმპროვიზაციული ხასიათი ჰქონდა, მოგვიანებით დითირამბს საგანგებოდ უკვეთავდნენ ხოლმე რომელიმე პოეტს. გადმოცემის მიხედვით პირველი ბერძენი მოღვაწე, რომელმაც დითირამბს ლიტერატურული სახე მისცა იყო არიონი (ძვ.წ. მე-7-6 სს.).

დითირამბის შესრულებისას გუნდს გამოეყოფოდა სიმღერის წამომწყები, რომელსაც შემდგომ მთელი გუნდი აჰყვებოდა. დითირამბი გამოირჩეოდა განსაკუთრებული ემოციურობით სავარაუდოა, რომ მასში ჩანასახობრივად ჩართული იყო დიალოგი წამომწყებსა და გუნდს შორის არისტოტელეს თქმით, ტრაგედია აღმოცენდა სიმღერის წამომწყებთა საფუძველზე („პოეტიკა“, თ. 4). ადრეული პერიოდის დითირამბები (არიონის, ლასის და სხვ.) არ შემონახულა, ხოლო პოეტ პინდარის დითირამბებმა ჩვენამდე მოაღწია ფრაგმენტების სახით. 1896 წ. მკვლევარები წააწყდნენ პოეტ ბაკქილიდის პოემების კრებულს რომელთა შორის აღმოჩნდა დითირამბი „თეზევსი“ (მე-5 ს. ძვ.წ. 70-იანი წწ.). მას აქვს გამოკვეთილი დიალოგური აგებულება. როგორც ჩანს დიალოგის ფორმა ნიშნეული იყო ადრეული დითირამბებისთვისაც და ბაკქილიდმა გააძლიერა იგი.

მოგვიანებით დითირამბი ეწოდა სახოტბო ლირიკული ლექსს.

წყარო

• ყაუხჩიშვილი, სიმონ, ნტიკური ლიტერატურის ისტორია.
• მსოფლიო თეატრის ენციკლოპედიური ლექსიკონი