არყის ხე
| (ერთი მომხმარებლის 5 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | [[ფაილი:Aryis xe.JPG|thumb|არყი]] | + | [[ფაილი:Aryis xe.JPG|thumb|150პქ|არყი]] |
| − | ''' | + | '''<big>არყი</big>''' |
| + | |||
| + | '''ოჯახი არყისებრნი''' - (betulaceae)<br /> | ||
| + | '''გვარი''' – betula L, – არყი<br /> | ||
| + | '''სახეობა''' – B.Pwndula - Roth | ||
| + | |||
| + | არყი მრავალწლიანი ხე მცენარეა, 25 მ სიმაღლის, პრიალა თეთრი ქერქით ღეროზე და ხანდაზმულ ტოტებზე. ახალგაზრდა ღეროები მოწითალო-ნაცრისფერია, ხშირად მტირალაა. [[ფოთოლი|ფოთლები]] რომბულ-კვერცხისებურია, შიშველი, ორმაგად ხერხკბილა. | ||
| + | [[ყვავილი|ყვავილები]] ერთსქესიან მჭადა [[ყვავილედი|ყვავილედებად]] არის შეკრებილი. ფოთლები ადრე იშლებიან (აპრილის | ||
| + | ბოლოს ანდა მაისის დასაწყისში), რასაც აყვავებაც მოსდევს. იმტვერება ქარით. [[ნაყოფი|ნაყოფები]] მწიფდება ივლისში, ცვივა აგვისტო–სექტემბერში შუა ზამთრისპერიოდამდე. ღია ადგილებში მეათე წელს იწყებს აყვავილებას, ტყეში-მეოცე წელს. გავრცელებულია ევროპული ნაწილის, დასავლეთ ციმბირის, ჩრდილო ყასახეთის ტყიან და ტყესტეპიან რეგიონებში. [[კავკასია]]ში და მთიან შუააზიაში შერეულია მონათესავე სახეობებთან. | ||
| + | |||
| + | არყის [[მერქანი]] გამოყენებულია [[ქაღალდი]]ს წარმოებაში, აგრეთვე მისგან ამზადებენ [[ავეჯი|ავეჯსაც]], ძმრის მჟავასა და ეთილის სპირტს. გამოიყენება სადეზინფექციო, ჭრილობის შემხორცებელ, ქავილისა და სოკოვანი დაავადების საწინააღმდეგო მალამოების დასამზადებლად. | ||
| + | |||
| − | |||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
| − | [[ | + | [[სამკურნალო მცენარეთა მავნებლები და დაავადებები]] |
[[კატეგორია:არყისებრნი]] | [[კატეგორია:არყისებრნი]] | ||
[[კატეგორია:ხე მცენარეები]] | [[კატეგორია:ხე მცენარეები]] | ||
| + | [[კატეგორია:მრავალწლიანი მცენარეები]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 00:23, 9 ნოემბერი 2023 მდგომარეობით
არყი
ოჯახი არყისებრნი - (betulaceae)
გვარი – betula L, – არყი
სახეობა – B.Pwndula - Roth
არყი მრავალწლიანი ხე მცენარეა, 25 მ სიმაღლის, პრიალა თეთრი ქერქით ღეროზე და ხანდაზმულ ტოტებზე. ახალგაზრდა ღეროები მოწითალო-ნაცრისფერია, ხშირად მტირალაა. ფოთლები რომბულ-კვერცხისებურია, შიშველი, ორმაგად ხერხკბილა. ყვავილები ერთსქესიან მჭადა ყვავილედებად არის შეკრებილი. ფოთლები ადრე იშლებიან (აპრილის ბოლოს ანდა მაისის დასაწყისში), რასაც აყვავებაც მოსდევს. იმტვერება ქარით. ნაყოფები მწიფდება ივლისში, ცვივა აგვისტო–სექტემბერში შუა ზამთრისპერიოდამდე. ღია ადგილებში მეათე წელს იწყებს აყვავილებას, ტყეში-მეოცე წელს. გავრცელებულია ევროპული ნაწილის, დასავლეთ ციმბირის, ჩრდილო ყასახეთის ტყიან და ტყესტეპიან რეგიონებში. კავკასიაში და მთიან შუააზიაში შერეულია მონათესავე სახეობებთან.
არყის მერქანი გამოყენებულია ქაღალდის წარმოებაში, აგრეთვე მისგან ამზადებენ ავეჯსაც, ძმრის მჟავასა და ეთილის სპირტს. გამოიყენება სადეზინფექციო, ჭრილობის შემხორცებელ, ქავილისა და სოკოვანი დაავადების საწინააღმდეგო მალამოების დასამზადებლად.
