ქადაგი (სიმღერა)
(ერთი მომხმარებლის ერთი შუალედური ვერსია არ არის ნაჩვენები.) | |||
ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
'''ქადაგ-ი''' ''(ოს. Кадæг)'' – განსაკუთრებული მელოდიის ეპიკური სიმღერა, რომელიც მუსიკალური ინსტრუმენტის, ფანდირის, თანხლებით სრულდება. განსხვავებით ზარაგისაგან (зарæг – „სიმღერა“ ზოგადად), ქადაგს, უპირველეს ყოვლისა, ნართული და დარეძანული თქმულებები და რამდენიმე საგმირო [[სიმღერა]] განეკუთვნება (საგმირო სიმღერები, როგორც წესი, ფანდირის გარეშე სრულდება). | '''ქადაგ-ი''' ''(ოს. Кадæг)'' – განსაკუთრებული მელოდიის ეპიკური სიმღერა, რომელიც მუსიკალური ინსტრუმენტის, ფანდირის, თანხლებით სრულდება. განსხვავებით ზარაგისაგან (зарæг – „სიმღერა“ ზოგადად), ქადაგს, უპირველეს ყოვლისა, ნართული და დარეძანული თქმულებები და რამდენიმე საგმირო [[სიმღერა]] განეკუთვნება (საგმირო სიმღერები, როგორც წესი, ფანდირის გარეშე სრულდება). | ||
− | ტერმინ Кадæг-ის წარმომავლობის შესახებ სპეციალურ ლიტერატურაში ორი თვალსაზრისია გამოთქმული: ერთი მას ქართულ „ქადაგი“ სიტყვიდან მომდინარედ მიიჩნევს (რ. შტაკელბერგი, ვ. მილერი), მეორე უკავშირებს სიტყვას кад – „დიდება“ (кадæг – „სადიდებელი“). ა. შიფნერის ამ მოსაზრებას ვ. აბაევი უფრო მართებულად მიიჩნევს და, თავის მხრივ, აღნიშნავს, რომ ქართული ტერმინი | + | ტერმინ Кадæг-ის წარმომავლობის შესახებ სპეციალურ ლიტერატურაში ორი თვალსაზრისია გამოთქმული: ერთი მას ქართულ „ქადაგი“ სიტყვიდან მომდინარედ მიიჩნევს (რ. შტაკელბერგი, ვ. მილერი), მეორე უკავშირებს სიტყვას кад – „დიდება“ (кадæг – „სადიდებელი“). ა. შიფნერის ამ მოსაზრებას [[ვასილ აბაევი|ვ. აბაევი]] უფრო მართებულად მიიჩნევს და, თავის მხრივ, აღნიშნავს, რომ ქართული ტერმინი |
თავად არის ნასესხები ან ოსურიდან (?) ან ფალაურიდან (Kēdig – „magician“). | თავად არის ნასესხები ან ოსურიდან (?) ან ფალაურიდან (Kēdig – „magician“). | ||
ხაზი 15: | ხაზი 15: | ||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
[[კავკასიის ხალხთა მითები და რიტუალები]] | [[კავკასიის ხალხთა მითები და რიტუალები]] | ||
− | |||
[[კატეგორია:სიმღერები]] | [[კატეგორია:სიმღერები]] |
მიმდინარე ცვლილება 13:27, 13 ნოემბერი 2023 მდგომარეობით
ქადაგ-ი (ოს. Кадæг) – განსაკუთრებული მელოდიის ეპიკური სიმღერა, რომელიც მუსიკალური ინსტრუმენტის, ფანდირის, თანხლებით სრულდება. განსხვავებით ზარაგისაგან (зарæг – „სიმღერა“ ზოგადად), ქადაგს, უპირველეს ყოვლისა, ნართული და დარეძანული თქმულებები და რამდენიმე საგმირო სიმღერა განეკუთვნება (საგმირო სიმღერები, როგორც წესი, ფანდირის გარეშე სრულდება).
ტერმინ Кадæг-ის წარმომავლობის შესახებ სპეციალურ ლიტერატურაში ორი თვალსაზრისია გამოთქმული: ერთი მას ქართულ „ქადაგი“ სიტყვიდან მომდინარედ მიიჩნევს (რ. შტაკელბერგი, ვ. მილერი), მეორე უკავშირებს სიტყვას кад – „დიდება“ (кадæг – „სადიდებელი“). ა. შიფნერის ამ მოსაზრებას ვ. აბაევი უფრო მართებულად მიიჩნევს და, თავის მხრივ, აღნიშნავს, რომ ქართული ტერმინი თავად არის ნასესხები ან ოსურიდან (?) ან ფალაურიდან (Kēdig – „magician“).
[რედაქტირება] ლიტერატურა
- Абаев В. И. Избранные работы. Т. I. Религия. Фольклор. Литература. Владикавказ, 1990;
- Таказов Ф. М. Устное народное творчество // Осетины. Серия «Народы и Культуры».
Ответственные редакторы З. Б. Цаллагова, Л. А. Чибиров. М., 2012.