გიორგი II (საქართველოს მეფე)

NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
(სხვაობა ვერსიებს შორის)
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება
ხაზი 1: ხაზი 1:
 
[[ფაილი:Giorgi meore.jpg|thumb|200პქ|გიორგი II. 1072-1089 წ.]]
 
[[ფაილი:Giorgi meore.jpg|thumb|200პქ|გიორგი II. 1072-1089 წ.]]
'''გიორგი მეორე''' - [[საქართველო|საქართველოს]] მეფე 1072-1089 წლებში. (დასაწყისი [[ბაგრატ მეოთხე|ბაგრატ მეოთხესთან]]). გიორგი მეორე საქართველოს ტახტზე ავიდა 1072 წელს მამის, მეფე [[ბაგრატ მეოთხე|ბაგრატ მეოთხის]] გარდაცვალების შემდეგ. იგი იყო მამაცი, ქველი, მაგრამ რბილი ნებისყოფისა და მერყევი, მოტრფიალე ნადიმობისა და ნადირობის, მაშინაც კი, როცა ქვეყანა განსაცდელში იყო.  
+
'''გიორგი II''' - ერთიანი [[საქართველო|საქართველოს]] მეფე 1072-1089 წლებში. ბაგრატ IV-ის ძე. 173 წელს ფიორგი მეფეს განუდგნენ დიდგვაროვანი ფეოდალები. ნიანია ქვებულის ძემ ქუთაისი დაიკავა და საელმწიფო საჭუეჭლე ჩაიგდო ხელში. [[ივანე ბაღვაში|ივანე ლიპარიტის ძემ]] კახელები მოიშველია და ქსნისპისი დაიპყრო, ხოლო ვერდან სვანთა ერისთავმა სვანები ააჯანყა და საეგრო დაარბია. გიორგი II-მ ურჩი ფეოდალები დაამარცხა, მაგრამ დასჯისმაგივრად ისინი „წყალობით დაფარა“. ამის შემდეგ [[ივანე ბაღვაში|ივანე ლიპარიტის ძე]] კვლავ განუდგა მეფეს. გიორგი მეფემ იგი მეორეჯერაც დაამარცხა და მასთან შეთანხმება არჩია. ურჩმა ფეოდალმა მეფის მეციხოვნეებს გაგის ციხე გამოსტყუა და აქართველოს მტერს, განძის ამირა ფადლის ჩააბარა, მაგრამ მეფემ ვერც ამჯერად გაბედა ლიპარიტის ძის დასჯა.
  
1074 წელს თურქ-[[სელჩუკები|სელჩუკები]] შემოესივნენ საქართველოს. გიორგიმ ისინი [[ფარცხისის ბრძოლა 1074|ფარცხისთან გამართულ ბრძოლაში]] სასტიკად დაამარცხა. იმავე წელს ბიზანტიის განთქმულმა [[ქართველები|ქართველმა]] [[სარდალი|სარდალმა]] და პოლიტიკოსმა [[გრიგოლ ბაკურიანის ძე|გრიგოლ ბაკურიანის ძემ]] მისცა [[ქალაქი]] კარი.  
+
1074 წელს საქართველოს შემოესია სულთანი მალიქ შაჰი. მან სამშვილდე აიღო, ეს მხარე ააოხრა და უკან დაბრუნდა.
  
1079-1080 წლებში საქართველოში დაიწყო [[დიდი თურქობა]], ქვეყანა აოხრდა, გაიძარცვა და გაწყდა. გიორგი მეორე იძულებული გახდა სულთან მალიქშაჰს სწვეოდა [[ზავი|ზავისთვის]]. [[მალიქ-შაჰი|მალიქ-შაჰმა]] მაოხრებელი ლაშქრობები შეწყვიტა საქართველოზე, გიორგი მეორეს ძალიან დიდი ხარკი შეაწერა. გიორგიმ [[კახეთი]]ს შემოერთება სცადა და ვეჟინის ციხეს [[ალყა]] შემოარტყა, რომელიც მთელი შემოდგომა თოვის დაწყებამდე გაგრძელდა. როცა კარგად ჩამოთოვა გიორგიმ ვეჟინს ალყა მოხსნა და აჯამეთის ტყეებში წავიდა სანადიროდ.  
+
ამავე ხანებში გიორგი II-მ აღსართან კახთა მეფის დახმარებით ფარცხისთან ბრძოლაში დაამარცხა მალიქ შაჰის მიერ განძის განმგებლად დანიშნული სარანგი.
  
1088 წელს საქართველო საშინელმა მიწისძვრამ დააქცია. 1089 წელს გიორგი მეფე მიხვდა, რომ უმძიმეს კრიზისში ჩავარდნილ ქვეყანას ვერ უვლიდა და მეფობა თავის ძეს თექვსმეტი წლის დავითს (შემდგომში [[დავით მეოთხე]], აღმაშენებელს) გადაულოცა. გიორგი მეორე გარდაიცვალა 1112 წელს.
+
ამის შემდეგ გიორგი მეფემ ისარგებლა ბიზანტიის იმპერიის დასუსტებით და დაიბრუნა ანაკოფია. „მრავალნი ციხენი კლარჯეთისა, შაშუეთისა და არტაანისა“. აგრეთვე კარის ციხე-ქალაქი, რის გამოც მალიქ შაჰმა დიდძალი ლაშქარი გამოგზავნა საქართველოში ამირა აჰმადის მეთაურობით, სელჩუკებმა აიღეს ციხე-ქალაქი კარი, თავს დაესხნენ ყველისციხეში მყოფ გიორგი II-ს და დაამარცხეს იგი. დამარცხებული მეფე იძულებული გახდა დასავლეთ საქართველოში გადასულიყო, რის შემდეგაც თურქ-სელჩუკებმა გაააქტიურეს თარეში საქართველოში. მდგომარეობა კიდევ უფრო გართულდა მათი აქ დასახლების გამო.
  
 +
XI საუკუნის 80-იანი წლებიდან დაიწყო ე.წ. „[[დიდი თურქობა]]“. შექმნილი რთული მდგომარეობის გამო, დარბაზთან მოთათბირების შემდეგ, მეფე გიორგიმ გადაწყვიტა „წასვლა მაღალსა სულტანსა მელიქშას წინაშე“, რათა ეთხოვა მისთვის ხარკის გადახდის პირობით, საქართველოდან მომთაბარე ურდოების გაყვანა. მალიქ შაჰი თითქმის დათანხმდა მეფის ამ წინადადებას, მაგრამ მომთაბარეთა გამოყვანის მაგიერ მან გიორგი მეფეს კახეთ-ჰერეთი „უწყალობა“ და მის შემოსაერთებლად ლაშქარი გამოაყოლა. ვეჯინის ციხის უშედეგო ალყის შემდეგ გიორგი II დასავლეთ საქართველოში გადავიდა. როგორც ჩანს, მას არ სურდა მონაწილეობა მიეღო კახეთ-ჰერეთის აღებაში და თავისი ლაშქრით ხეი შეეწყო სელჩუკებისათვის, ამიტომ საფიქრებელია, რომ გიორგი მეფემ გაცლა ამჯობინა.
  
 +
ქვეყნის ისადაც რთულ მდგომარეობას ზედ დაერთო მწისძვრა, რომელიც თითქმის მთელ წელიწადს გაგრძელდა და მრავალი ადამიანი იმსხვერპლა.
  
 +
ასეთ პირობებში 1089 წელს გიორგი II-მ „დაადგა გჳრგჳნი მეფობისა“ თავის თექვსმეტი წლის ვაჟს დავითს. არსებობს მოსაზრება, რომ ეს იყო შედეგი სამეფო კარზე მომხდარი პოლიტიკური გადატრიალებისა.
  
  
  
 
+
==წყარო==
== წყარო ==
+
[[საქართველოს მეფეები]]
* [[ჯიბის ცნობარი მართლმორწმუნე ქრისტიანისათვის]]
+
 
+
 
[[კატეგორია:გაერთიანებული საქართველოს მეფეები]]
 
[[კატეგორია:გაერთიანებული საქართველოს მეფეები]]
 
[[კატეგორია:საქართველოს ისტორია]]
 
[[კატეგორია:საქართველოს ისტორია]]
 +
[[კატეგორია:ბაგრატიონები]]

18:54, 19 ივნისი 2024-ის ვერსია

გიორგი II. 1072-1089 წ.

გიორგი II - ერთიანი საქართველოს მეფე 1072-1089 წლებში. ბაგრატ IV-ის ძე. 173 წელს ფიორგი მეფეს განუდგნენ დიდგვაროვანი ფეოდალები. ნიანია ქვებულის ძემ ქუთაისი დაიკავა და საელმწიფო საჭუეჭლე ჩაიგდო ხელში. ივანე ლიპარიტის ძემ კახელები მოიშველია და ქსნისპისი დაიპყრო, ხოლო ვერდან სვანთა ერისთავმა სვანები ააჯანყა და საეგრო დაარბია. გიორგი II-მ ურჩი ფეოდალები დაამარცხა, მაგრამ დასჯისმაგივრად ისინი „წყალობით დაფარა“. ამის შემდეგ ივანე ლიპარიტის ძე კვლავ განუდგა მეფეს. გიორგი მეფემ იგი მეორეჯერაც დაამარცხა და მასთან შეთანხმება არჩია. ურჩმა ფეოდალმა მეფის მეციხოვნეებს გაგის ციხე გამოსტყუა და აქართველოს მტერს, განძის ამირა ფადლის ჩააბარა, მაგრამ მეფემ ვერც ამჯერად გაბედა ლიპარიტის ძის დასჯა.

1074 წელს საქართველოს შემოესია სულთანი მალიქ შაჰი. მან სამშვილდე აიღო, ეს მხარე ააოხრა და უკან დაბრუნდა.

ამავე ხანებში გიორგი II-მ აღსართან კახთა მეფის დახმარებით ფარცხისთან ბრძოლაში დაამარცხა მალიქ შაჰის მიერ განძის განმგებლად დანიშნული სარანგი.

ამის შემდეგ გიორგი მეფემ ისარგებლა ბიზანტიის იმპერიის დასუსტებით და დაიბრუნა ანაკოფია. „მრავალნი ციხენი კლარჯეთისა, შაშუეთისა და არტაანისა“. აგრეთვე კარის ციხე-ქალაქი, რის გამოც მალიქ შაჰმა დიდძალი ლაშქარი გამოგზავნა საქართველოში ამირა აჰმადის მეთაურობით, სელჩუკებმა აიღეს ციხე-ქალაქი კარი, თავს დაესხნენ ყველისციხეში მყოფ გიორგი II-ს და დაამარცხეს იგი. დამარცხებული მეფე იძულებული გახდა დასავლეთ საქართველოში გადასულიყო, რის შემდეგაც თურქ-სელჩუკებმა გაააქტიურეს თარეში საქართველოში. მდგომარეობა კიდევ უფრო გართულდა მათი აქ დასახლების გამო.

XI საუკუნის 80-იანი წლებიდან დაიწყო ე.წ. „დიდი თურქობა“. შექმნილი რთული მდგომარეობის გამო, დარბაზთან მოთათბირების შემდეგ, მეფე გიორგიმ გადაწყვიტა „წასვლა მაღალსა სულტანსა მელიქშას წინაშე“, რათა ეთხოვა მისთვის ხარკის გადახდის პირობით, საქართველოდან მომთაბარე ურდოების გაყვანა. მალიქ შაჰი თითქმის დათანხმდა მეფის ამ წინადადებას, მაგრამ მომთაბარეთა გამოყვანის მაგიერ მან გიორგი მეფეს კახეთ-ჰერეთი „უწყალობა“ და მის შემოსაერთებლად ლაშქარი გამოაყოლა. ვეჯინის ციხის უშედეგო ალყის შემდეგ გიორგი II დასავლეთ საქართველოში გადავიდა. როგორც ჩანს, მას არ სურდა მონაწილეობა მიეღო კახეთ-ჰერეთის აღებაში და თავისი ლაშქრით ხეი შეეწყო სელჩუკებისათვის, ამიტომ საფიქრებელია, რომ გიორგი მეფემ გაცლა ამჯობინა.

ქვეყნის ისადაც რთულ მდგომარეობას ზედ დაერთო მწისძვრა, რომელიც თითქმის მთელ წელიწადს გაგრძელდა და მრავალი ადამიანი იმსხვერპლა.

ასეთ პირობებში 1089 წელს გიორგი II-მ „დაადგა გჳრგჳნი მეფობისა“ თავის თექვსმეტი წლის ვაჟს დავითს. არსებობს მოსაზრება, რომ ეს იყო შედეგი სამეფო კარზე მომხდარი პოლიტიკური გადატრიალებისა.


წყარო

საქართველოს მეფეები

პირადი ხელსაწყოები
სახელთა სივრცე

ვარიანტები
მოქმედებები
ნავიგაცია
ხელსაწყოები