ბუალო ნიკოლა
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:Bualo.JPG|thumb|ნიკოლა ბუალო]] | [[ფაილი:Bualo.JPG|thumb|ნიკოლა ბუალო]] | ||
| − | '''ნიკოლა ბუალო''' – (''ფრანგ.'' Nicolas Boileau, 1636-1711), ფრანგი კრიტიკოსი, პოეტი-სატირიკოსი, [[კლასიციზმი თეატრალურ ხელოვნებაში|კლასიციზმი]]ს თეორეტიკოსი. | + | '''ნიკოლა ბუალო''' – (''ფრანგ.'' (Nicolas Boileau-Despreaux, 1636-1711), ფრანგი კრიტიკოსი, პოეტი-სატირიკოსი, [[კლასიციზმი თეატრალურ ხელოვნებაში|კლასიციზმი]]ს თეორეტიკოსი. |
| − | საზოგადოებრივი მოღვაწეობა დაიწყო პოლემიკური დამოკიდებულების გამოხატვით პრეციოზული და ბურლესკური ლიტერატურული მიმდინარეობებისადმი. | + | ბუალო პარიზში მდიდარი ბურჟუის, ადვოკატის და პარლამენტის ჩინოვნიკის ოჯახში დაიბადა. ბუალოს ბიოგრაფია არაფრითაა გამორჩეული. როგორც მისი წრის ახალგაზრდების უმრავლესობამ, ნიკოლამაც განათლება იეზუიტურ კოლეჯში მიიღო, შემდეგ სორბორნის უნივერსიტეტში ღვთისმეტყველებას და სამართალს სწავლობდა, |
| + | თუმცა არც იურისპრუდენცია და არც სასულიერო კარიერა მისთვის მიმზიდველი არ აღმოჩნდა. მამის გარდაცვალების შემდეგ მატერიალურად დამოუკიდებელი გახდა, რამაც თავისუფალი არჩევანის საშუალება მისცა და ბუალომ თავი მთლიანად ლიტერატურას მიუძღვნა. (''მარიკა მამაჩაშვილი'') | ||
| + | |||
| + | საზოგადოებრივი მოღვაწეობა დაიწყო პოლემიკური დამოკიდებულების გამოხატვით პრეციოზული და ბურლესკური ლიტერატურული მიმდინარეობებისადმი. [[ჰორაციუსი (პოეტი)|ჰორაციუსი]]ს გავლენით დაწერა დიდაქტიკური პოემა „პოეტური ხელოვნება“, რომელმაც შექმნა ეპოქა [[ევროპა|ევროპის]] ესთეტიკური აზრის და ლიტერატურული კრიტიკის ისტორიაში. მისი ესთეტიკის უმთავრეს პრინციპად იქცა გონების უპირატესობის აღიარება. ჭეშმარიტება, დადგენილი გონების მიერ, უტოლდება მშვენიერს და იგი „ბუნებრივია“ (რეალურია); ამ გზით ხელოვანი „ბაძავს“ ბუნებას და წვდება მშვენიერის არსს. მასვე ეკუთვნის აბსტრაქტული ტიპიზაციის იდეა, რომელსაც ასევე ეკისრებოდა ადამიანის სულიერი არსის გადმოცემა. მისი შეხედულებით, [[პერსონაჟი]] უნდა ყოფილიყო სულიერად ამაღლებული ადამიანი, რომელშიც განთავსებული იქნებოდა საკაცობრიო პრობლემები. იგი უარყოფდა ხალხურ შემოქმედებას და მათ შორის ხალხურ თეატრს ([[ფარსი|ფარსს]]), როგორც დაბალი გემოვნებისათვის განკუთვნილ ხელოვნებას „პოეტური ხელოვნების“ მესამე სიმღერაში იგი ახდენს სამი პოეტური ჟანრის – ეპოპეის, [[ტრაგედია|ტრაგედიის]] და [[კომედია|კომედიის]] კანონიზებას. ტრაგედიის დახასიათებაში იგი ეყრდნობა რასინის შემოქმედებას, უფრო კრიტიკულია კორნელის მიმართ, რომელიც, მისი აზრით, ხშირად არღვევს „გონებით ვნებათა დაოკების“ პრინციპს. კომედიაში სანიმუშო დრამატურგად იგი თვლის ტერენციუსს და არა მოლიერს, რომელიც, მისი აზრით, „მეტისმეტად ემეგობრება ხალხს“. იგი მოითხოვდა კლასიციზმისათვის დამახასიათებელ [[სამი ერთიანობის პრინციპი]]ს განუხრელ დაცვას, დიალოგისა და თხრობის თანმიმდევრულობას, [[პიესა (დრამატული ნაწარმოები)|პიესის]] ყოველ აქტში მოქმედების დაძაბვას. სამსახიობო ხელოვნებაში იგი მომხრე იყო წამღერებითი [[დეკლამაცია|დეკლამაციის]], გამომსახველი, მხატვრული [[ჟესტი]]ს. მისმა თეორიულმა შეხედულებებმა ხელი შეუწყო [[თეატრალური ხელოვნება|თეატრალური ხელოვნების]] ინტელექტუალიზაციის პროცესს. | ||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
| + | [[მსოფლიო თეატრის ისტორია წიგნი II]] | ||
[[მსოფლიო თეატრის ენციკლოპედიური ლექსიკონი]] | [[მსოფლიო თეატრის ენციკლოპედიური ლექსიკონი]] | ||
| + | |||
[[კატეგორია:ფრანგი მწერლები]] | [[კატეგორია:ფრანგი მწერლები]] | ||
[[კატეგორია:ფრანგი პოეტები]] | [[კატეგორია:ფრანგი პოეტები]] | ||
[[კატეგორია:ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] | [[კატეგორია:ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] | ||
23:45, 8 ივლისი 2023-ის ვერსია
ნიკოლა ბუალო – (ფრანგ. (Nicolas Boileau-Despreaux, 1636-1711), ფრანგი კრიტიკოსი, პოეტი-სატირიკოსი, კლასიციზმის თეორეტიკოსი.
ბუალო პარიზში მდიდარი ბურჟუის, ადვოკატის და პარლამენტის ჩინოვნიკის ოჯახში დაიბადა. ბუალოს ბიოგრაფია არაფრითაა გამორჩეული. როგორც მისი წრის ახალგაზრდების უმრავლესობამ, ნიკოლამაც განათლება იეზუიტურ კოლეჯში მიიღო, შემდეგ სორბორნის უნივერსიტეტში ღვთისმეტყველებას და სამართალს სწავლობდა, თუმცა არც იურისპრუდენცია და არც სასულიერო კარიერა მისთვის მიმზიდველი არ აღმოჩნდა. მამის გარდაცვალების შემდეგ მატერიალურად დამოუკიდებელი გახდა, რამაც თავისუფალი არჩევანის საშუალება მისცა და ბუალომ თავი მთლიანად ლიტერატურას მიუძღვნა. (მარიკა მამაჩაშვილი)
საზოგადოებრივი მოღვაწეობა დაიწყო პოლემიკური დამოკიდებულების გამოხატვით პრეციოზული და ბურლესკური ლიტერატურული მიმდინარეობებისადმი. ჰორაციუსის გავლენით დაწერა დიდაქტიკური პოემა „პოეტური ხელოვნება“, რომელმაც შექმნა ეპოქა ევროპის ესთეტიკური აზრის და ლიტერატურული კრიტიკის ისტორიაში. მისი ესთეტიკის უმთავრეს პრინციპად იქცა გონების უპირატესობის აღიარება. ჭეშმარიტება, დადგენილი გონების მიერ, უტოლდება მშვენიერს და იგი „ბუნებრივია“ (რეალურია); ამ გზით ხელოვანი „ბაძავს“ ბუნებას და წვდება მშვენიერის არსს. მასვე ეკუთვნის აბსტრაქტული ტიპიზაციის იდეა, რომელსაც ასევე ეკისრებოდა ადამიანის სულიერი არსის გადმოცემა. მისი შეხედულებით, პერსონაჟი უნდა ყოფილიყო სულიერად ამაღლებული ადამიანი, რომელშიც განთავსებული იქნებოდა საკაცობრიო პრობლემები. იგი უარყოფდა ხალხურ შემოქმედებას და მათ შორის ხალხურ თეატრს (ფარსს), როგორც დაბალი გემოვნებისათვის განკუთვნილ ხელოვნებას „პოეტური ხელოვნების“ მესამე სიმღერაში იგი ახდენს სამი პოეტური ჟანრის – ეპოპეის, ტრაგედიის და კომედიის კანონიზებას. ტრაგედიის დახასიათებაში იგი ეყრდნობა რასინის შემოქმედებას, უფრო კრიტიკულია კორნელის მიმართ, რომელიც, მისი აზრით, ხშირად არღვევს „გონებით ვნებათა დაოკების“ პრინციპს. კომედიაში სანიმუშო დრამატურგად იგი თვლის ტერენციუსს და არა მოლიერს, რომელიც, მისი აზრით, „მეტისმეტად ემეგობრება ხალხს“. იგი მოითხოვდა კლასიციზმისათვის დამახასიათებელ სამი ერთიანობის პრინციპის განუხრელ დაცვას, დიალოგისა და თხრობის თანმიმდევრულობას, პიესის ყოველ აქტში მოქმედების დაძაბვას. სამსახიობო ხელოვნებაში იგი მომხრე იყო წამღერებითი დეკლამაციის, გამომსახველი, მხატვრული ჟესტის. მისმა თეორიულმა შეხედულებებმა ხელი შეუწყო თეატრალური ხელოვნების ინტელექტუალიზაციის პროცესს.
წყარო
მსოფლიო თეატრის ისტორია წიგნი II მსოფლიო თეატრის ენციკლოპედიური ლექსიკონი
