სამკუთხედი

NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება

სამკუთხედი (სწორხაზოვანი) – სიბრტყის ნაწილი, შემოსაზღვრული წრფეების სამი მონაკვეთით (სამკუთხედის გვერდები), რომელთაც წყვილ-წყვილად თითო საერთო ბოლო აქვთ (სამკუთხედის წვეროები).

სამკუთხედის სახეებია: სხვადასხვაგვერდა, ტოლგვერდა, ტოლფერდა, მახვილკუთხა, მართკუთხა, ბლაგვკუთხა.

სამკუთხედის ელემენტებს შორის ძირითადი მეტრული თანაფარდობანი.

ვთქვათ a, b, c – სამკუთხედის გვერდებია, A, B, C – მათი მოპირდაპირე კუთხეები, S – ფართობი, R – შემოხაზული წრეწირის რადიუსი, r - ჩახაზული წრეწირის რადიუსი, p - გარეჩახაზული წრეწირის რადიუსი, p – ნახევარპერიმეტრი p=(a+b+c)/2, ha – a გვერდზე დაშვებული სიმაღლე. სამართლიანია შემდეგი თანაფარდობები:

კოსინუსების თეორემა: a2 = b2 + c2 - 2bc·cosA,

სინუსების თეორემა: a/sinA = b / sinB = c / sinC = 2R,

ტანგენსების თეორემა: (a+b) / (a-b) = tg[(A+B)/2] / tg[(A-B)/2];


ტრიგონომეტრიული ფუნქციები:

SamkuTxedi.PNG


ფართობის სიდიდე:

Fardobis sidide.PNG


ნახევარპერიმეტრი: Naxevarperimetri.PNG


a გვერდისადმი სიმაღლის სიგრძე: A gverdisadmi simaRlis.PNG


A კუთხის ბისექტრისის სიგრძე: A kuTxis biseqtrisis sigrZe.PNG


a გვერდისადმი მედიანის სიგრძე: A gverdisadmi medianis sigrze.PNG


ჩახაზული წრეწირის რადიუსი: Chaxawuli wrewilis radiusi.PNG


შემოხაზული წრეწირის რადიუსი: Shemoxawuli wrewiris radiusi.PNG


მანძილი შემოხაზული და ჩახაზული წრეწირების ცენტრებს შორის: Manzili shemoxazuli da chaxazuli.PNG


მანძილი შემოხაზული და გარეჩახაზული წრეწირების ცენტრებს შორის: Wrewirebis centrebs shoris.PNG


დამოკიდებულება ჩახაზული და გარეჩახაზული წრეწირების რადიუსებს შორის: Wrewirebi radiusebs shoris.PNG


წყარო

მათემატიკის ენციკლოპედიური ლექსიკონი

პირადი ხელსაწყოები
სახელთა სივრცე

ვარიანტები
მოქმედებები
ნავიგაცია
ხელსაწყოები