რიო-დე-ჟანეიროს ხელშეკრულება 1947
რიო-დე-ჟანეიროს ხელშეკრულება 1947 – (ამერიკათაშორისო „ხელშეკრულება ურთიერთდახმარების შესახებ“, ცნობილია ასევე, როგორც ხელშეკრულება დასავლეთ ნახევარსფეროს თავდაცვის შესასებ და „რიო-დე-ჟანეიროს პაქტი“), ხელი მოაწერეს 2.IX რიო-დე-ჟანეიროში აშშ-მა და ლათინური ამერიკის 20-მა სახელმწიფომ ამერიკათაშორის კონფერენციაზე, რომელიც კონტინენტზე მშვიდობისა და უშიშროების შენარჩუნების საკითხებს ეძღვნებოდა (15.VIII-2.IX). ძალაში შევიდა 3.XII.1948. წარმოადგენს ამერიკულ სახელმწიფოთა ორგანიზაციის ერთ-ერთ დამფუძნებელ დოკუმენტს.
ხელშეკრულების მონაწილეებმა იკისრეს, მიეღოთ კოლექტიური ეკონომიკური, პოლიტიკური და სხვა სახის ზომები, მათ შორის შეიარაღებული ძალების გამოყენება შემდეგ შემთხვევებში: ნებისმიერ ამერიკულ სახელმწიფოზე ანდა იმ ტერიტორიაზე თავდასხმის დროს, რომელიც მისი „ეფექტური იურისდიქციის“ ქვეშ იმყოფებოდა; თუ საფრთხე შეექმნებოდა რომელიმე ამერიკული სახელმწიფოს სუვერენიტეტს ანდა „პოლიტიკურ უშიშროებას“ კონტინენტზე, ანდა მის ფარგლებს გარეთ დაწყებული კონფლიქტის შედეგად; თუ შეიქმნებოდა ისეთი სიტუაცია, რომელიც „საფრთხეს შეუქმნიდა მშვიდობას დასავლეთს ნახევარსფეროში“, ხელშეკრულების თანახმად, გადაწყვეტილებები ასეთი ზომების შესახებ უნდა მიეღოთ ხმათა 2/3-ით, რის შემდეგაც ისინი სავალდებულო სდებოდა ხელშეკრულების ყველა მონაწილისათვის. 70-იანი წლების დასაწყისში ამერიკელ სახელმწიფოთა ორგანიზაციაში დაიწყო მწვავე პოლიტიკური ბრძოლა ამერიკათაშორისი ურთიერთობების ძირეული გარდაქმნის და კერძოდ, ხელშეკრულების რეფორმის საკითხზე. ამერიკულ სახელმწიფოთა პოლიტიკური წარმომადგენლების კონფერენციაზე (16-26.XII.1975) მიღებულმა ოქმმა (ე.წ. სან-ხოსეს ოქმი) ხელშეკრულებაში რიგი შესწორებები შეიტანა. ოქმში შეიტანეს 1974 გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის მიერ მიღებული აგრესიის განსაზღვრა. აშშ-ის უარყოფითი პოზიციის მიუხედავად, ხელშეკრულებაში შეიტანეს მუხლი „ეკონომიკური უშიშროების“ კოლექტიური გარანტიების შესახებ: კონფერენციამ დაადგინა აგრეთვე, რომ გადაწყვეტილებას სანქციებს გაუქმების შესახებ ხელშეკრულების ფარგლებში მიიღებდნენ არა ხმათა 2/3-ით, არამედ უბრალო უმრავლესობით. ამას შესაძლებელი გახადა ამერიკულ სახელმწიფოთა ორგანიზაციის მიერ 1964 კუბის წინააღმდეგ შემოღებული სანქციების გაუქმება.
