მილიონი

მილიონი

1. სიტყვა „მილიონი“ პირველად შემოიღეს იტალიაში XIV საუკუნეში, რომელიც ნიშნავდა „დიდ ათასს“, ე. ი. 1000². XV-XVI ს-ებში ეს სიტყვა გავრცელდა ევროპის სხვა ქვეყნებშიც. ფრანგმა მათემატიკოსმა შუკემ 1484 წელს შემოიღო სიტყვები: „ბილიონი“, „ტრილიონი“, „კვადრილიონი“, „კვინტილიონი“, „სეპტილიონი“, „სექსტილიონი“, „ნონილიონი“ აღსანიშნავად ხარისხებისა: 1000000², 1000000³ ,..., 1000000⁹. დაახლოებით XVII ს-ში საფრანგეთში დაიწყეს რიცხვების დაყოფა პერიოდებად, თითოეულში სამ-სამი ციფრით. ამასთანავე, ბილიონმა ძველი 10¹² მნიშვნელობის მაგივრად მიიღო 10⁹ მნიშვნელობა; ტრილიონს, კვადრილიონს და ა. შ. ასე აღნიშნავდნენ: 10¹², 10¹⁵ ,.... თუმცა, ინგლისში, გერმანიაში და ზოგიერთ ჩრდილო-ევროპულ ქვეყანაში სიტყვები „მილიონი“, „ტრილიონი“, „კვადრილიონი“ და ა. შ, ახლაც ნიშნავს შესაბამისად რიცხვებს: 10¹², 10¹⁸, 10²⁴, ...

2. მანძილის საზომი ერთეული ბიზანტიაში, რომელიც შეესაბამებოდა რომაულ მილს. გავრცელებული იყო საქართველოშიც; სავარაუდოა IV-VI საუკუნეებიდან; წყაროებში გვხვდება IX საუკუნიდან XIII საუკუნემდე. შეადგენდა ≈1,386კმ-ს.

წყარო

მათემატიკის ენციკლოპედიური ლექსიკონი