ლიტურგიკა

ლიტურგიკა — სასულიერო მწერლობის დარგი, რომელიც უშუალოდ დაკავშირებულია ღვთისმსახურების აღსრულებასთან. სავარაუდებელია, რომ ლიტურგიკულ წიგნთა საჭიროება საქართველოში საცნაური გახდა ქრისტიანობის შემოღებისთანავე. ქართულად ღვთისმსახურების ასრულება V ს-ის მიწურულიდან უკვე დადასტურებულია. ღვთისმსახურება შედგებოდა სამი ელემენტისგან: საკითხავი საღვთო წერილიდან, ლოცვები და საგალობელი ჰიმნები. ღვთისმსახურებისას კითხულობდნენ ახალი აღთქმიდან სახარებასა და სამოციქულოს, ძველიდან — წინასწარმეტყველთაგან ამოკრებილ ადგილებს იკითხებოდა საგანგებო სისტემით ფსალმუნიც. მეორე ელემენტი ღვთისმსახურებისა იყო ლოცვა. წიგნს, რომელიც სხვადასხვა ლოცვებს შეიცავდა, ლოცვანი ეწოდებოდა. მესამე დარგი საღვთისმსახურო წიგნებისა შეიცავდა ჰიმნებს — სასულიერო პოეზიის ნიმუშებს. ჰიმნებში ამკობდნენ დღესასწაულებსა და წმიდანებს. ქართულმა ეკლესიამ იცის ორიგინალური კომპოზიციის საღვთისმსახურო წიგნი — გულანი, რომელშიც თავმოყრილია ყველა ლიტურგიკული წიგნი.

ლიტერატურა

• კ. კეკელიძე,, ქართული ლიტერატურის ისტორია, I, 1960;
• მისივე Иерусалимский канонарь VII в., 1912; მისივე, Литургические памятники, 1918;
• ა. შანიძე, ქართველთა მონასტერი ბულგარეთში, 1971.

წყარო

• ქართული მწერლობა: ლექსიკონი-ცნობარი