ამწე
ამწე – ციკლური მოქმედების ტვირთამწევი მანქანა, რომლის დანიშნულებაა ტვირთის აწევა და გადაადგილება ვერტიკალურად და ჰორიზონტალურად.
სამშენებლო ინდუსტრიაში გამოყენებული ამწეები ორი სახისაა: საერთო დანიშნულების ისრიანი თვითმავალი და სამშენებლო კოშკურა ამწეები. თვითმავალი ამწეები გამოიყენება სამშენებლო-სამონტაჟო და დატვირთვა-განტვირთვის სამუშაოებზე. სავალი მოწყობილობის მიხედვით არის საავტომობილო, პნევმატურთვლიანი, მუხლუხა ავტომობილის ტიპის მოკლებაზიან და ყველგანმავალ ძარაზე. ერთი ან მრავალძრავიანი ამძრავი შედგება დიზელის ან ელექტრული ძრავებისაგან მექანიკური ტრანსმისიით (შესაძლებელია ჰიდრომექანიკური გადაცემის, ჰიდროქუროს ან ჰიდროტრანსფორმატორის ჩართვა). თვითმავალ ამწეზე ყენდება საისრო ან კოშკურა-საისრო მოწყობილობა, რომელიც შეიძლება იყოს გამოსაწევი ან არაგამოსაწევი და ტელესკოპური. სამშენებლო კოშკურა ამწეებს წამყვანი ადგილი უჭირავთ სამრეწველო და სამოქალაქო მშენებლობაში, საწყობებსა და პოლიგონებზე, მშენებლობაზე ნულოვანი ციკლის სამუშაოების შესრულებისას. ისინი კლასიფიცირდება დაყენების ხერხის, სავალი მოწყობილობის ტიპის, ისრისა და კოშკის კონსტრუქციის მიხედვით. სამუშაო ადგილზე დაყენების ხერხის მიხედვით არის სტაციონარული, გადასაადგილებელი და თვითამწე. სტაციონარული ამწე ყენდება საძირკველზე (დამატებით შეიძლება მიმაგრდეს მშენებარე ობიექტზე), გადასაადგილებელი კი აღჭურვილია სავალი მოწყობილობით (სარელსო, ავტომობილის, პნევმატურ-თვლიანი, მუხლუხა); თვითამწე ყენდება ასაგებ კონსტრუქციაზე და საკუთარი მექანიზმებით გადაადგილდება ზევით, მშენებარე ნაგებობასთან ერთად. კოშკი შეიძლება იყოს საბრუნი და არასაბრუნი, ხოლო ისარი – ასაწევი, კოჭური და სახსრულ-შეუღლებული. კოშკურა ამწეები ხასიათდება უნიფიკაციის მაღალი ხარისხით. შექმნილია მოდულური სისტემის ამწეები უნიფიცირებული ერთეულმოდულების ფართო გამოყენებით (საყრდენი ნაწილები, კოშკისა და ისრის სექციები, სამონტაჟო დგარები, სატვირთო ურიკები, კავური საკიდები, სააპარატო ჯიხურები, მექანიზმები). არსებობს ამწეების შემდეგი სახეები: ავტომატური, გრეიფერიანი, გრეიფერული ხიდური, ერთბადიანი, ერთბოლოიანი, ერთმხრივ მოქმედი, ველოსიპედური, ზოდსაგდები, თვითმავალი, ირიბკოჭა, ირიბულა, ისრიანი, კაბელური, კბილა-ლარტყიანი, კედლის, კონვეიერიანი, კონსოლური, კოშკურა, კოშკურა მისადგმელი, კოჭური, კოშკურა მისადგმელი, მაგნიტურსაყელურიანი, მარწუხა, მბრუნავი, მისაბმელი, მტვირთავი, მულდაჩამტვირთავი, მუხლუხა, მუხლუხასვლიანი, მცურავი, ნახევრად ჯოჯგინა, ორბერკეტიანი, ორბოლოიანი, ორისრიანი, ორმაგი წევის, პნევმოთვლიანი, პორტალური, პორტატული, რადიალური, რკინიგზის, საავტომობილო, საავტომობილო, საავტომობილო ხისტკავშირებიანი, საბრუნ-კოშკიანი, სალიანდაგო, სამსხმელო, სამადნო, სანაპირო, სარელსო, სატაცი, სატვირთო-სამგზავრო, საჭედი, სრულბრუნვადი, სტაციონალური, ტელესკოპური, ტვირთამწე, უძრავკოშკიანი, შახტის, შტაბელსაწყობი, ჩამტვირთავი, ჩამჩიანი, ჩასასმელი, ხელის, ხე-ტყის, ხიდური, ხრახნული, ჯაჭვიანი, ჯოჯგინა და სხვ.
