ევროპული საბჭო

ევროპული საბჭო – (European Council) ევროკავშირის წარადგენს კოლეგიალურ ორგანოს, რომელიც განსაზღვრავს ევროკავშირის საერთო პოლიტიკურ მიმართულებას და პრიორიტეტებს.

ისტორია

ევროპული საბჭოს განვითარება 1960–იან წლებში დაიწყო. ამ პერიოდში არ არსებობდა მისი გამოკვეთილი ინსტიტუციური ფორმა ან პროცედურები. მზარდი ევროპული ინტეგრაციის და საერთაშორისო ურთიერთობებში მიმდინარე დაძაბულობის ფონზე, ევროპული გაერთიანების წევრი ქვეყნების ლიდერებმა გადაწყვიტეს უმაღლეს დონეზე შეხვედრების უფრო ხშირად ორგანიზება და ამგვარად პროცესების უფრო ეფექტურად და დროულად მართვა. 1974 წლის პარიზის სამიტზე მათ ამ „ბუხრისპირა“ შეხვედრებს გარკვეული ინსტიტუციური ხასიათი მისცეს. სწორედ აქედან ჩაეყარა ევროპულ საბჭოს საფუძველი.

ევროპული გაერთიანების წევრ ქვეყნებს რამდენიმე მიზეზი ჰქონდათ ევროპული საბჭოს დაფუძნებისა და განვითარებისთვის. 1960-1970-იან წლებში ევროპასა თუ მსოფლიოში მიმდინარე პოლიტიკური, ეკონომიკური, ფინანსური თუ უსაფრთხოების გარემოს მკვეთრ ცვლილებებთან ერთად, ევროპაში იზრდებოდა იმის განცდა, რომ ევროპული თანამეგობრობა სათანადოდ ვერ პასუხობდა მზარდ გამოწვევებსა და შესაძლებლობებს. იმ პერიოდში არსებული ევროპული თანამეგობრობის ინსტიტუტები ვერ ახერხებდნენ ლიდერობის როლის შესრულებას და ევროპული ინტეგრაციის გზაზე არსებული მზარდი პრობლემების დროულ გადაჭრას. მართლაც, კომისია ე.წ. ცარიელი სკამის კრიზისისა და ლუქსემბურგის კომპრომისის გამო, ინსტიტუციურად მნიშვნელოვნად იყო შესუსტებული. ამავე მიზეზით, მინისტრთა საბჭოში ვერ ხდებოდა სწრაფი გადაწყვეტილების მიღება, ვინაიდან ჭირდა კონსენსუსის პირობებში ყველა სახელმწიფოს ერთ პოზიციაზე შეთანხმება. ევროპარლამენტი კი სულაც 1990-იან წლებამდე მინიმალურ როლს თამაშობდა ევროპულ პოლიტიკურ ცხოვრებაში. შესაბამისად, ევროპული საბჭო (უფრო ზუსტად, მსგავს ფორმატში უმაღლესი დონის შეხვედრები) შეიძლებოდა ყოფილიყო ის შესაძლებლობა, რომლის გამოყენებითაც ევროპული გაერთიანების წევრი ქვეყნები შეძლებდნენ მთავრობების ან/და სახელმწიფოების ხელმძღვანელების ჩართულობით და მათი ძალისხმევით გაერთიანებაში ახალი ენერგიის და სიცოცხლის შემოტანას. არაფორმალური შეხვედრებისას ისინი დასახავდნენ გაერთიანების განვითარების ზოგად მიმართულებებს და გადაჭრიდნენ განსაკუთრებით სენსიტიურ და მტკივნეულ საკითხებს. ამ დონეზე გადაწყვეტილებებს უმაღლესი ლეგიტიმაცია ექნებოდა და გადაწყვეტილებების მიღება და მათი აღსრულება ნაკლებად გაიჭედებოდა ქვედა დონის ბიუროკრატიულ სისტემაში. სწორედ ეს იყო საფრანგეთის პრეზიდენტის ჟისკარდ დ’ესტენისა და დასავლეთ გერმანიის კანცლერის შმიდტის მთავარი მოტივაცია, როდესაც მათ მხარი დაუჭირეს ამ ტიპის ახალი ფორმატის დაფუძნებას (European Union, 2016, გვ. 12-13; Dinan, 2010, გვ. 206; McCormick, 2011, გვ. 187-189; 2008, გვ. 89; Nugent, 2010, გვ. 161; Bache, George & Bulmer, 2011, გვ. 275).

საფრანგეთისა და გერმანიის მხრიდან ზურგგამაგრებულ ინიციატივას განსაკუთრებული წინააღმდეგობა არ შეხვედრია. პარიზის კომუნიკეში ჩაიწერა რამდენიმე პარაგრაფი ევროპულ საბჭოსთან დაკავშირებით, რითაც პირველად მოხდა ამ ინსტიტუტის აღიარება. თუმცა, იგი ოფიციალურად არ გამხდარა ევროპული გაერთიანების ინსტიტუციური სისტემის ნაწილი, მას არ ჰქონია ხელშეკრულებითი საფუძველი და საკმაოდ ბუნდოვანი იყო მისი როლი და ფუნქციონირება. ეს ინსტიტუტი იყო და ბევრი წლის მანძილზე დარჩა ინტეგრაციისადმი უფრო არაფორმალური, არაოფიციალური მიდგომის კარგ მაგალითად, რაც მთლიანად 1960-1970-იან წლებში გაერთიანებაში ფართოდ იყო გავრცელებული.

მართალია, ევროპულმა საბჭომ ევროკავშირის სრულფასოვანი ინსტიტუტის სტატუსი მხოლოდ 2009 წელს ლისაბონის ხელშეკრულებით შეიძინა, მისი ინსტიტუციონალიზაცია და ხელშეკრულებებში ეტაპობრივი შეყვანა მისი დაფუძნების დღიდან მიმდინარეობდა. ამ მხრივ, ამ ინსტიტუტმა რეფორმის რამდენიმე ეტაპი გაიარა (European Union, 2016, გვ. 15-19; Nugent, 2010, გვ. 161–162; Dinan, 2010, გვ. 206–207). პირველი, 1986 წლის ერთიანი ევროპული აქტით ევროპულმა საბჭომ პირველად მოიპოვა სამართლებრივი აღიარება, თუმცა, მაინც ინსტიტუციური სისტემის გარეთ დარჩა. ამ დოკუმენტით პირველად გაიწერა ევროპულ საბჭოში წევრობის და შეხვედრების რაოდენობის შესახებ დეტალები.

მეორე, მაასტრიხტის ხელშეკრულებამ გააძლიერა ევროპული საბჭოს ფუნქციები. კერძოდ, ევროკავშირის ხელშეკრულებით, ინსტიტუტს მიენიჭა ევროკავშირის განვითარებისთვის საჭირო ზოგადი მიმართულებების იდენტიფიცირების, ასევე, საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკაში (მაასტრიხტის ხელშეკრულების მეორე საყრდენი) მნიშვნელოვანი ძალაუფლება; ევროპული გაერთიანების ხელშეკრულებამ კი მას ეკონომიკური და მონეტარული კავშირის ცალკეულ ასპექტებზე გადაწყვეტილების მიღების უფლებამოსილება მისცა.

მესამე, ამსტერდამის ხელშეკრულებამ გააფართოვა მაასტრიხტის ხელშეკრულებით მინიჭებული უფლებები ეკონომიკური და მონეტარული კავშირისა და საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის სფეროებში.

მეოთხე, ნიცის ხელშეკრულებამ სამართლებრივად აღიარა მანამდე არსებული პრაქტიკა, როდესაც ევროპული საბჭო წარადგენდა ევროკომისიის პრეზიდენტის კანდიდატურას.

და ბოლოს, მეხუთე, ლისაბონის ხელშეკრულებამ ევროპული საბჭო ევროკავშირის სრულფასოვან ინსტიტუტად დაასახელა და შექმნა ევროპული საბჭოს პრეზიდენტის ნახევრად მუდმივმოქმედი პოზიცია.

შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ევროპული საბჭოს არაფორმალურმა ხასიათმა მას ევროპული ინტეგრაციის ან ევროკავშირის განვითარების პროცესში უფრო აქტიურ ჩართულობაში ხელი შეუშალა, ან მისი ფორმალური სტატუსი უფრო მეტის გაკეთების შესაძლებლობას მისცემდა, უფრო ეფექტურ ინსტიტუტად ჩამოაყალიბებდა. თუმცა, სინამდვილეში ევროპული საბჭოს წარმატების და ეფექტურობის მთავარი მიზეზი სწორედ მისი არაფორმალური და არაოფიციალური ხასიათი იყო. ევროპული საბჭო და მისი წევრები არ იყვნენ შეზღუდული ევროკავშირის ხელშეკრულებების მკაცრი წესებითა და რეგულაციებით, მათი გადაწყვეტილებები კი არ ხვდებოდა ევროკავშირის მართლმსაჯულების სასამართლოს იურისდიქციაში. გარდა ამისა, ევროპული საბჭოს წევრების დონე (მთავრობის ან/და სახელმწიფოს მეთაურები) უზარმაზარ ლეგიტიმაციას ანიჭებდა მის გადაწყვეტილებებს, თავად მონაწილეებს კი შეეძლოთ ნებისმიერ თემაზე მიეღოთ პოლიტიკური გადაწყვეტილება, ვინაიდან ევროკავშირის ინსტიტუციურ არქიტექტურაში ან ეროვნულ დონეზე მათზე უფრო ზედა ინსტანცია არ არსებობდა. ეს ორი ფაქტორი ევროპული საბჭოს წევრებს აძლევდა შესაძლებლობას, ერთმანეთთან გულწრფელი, ღია და თანამშრომლობითი საუბრები და პოლიტიკა ეწარმოებინათ და საჭიროების შემთხვევაში, მოლაპარაკებების დროს ყოფილიყვნენ მაქსიმალურად მოქნილები (Bache, George & Bulmer, 2011, გვ. 279-280).

აღნიშნულის გათვალისწინებით, ევროპული საბჭო ათწლეულების განმავლობაში ჩამოყალიბდა გავლენიან ინსტიტუტად. იგი დღემდე დისტანცირებულია ევროკავშირის ყოველდღიური და ტექნიკური პოლიტიკის შემუშავების პროცესისგან. თუმცა, მისი სტრატეგიული ხედვები და მასშტაბური პოლიტიკური გადაწყვეტილებები სამართლიანად აქცევს მას ევროკავშირის ერთ–ერთი მამოძრავებელ ძალად და ინსტიტუციური არქიტექტურის ცენტრად.

სტრუქტურა

წევრობა

ლისაბონის ხელშეკრულებით (უფრო კონკრეტულად, ევროკავშირის ხელშეკრულების მუხლი 15), ევროპული საბჭოს სხდომებში მონაწილეობას იღებენ მთავრობის ან სახელმწი- ფოს მეთაურები', ევროპული საბჭოს პრეზიდენტი და ევროკო- მისიის პრეზიდენტი (European Council, 2022a). ევროპული საბჭოს და ევროკომისიის პრეზიდენტებს არ აქვთ ხმის მიცემის უფლე– ბა მაშინ, როდესაც ევროპული საბჭო გადაწყვეტილებას იღებს კენჭისყრის გზით.

განსახილველი საკითხისა და დღის წესრიგის გათვა– ლისწინებით, ამ პირების გარდა ევროპული საბჭოს შეხვედრაში მონაწილეობის მისაღებად შეიძლება მოიწვიონ საგარეო ურთი- ერთობებისა და უსაფრთხოების პოლიტიკის საკითხებში ევრო- კავშირის უმაღლესი წარმომადგენელი, ევროკომისიის კომის- რები ან წევრი ქვეყნების შესაბამისი პორტფელის მინისტრები.

ევროპული საბჭოს ასეთი ვიწრო შემადგენლობა განისა– ზღვრა იმისთვის, რომ სამუშაო ატმოსფერო ყოფილიყო მაქ- სიმალურად არაფორმალური, მშვიდი და არსებით დისკუსიებ- ზე ორიენტირებული. ეს განსაკუთრებით აუცილებელი გახდა ევროკავშირის გაფართოებების კვალდაკვალ მონაწილე პი- რების რაოდენობის უპრეცედენტო რაოდენობამდე გაზრდის გამო, რითაც საფრთხე შეექმნა ამ ინსტიტუტის ბუნებას.

მართლაც, ევროპული საბჭოს სხდომებში მონაწილე პი- რები დროთა განმავლობაში იცვლებოდა. ლისაბონის ხელშე– კრულების მიერ მათი რაოდენობის შემცირებამდე, ევროპული საბჭოს სხდომებში საკმაოდ ბევრი პირი მონაწილეობდა. კერ- ძოდ, მთავრობის ან სახელმწიფოს მეთაურებსა და ევროკო- მისიის პრეზიდენტთან ერთად, ამ ფორმატში იკრიბებოდნენ ასევე წევრი სახელმწიფოების საგარეო საქმეთა მინისტრები, საჭიროების შემთხვევაში სექტორული მინისტრები, მინისტრ– თა საბჭოს და ევროკომისიის სხვა მაღალი რანგის თანამშრომ– ლები და ბიუროკრატიის წარმომადგენლები, ასევე, ეროვნული ადმინისტრაციების საჯარო მოხელეები.

2002 წლის სევილიის სამიტზე გადაწყდა თითოეული დე- ლეგაციისთვის ორი წარმომადგენლის კვოტის გამოყოფა. პრაქტიკაში ეს ნიშნავდა საგარეო საქმეთა მინისტრების ჩანა ცვლებას სექტორული მინისტრებით (მთავრობის ან სახელმწი– ფოს ხელმძღვანელებთან ერთად) (Nugent, 2010, გვ. 163). თუმცა, 2004 წლის ევროკავშირის გაფართოების შედე- გებმა აჩვენა, რომ ეს არ იყო საკმარისი ევროპულ საბჭოში ღია, პირდაპირი და მშვიდი ატმოსფეროს დასაბრუნებლად. ამიტომ ლისაბონის ხელშეკრულებამ მინიმუმამდე დაიყვანა სხდომებ– ში მონაწილეთა რაოდენობა. შესაბამისად, დღეს ევროპული საბჭოს სხდომებს შეიძლება დაესწრონ მხოლოდ წევრი ქვეყ– ნების, ევროპული საბჭოს და ევროკომისიის პირველი პირები. ევროპული საბჭოს პრეზიდენტს, როგორც წესი, თან ახლავს ხოლმე რამდენიმე თანამშრომელი მინისტრთა საბჭოს გენერა– ლური სამდივნოდან, რომლებიც მას თავისი უფლებამოსილე– ბის შესრულებაში ეხმარებიან. მათ გარდა, საჭიროების/ ცალ– კეულ შემთხვევაში, სხდომების ოთახში ყოფნის უფლება ასევე აქვთ საგარეო საქმეთა მინისტრებს ან სექტორულ მინისტრე- ბს, ევროკავშირის უმაღლეს წარმომადგენელს და თარჯიმნებს (Bache, George & Bulmer, 2011, გვ. 276; Schoutheete, 2012, გვ. 46–48).

სამიტის მთავარი ოთახის მიღმა ევროპული საბჭოს შეხ– ვედრის მიმდინარეობაში მონაწილეობს ასობით ოფიციალური პირი, რომლებიც წარმოადგენენ წევრი ქვეყნების დელეგაციებს.

ევროპის საბჭოს პრეზიდენტი

ლისაბონის ხელშეკრულებამდე ევროპული საბჭოს თა– ვმჯდომარეობა როტაციის წესით ეკავათ ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებს. წევრი ქვეყნები იცვლებოდნენ ექვს თვეში

ერთხელ მინისტრთა საბჭოში დადგენილი როტაციის წესის და განაწილების შესაბამისად. ეს თითოეულ ქვეყანას შესაძლებ- ლობას აძლევდა ყოველ ექვს თვეში ახალი ენერგია, მოტივაცია და მიმართულება შეეტანა ევროკავშირის განვითარების პრო– ცესში; ასევე, ექვსი თვით მაინც ყოფილიყვნენ საერთაშორისო ურთიერთობების ყურადღების ცენტრში. თუმცა, ამ სიკეთეებ– თან ერთად, იმდენად დიდი იყო როტაციის ნეგატიური მხარეე– ბი, რომ სახელმწიფოებმა საბოლოო ჯამში იგი მუდმივმოქმედი პრეზიდენტით ჩაანაცვლეს. კერძოდ, თავმჯდომარეობის ასეთი ხშირი შეცვლის გამო, ევროპული საბჭო მუდმივად ცვლილე– ბების პროცესში იყო; მისი ეფექტურობა ხშირად დამოკიდებუ– ლი იყო თავმჯდომარეობის მქონე პირის პროფესიონალიზმზე; პატარა ქვეყნებს უჭირდათ თავმჯდომარეობის თანმხლებ ვა- ლდებულებებსა და წნეხთან წარმატებით გამკლავება (Nugent, 2010, 83.165).

ლისაბონის ხელშეკრულებით ვითარება შეიცვალა. და- ფუძნდა ევროპული საბჭოს ანალი, ნახევრად მუდმივმოქმე– დი” პრეზიდენტის პოსტი. ამ ცვლილებას განსაკუთრებით უჭე– რდნენ მხარს საფრანგეთი და დიდი ბრიტანეთი, რომლებსაც ჰქონდათ აღნიშნული ინსტიტუტის შესაძლებლობების და ევროკავშირის პოლიტიკურ ზედამხედველობაში მისი როლის გაძლიერების სურვილი.

ევროპული საბჭოს პრეზიდენტის არჩევა ხდება ევროპული საბჭოს წევრების კვალიფიციური უმრავლესობის კენჭისყრის გზით (პრაქტიკაში, მისი დამტკიცება ხდება ერთსულოვნად), 2,5 წლიანი ერთხელ განახლებადი ვადით (European Council, 2021d). სერიოზული დარღვევის შემთხვევაში, მისი გადაყენება შესაძ– ლებელია მსგავსივე პროცედურით.

როგორც წესი, ევროპული საბჭოს პრეზიდენტს მხოლოდ მცირე კაბინეტი ჰყავს (European Council, 2021d), ძირითადად კი დახმარებას უწევენ ევროკავშირის საბჭოს გენერალური სა- მდივნოს თანამშრომლები.

ევროპული საბჭოს პრეზიდენტს აქვს რამდენიმე მნიშვნე- ლოვანი ფუნქცია (European Council, 2021d; European Union, 2016, გვ. 19; Schoutheete, 2012, გვ. 48). პიხველი, იგი თავმჯდომარეობს ევროპული საბჭოს შეხვედრებს და ხელს უწყობს მის გამართულ მიმდინარეობას. მეოჩე, ევროკომისიის პრეზიდენტთან თანამ– შრომლობით და გენერალური საქმეების საბჭოს მოსამზადე- ბელი გადაწყვეტილებების საფუძველზე, იგი უზრუნველყოფს ევროპული საბჭოს საქმიანობის და შეხვედრების მომზადებასა და მათ განგრძობადობას. მესამე, ევროპული საბჭოს შიგნით ახალისებს ერთიანობასა და კონსენსუსს. მეოთხე, ევროპული საბჭოს თითოეული შეხვედრის შემდეგ, ევროპარლამენტის წინაშე წარდგენა ანგარიშით. მეხუთე, თავისი კომპეტენციე– ბის ფარგლებში ევროკავშირის სახელით მოქმედებს საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის საკითხებში, თუმცა, საგარეო ურთიერთობებისა და უსაფრთხოების პოლიტიკის სა– კითხებში ევროკავშირის უმაღლესი წარმომადგენლის ძალა- უფლების გათვალისწინებით და მასთან გადაფარვის გარეშე. და ბოლოს, მეექვსე, მას შეუძლია ევროპული საბჭოს საგანგებო სხდომის მოწვევა. ევროპული საბჭოს პირველმა პრეზიდენტმა ჰერმან ვან რომპუიმ ეს უფლება პირველად 2010 წლის თებერვა– ლში გამოიყენა. ამ საგანგებო სამიტზე ლიდერებმა დისკუსიები ძირითადად საბერძნეთის საბიუჯეტო პრობლემებს დაუთმეს.

ევროპული საბჭოს პირველი პრეზიდენტის შერჩევა ტი- პიური / კლასიკური ევროკავშირული ტაქტიკით განხორციელდა (McCormick, 2011, გვ. 201; Dinan, 2010, გვ. 2244–226; Nugent, 2010, გვ. 166– 167). ამ პროცესში წევრი ქვეყნების აზრი გაიყო იმასთან დაკავ– შირებით, თუ რა ხასიათის და შესაძლებლობის უნდა ყოფილიყო მომავალი პრეზიდენტი. ერთნი ფიქრობდნენ, რომ პრეზიდენტს უნდა ჰქონოდა გამორჩეული ლიდერის თვისებები და გლობა– ლურ არენაზე ევროკავშირი წარმოედგინა მთელი თავისი ენე– რგიულობითა და დინამიურობით. ამისთვის აუცილებელი იყო, რომ პრეზიდენტად შეერჩიათ დიდი წევრი სახელმწიფოს გავლე- ნიანი პირველი პირი. ამ კონტექსტში სახელდებოდნენ ესპანე– თის ყოფილი პრემიერ-მინისტრი ფილიპე გონსალესი და დიდი ბრიტანეთის ყოფილი პრემიერ-მინისტრი ტონი ბლერი. მეორე– ნი ირწმუნებოდნენ, რომ საჭირო იყო კომპეტენტური, შემძლე პოლიტიკოსი, რომელსაც არ ექნებოდა „განდიდების“ სურვილი, კარგად უხელმძღვანელებდა ევროპული საბჭოს სხდომებს და მოახერხებდა განსხვავებული ევროპული ინტერესების მართ- ვას/მედიაციას და კონსენსუსის მიღწევას. ასეთ შესაძლო პირო– ვნებებად დასახელდა ნიდერლანდების პრემიერ-მინისტრი იან ბაკლენენდე, ლუქსემბურგის პრემიერ–მინისტრი ჟან–კლოდ იუნ– კერი და ბელგიის პრემიერ–მინისტრი ჰერმან ვან რომპუი.

არაფორმალური დისკუსიებისას გამოიკვეთა პოზიცია, რომ უკეთესი იქნებოდა მეორე ტიპის პიროვნებას დაეკავე– ბინა ევროპული საბჭოს პრეზიდენტის პოსტი. წევრი ქვეყნები ერთხმად შეთანხმდნენ ბელგიის პრემიერ-მინისტრის ჰერმან ვან რომპუის კანდიდატურაზე. პატარა ქვეყნები განსაკუთრე– ბით ემხრობოდნენ მის კანდიდატურას და ძალიან ფრთხილად ეკიდებოდნენ დიდი ქვეყნიდან გავლენიანი პიროვნების და– ნიშვნას, რომელსაც შეიძლება დიდი წევრი სახელმწიფოების ინტერესები გაეტარებინა. საინტერესოა, რომ საფრანგეთი და გერმანიაც ამ პოზიციას მიემხრნენ, ვინაიდან არც მათ სურდათ საგარეო ან ევროპულ არენაზე მათი ძალაუფლება გავლენიან ევროპული საბჭოს პრეზიდენტს დაეჩრდილა.

ჰერმან ვან რომპუის კანდიდატურის შერჩევა უფრო ფა- რთო შეთანხმების ნაწილი იყო. კერძოდ, იგი იყო მემარჯვე– ნე–ცენტრისტი მამაკაცი პოლიტიკოსი პატარა წევრი სახელმწი– ფოდან. ამის საპირწონედ, შეთანხმების თანახმად, საგარეო ურთიერთობებისა და უსაფრთხოების პოლიტიკის საკითხებში ევროკავშირის უმაღლესი წარმომდგენლის ასევე ახლადშექმ– ნილ თანამდებობას დაიკავებდა მემარცხენე-ცენტრისტი ქალი პოლიტიკოსი დიდი წევრი ქვეყნიდან (ამ შემთხვევაში ბარონე– სა ქეთრინ ეშტონი დიდი ბრიტანეთიდან).

ევროპული საბჭოს პრეზიდენტის პოსტზე ჰერმან ვან რო– მპუის ორჯერადი ვადით (2009 წლის 1-ლი დეკემბრიდან 2014 წლის 30 ნოემბრამდე) ყოფნის შემდეგ, ევროპულ საბჭოში ახალ კანდიდატურაზე მსჯელობა განახლდა. 2014 წელს კანდიდატე– ბის შერჩევა ხდებოდა ევროპარლამენტის არჩევნების შედეგე– ბის და ევროკავშირის სხვა უმაღლეს პოსტებზე კანდიდატების შერჩევის გათვალისწინებით. ევროპული სახალხო პარტიის წევრის, პოლონელი დონა– ლდ ტუსკის არჩევით პოლონეთის წარმომადგენელმა ბერლინის კედლის დანგრევის შემდეგ პირველად დაიკავა ევროპული ლიდერული თანამდებობა, ევროპულმა საბჭომ კი შეძლო პო- ლიტიკური იდეოლოგიების, გეოგრაფიული და გენდერული ბა– ლანსის დაცვა.

მისი ხელმეორედ არჩევამ უფრო საინტერესოდ ჩაიარა. მის კანდიდატურას პოლონეთი კატეგორიულად ეწინააღმდე- გებოდა. თუმცა, მას მხარს უჭერდა ყველა დანარჩენი წევრი სა– ხელმწიფო. შესაბამისად, ევროპულ საბჭოში პრეზიდენტის ასა– რჩევად კენჭისყრის გამართვა გახდა საჭირო, რაც, ზოგადად, იშვიათად ხდება ხოლმე. საბოლოო ჯამში, დონალდ ტუსკი 27 წევრი ქვეყნის მხარდაჭერით და პოლონეთის წინააღმდეგობის ფონზე ხელმეორედ აირჩიეს.

დონალდ ტუსკი ევროპული საბჭოს პრეზიდენტად ორი ვა– დით, 2014 წლის 1-ლი დეკემბრიდან 2019 წლის 30 ნოემბრამდე, იყო. ამიტომ ევროპული საბჭოს ახალი პრეზიდენტის შერჩევა ამჯერადაც ევროპარლამენტის ახალი არჩევნების შედეგების და ევროკავშირის სხვა უმაღლესი პოზიციების დაკომპლექტე- ბის პარალელურად მიმდინარეობდა.

შარლ მიშელს კონსენსუსის მიღწევის სფეროში კარგი რე– პუტაცია ჰქონდა. იგი 2014 წლიდან ოთხი წლის მანძილზე იყო პოლიტიკურად დაყოფილი და რთულად სამართავი ბელგიის პრემიერ–მინისტრი, რაც ყველა პოლიტიკოსისთვის უდავოდ დიდი მიღწევა და კომპლიმენტია, მითუმეტეს, ასეთ რთულ პე- რიოდში. საინტერესოა ასევე, რომ შარლ მიშელი იყო თითქმის 200 წლის მანძილზე ბელგიის ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერ– მინისტრი (European Council, 2021c).

ევროპულ საბჭოზე მისი შერჩევა სხვა კანდიდატებთან ერთად, ერთიან კონტექსტში შეთანხმდა (მასთან ერთად შე– არჩიეს ევროკომისიის პრეზიდენტის, ევროკომისიის ვიცე-პ- რეზიდენტის / საგარეო ურთიერთობებისა და უსაფრთხოების პოლიტიკის საკითხებში ევროკავშირის უმაღლესი წარმომა– დგენლის და ევროპული ცენტრალური ბანკის პრეზიდენტის კა- ნდიდატურები). ლიბერალური ჯგუფის წარმომადგენელი შარლ მიშელი ევროპული საბჭოს პრეზიდენტად ოფიციალურად 2019 წლის 1-ელ დეკემბერს აირჩიეს.

მისი წინამორბედების მსგავსად, შარლ მიშელიც მეორედ აირჩიეს ევროპული საბჭოს პრეზიდენტად. თუმცა, მისი წინამო– რბედებისგან განსხვავებით, მისი არჩევის პროცესმა ყველაზე მშვიდად ჩაიარა — კონკურენტების და მოწინააღმდეგეების გა- რეშე. 2022 წლის 24 თებერვალს უკრაინის წინააღმდეგ რუსეთის მიერ განხორციელებულმა აგრესიამ ევროკავშირი მისი დაარსე– ბიდან ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი განსაცდელისა და გამოცდის წინაშე დააყენა. შესაბამისად, 2022 წლის მარტში წევრ ქვეყნებს ნაკლებად ეცალათ შარლ მიშელის შემცვლელის მო- საძებნად. გარდა ამისა, იგი საფრანგეთის პრეზიდენტის ახლო მოკავშირედ მოიაზრებოდა. არჩევის პროცესმა იმდენად უხმაუ– როდ ჩაიარა, რომ ბრიუსელში ვიზიტად მყოფმა აშშ-ის პრეზიდე- ნტმა ჯო ბაიდენმა ამ საკითხზე იხუმრა კიდეც: „მოვედი იმ ადა მიანისთვის მისალოცად, რომელიც ახლახანს წინააღმდეგობის გარეშე აირჩიეს. მომავალში მე იგივეზე ვიოცნებებდი“. ამრიგად, ევროპულმა საბჭომ შარლ მიშელი პრეზიდენტად ერთსულო– ვნად აირჩია 2024 წლის ნოემბრის ბოლომდე.