ალვის ხე
ანანური, დასავლეთის ფასადი (XVIII ს.).
ალვის ხე - თქმულების მიხედვით, ალვა იყო სიცოცხლის ხე, მშვენიერი და სურნელოვანი, რომელიც სამოთხეში იდგა და რომლის ნაყოფის გემება ადამმა ვერ მოასწრო. „ვით ალვა ედემს რგულია“, – ვკითხულობთ „ვეფხისტყაოსანში“. ალვის ხეს იმ სასწაულებრივი წმიდა ხის მიმსგავსებით შეერქვა ეს სახელი.
ერთი ლექსის თანახმად ალვის ხე წვერში ყურძენს ისხამს, რომლის გემება ყოველგვარი უბედურებისგან იცავს ადამიანს. აი, ეს ლექსიც, რომელიც მრავალი ვარიანტით არის გავრცელებული აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთის თემებში:
- „ჩვენი ბატონის კარზედა
- ხე ალვად ამოსულაო,
- წვერზე მოუსხამს ყურძენი,
- საჭმელად ჩამოსულაო.
- მისი უჭმელი ქალ-ვაჟი
- უდროოდ დაშაულაო“.
ამ ლექსში მითოლოგიურად არის გადმოცემული ქრისტიანული რელიგიის მთავარი საიდუმლო – ზიარება. ჩვენი ბატონი უფალი იესო ქრისტეა, მისი კარი – მისი ეკლესია, ალვად ამოსული ხე – საღვთო ლიტურგია, ყურძენი – ქრისტეს სისხლი, მისი უჭმელი ანუ უზიარებელი ქალ-ვაჟი კი – ევა და ადამი, რომელთაც ვერ მოასწრეს სიცოცხლის ხის ნაყოფის გემება და დაკარგეს უკვდავება, მარადიული სიცოცხლე.
