რაინეგსი იაკობ

15:32, 10 ივლისი 2024-ის ვერსია

იაკობ რაინეგსი – (ნამდვილი სახელი და გვარი – კრისტიან-რუდოლფ ელისი) (1744-93), რუსეთის რეზიდენტი ერეკლე II-ის კარზე.

სწავლობდა ლაიფციგის უნივერსიტეტში. 1773 დაიცვა მედიცინის დოქტორის ხარისხი, 1776 გაემგზავრა აღმოსავლეთის ქვეყნებში, 1779 კონსტანტინოპოლის გზით საქართველოში ჩავიდა. ერეკლე II-ის სამსახურში ჩადგა იაკუბ-ხანის სახელით. რუსეთის ხელისუფლების საიდუმლო მითითებით კავკასიის ხაზის უფროსმა გ. პოტიომკინმა გადაწყვიტა, რაინეგსის მეშვეობით მოლაპარაკება დაეწყო ერეკლე მეორესთან ქართლ-კახეთის რუსეთის მფარველობაში აყვანის თაობაზე. მან ჯერ კიდევ 1776-78 კონსტანტინოპოლში მოგზაურობის დროს გაიცნო გ. ენაკოლოფაშვილი, რომელიც იქ ერეკლეს საგანგებო დავალებით იმყოფებოდა. 1779 რაინეგსი საქართველოში ჩამოვიდა, ერეკლე მეორემ იგი თავის სამსახურში აიყვანა, მაგრამ რამდენიმე ხნის შემდეგ მისმა საეჭვო ქცევამ ქართლ-კახეთის მეფის უკმაყოფილება გამოიწვია, რის გამოც რაინეგსი 1781 რუსეთს გაემგზავრა, პეტერბურგში ჩავიდა, შემდეგ კი აღმოჩნდა გ. პოტიომკინთან, რომელმაც იგი 1782 კვლავ სპეციალური საიდუმლო დავალებით საქართველოში მოავლინა. რაინეგსის მეშვეობით გ. პოტიომკინმა წინადადება მისცა ერეკლეს, რათა რუსეთის მფარველობის მისაღებად დაეწყო მოლაპარაკება, ხოლო იმერეთის მეფეს სოლომონ I-ს ურჩია, შერიგებოდა ერეკლეს და მასთან ერთობლივად ემოქმედათ საერთო მტრის წინააღმდეგ. თვითმპყრობელობის დიპლომატია რაინეგსისა და სხვათა მეშვეობით ყოველ ღონეს ხმარობდა იმისათვის. რომ ერეკლესთან მომგებიანი ხელშეკრულება გაეფორმებინა და იგი თავისი ზემოქმედების ქვეშ მოექცია. 1789 რაინეგსი რუსეთში გაიწვიეს და ასტრახანის გუბერნიაში ექიმად განაწესეს. მისი შრომები შეიცავენ ძვირფას ექსკურსებს და ცნობებს კავკასიისა და საქართველოს პოლიტიკის, ისტორიის, გეოგრაფიისა და ეთნოგრაფიის შესახებ.

წყარო

• ქართული დიპლომატიური ლექსიკონი