პიროვნება
(→პიროვნება და მკურნალობა) |
(→პიროვნება, როგორც პათოპლასტიკური ფაქტორი) |
||
| ხაზი 12: | ხაზი 12: | ||
პიროვნულმა მახასიათებლებმა შეიძლება განაწყოს ინდივიდი ფსიქიკური აშლილობისადმი სტრესულ მოვლენებზე | პიროვნულმა მახასიათებლებმა შეიძლება განაწყოს ინდივიდი ფსიქიკური აშლილობისადმი სტრესულ მოვლენებზე | ||
რეაქციის მოდიფიკაციის გზით. მაგ., უარყოფითი მოვლენები შფოთვით აშლილობას უფრო ისეთ [[ადამიანი|ადამიანში]] გამოიწვევს, რომელიც ყოველთვის წუხს უმნიშველო პრობლემების გამო. | რეაქციის მოდიფიკაციის გზით. მაგ., უარყოფითი მოვლენები შფოთვით აშლილობას უფრო ისეთ [[ადამიანი|ადამიანში]] გამოიწვევს, რომელიც ყოველთვის წუხს უმნიშველო პრობლემების გამო. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
===== პიროვნება და მკურნალობა ===== | ===== პიროვნება და მკურნალობა ===== | ||
11:10, 5 ოქტომბერი 2018-ის ვერსია
პიროვნება - (personality), აზროვნების, ემოციურობისა და ქცევის, ჩამოყალიბებული სტერეოტიპები, რომლებიც ახასიათებს ინდივიდის ცხოვრების უნიკალური წესებსა და ადაპტაციის ხერხებს და განისაზღვრება კონსტიტუციური ფაქტორებით, განვითარებითა და სოციალური გამოცდილებით. (ფსიქიატრიის ლექსიკონები)
სარჩევი |
პიროვნების ცნება ფსიქიატრიაში
ტერმინი „პიროვნება“ აღნიშნავს ადამიანის მყარ თვისებებსა და ქცევის პატერნებს, რომლებსაც ინდივიდი განსხვავებულ ვითარებაში ავლენს. ამდენად, „პერსონოლოგია“ განსხვავდება ფსიქიკური აშლილობისგან იმით, რომ ქცევები, რომლებიც განსაზღვრავს პიროვნებას, მისი მთელი ზრდასრული ცხოვრების მანძილზე ვლინდება, ხოლო ქცევები, რომლებიც განსაზღვრავს ფსიქიკურ აშლილობას, განსხვავდება ინდივიდის პრემორბიდული ქცევისგან. ეს განსხვავება ადვილი დასანახია, როდესაც ქცევა საგრძნობლად იცვლება ხანმოკლე დროის მანძილზე (მაგ., მანიამანიაკალური აშლილობის დროს) და უფრო რთული დასანახია, როდესაც ქცევა იცვლება ნელა, უფრო ხანგრძლივი დროის მანძილზე (მაგ., შიზოფრენიის ადრეული გამოვლენისას).
პიროვნების მნიშვნელობა
პიროვნული თავისებურებები მნიშვნელოვანია, ვინაიდან ისინი შეიძლება განსაზღვრავდნენ ფსიქიკური აშლილობებისადმი წინაგანწყობას (პრედისპოზიციას), ფსიქიკური აშლილობის უჩვეულო მახასაითებლებს (ანუ წარმოადგენენ „პათოპლასტიკურ” ფაქტორს) და, ასევე, პაციენტის მკურნალობის პროცესის მიმართ დამოკიდებულებას.
პიროვნება, როგორც პრედისპოზიცია
პიროვნულმა მახასიათებლებმა შეიძლება განაწყოს ინდივიდი ფსიქიკური აშლილობისადმი სტრესულ მოვლენებზე რეაქციის მოდიფიკაციის გზით. მაგ., უარყოფითი მოვლენები შფოთვით აშლილობას უფრო ისეთ ადამიანში გამოიწვევს, რომელიც ყოველთვის წუხს უმნიშველო პრობლემების გამო.
პიროვნება და მკურნალობა
ინდივიდის პიროვნული მახასიათებლები მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს მის დამოკიდებულებას მკურნალობის მიმართ. მაგ., ობსესიური თვისებების მქონე ინდივიდი შეიძლება გაბრაზდეს, თუ მკურნალობა ზუსტად არ ემთხვევა მის მოლოდინს; შფოთვისადმი მიდრეკილი ადამიანები ზედმეტად ფრთხილები არიან, როდესაც მათ სთხოვენ უფრო მეტი ძალისხმევა გამოიჩინონ რეაბილიტაციის დროს; ანტისოციალური თვისებების მქონე ადამიანები არ ემორჩილებიან დანიშნულებას ან, შეიძლება აგრესია გამოხატონ მედპერსონალის მიმართ. მძიმე პიროვნული აშლილობის მქონე ადამიანებს უჭირთ სამედიცინო სერვისებისგან მომსახურების მიღება, რადგან კლინიცისტებს არ აქვთ მათთან ურთიერთობის სურვილი (Lewis and Appleby, 1988).(ოქსფორდის მოკლე სახელმძღვანელო ფსიქიატრიაში)
