ვარშაყიანი

NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
(სხვაობა ვერსიებს შორის)
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება
(წყარო)
ხაზი 1: ხაზი 1:
'''ვარშაყიანი''' – საფალავნო-სათავაგადასავლო მოთხრობების ვრცელი კრებული, რომელიც ხელნაწერის სახითაა დაცული. ვარაუდობენ რომ გადმოკეთებულია სპარსულიდან მე-18 საუკუნის ბოლო მეოთხედში. ვარშაყიანში ბევრი ფოლკლორული მოტივია ფიქსირებული. ასეთია: ვეშაპთან ბრძოლა, გმირის ჩანთქმა, [[დევი|დევებთან]]  
+
[[ფაილი:Varshayiani.jpg|thumb|„ვარშაყიანი"]]
შეხვედრა, ბუნების ენის ცოდნა, სურათის საშუალებით გამიჯნურება, მზეთუნახავის ძებნა, მაქციობა და სხვ. ზოგი მათგანი ქართულ ტრადიციაში იღებს სათავეს.  
+
'''ვარშაყიანი''' (XVIII ს.) — საგმირო-ფანტასტიკურ მოთხრობათა ვრცელი კრებული, რომელშიც აღწერილია რამდენიმე თაობის ფალავანთა თავგადასავალი (ზაბარჯათი, მისი ძე ბადრი იამანი და ამ უკანასკნელის შვილიშვილი ვარშაყი, რომლის სახელი ეწოდა მთელ კრებულს). ეს არის ტიპიური ხალხური სარაინდო რომანი, რომლის გმირებს უხდებათ უამრავი რეალური და ფანტასტიკური წინააღმდეგობის (ფერიები, [[დევი|დევები]], ჯადოსნური თილისმები) გადალახვა ბედნიერების ძიების გზაზე. ლექსიკური და ფრაზეოლოგიური სპარსიზმები, საკუთარი და გეოგრაფიული სახელები, სიუჟეტური დეტალები თითქოს უთითებენ ძეგლის სპარსულ წარმომავლობას, თუმცა ანალოგიური ხალხური [[დასთანი]] სპარსულ მწერლობაში ჯერ მიკვლეული არ არის. ქართველ მთარგმნელს საკმაოდ თავისუფლად გადმოუღია წყარო, რადგან „ვარშაყიანი“ დიდ სიახლოვეს ამჟღავნებს სხვა ქართულ ორიგინალურ თუ ნათარგმნ ძეგლებთან. („[[ამირანდარეჯანიანი]]“, „როსტომიანი“, „[[ყარამანიანი]]“). მთარგმნელის ვინაობა უცნობია. ძეგლი მოღწეულია ერთადერთი ნუსხით, გამოცემულია მხოლოდ პირველი კარი (1885 წ.).  
  
''მ. ჩიქოვანი''
+
==ლიტერატურა==
 +
[[ახვლედიანი გიორგი (ენათმეცნიერი)|გ. ახვლედიანი]], ვარშაყიანი, ქართული ლიტერატურის საკითხები, I, 1968.
  
 +
==წყარო==
 +
* [[ქართული მწერლობა: ლექსიკონი-ცნობარი]]
  
 
 
 
==ლიტეატურა==
 
გ. ახელედიანი. ვარშაყიანი, კრ.: ქართული ლიტერატერის საკი-თხები, 1968.
 
==წყარო==
 
[[ქართული ფოლკლორის ლექსიკონი: ნაწილი I]]
 
 
[[კატეგორია:ლიტერატურა]]
 
[[კატეგორია:ლიტერატურა]]
 
[[კატეგორია:საფალავნო მოთხრობები]]
 
[[კატეგორია:საფალავნო მოთხრობები]]

20:03, 18 ოქტომბერი 2023-ის ვერსია

„ვარშაყიანი"

ვარშაყიანი (XVIII ს.) — საგმირო-ფანტასტიკურ მოთხრობათა ვრცელი კრებული, რომელშიც აღწერილია რამდენიმე თაობის ფალავანთა თავგადასავალი (ზაბარჯათი, მისი ძე ბადრი იამანი და ამ უკანასკნელის შვილიშვილი ვარშაყი, რომლის სახელი ეწოდა მთელ კრებულს). ეს არის ტიპიური ხალხური სარაინდო რომანი, რომლის გმირებს უხდებათ უამრავი რეალური და ფანტასტიკური წინააღმდეგობის (ფერიები, დევები, ჯადოსნური თილისმები) გადალახვა ბედნიერების ძიების გზაზე. ლექსიკური და ფრაზეოლოგიური სპარსიზმები, საკუთარი და გეოგრაფიული სახელები, სიუჟეტური დეტალები თითქოს უთითებენ ძეგლის სპარსულ წარმომავლობას, თუმცა ანალოგიური ხალხური დასთანი სპარსულ მწერლობაში ჯერ მიკვლეული არ არის. ქართველ მთარგმნელს საკმაოდ თავისუფლად გადმოუღია წყარო, რადგან „ვარშაყიანი“ დიდ სიახლოვეს ამჟღავნებს სხვა ქართულ ორიგინალურ თუ ნათარგმნ ძეგლებთან. („ამირანდარეჯანიანი“, „როსტომიანი“, „ყარამანიანი“). მთარგმნელის ვინაობა უცნობია. ძეგლი მოღწეულია ერთადერთი ნუსხით, გამოცემულია მხოლოდ პირველი კარი (1885 წ.).

ლიტერატურა

გ. ახვლედიანი, ვარშაყიანი, ქართული ლიტერატურის საკითხები, I, 1968.

წყარო

პირადი ხელსაწყოები
სახელთა სივრცე

ვარიანტები
მოქმედებები
ნავიგაცია
ხელსაწყოები