მაჩაბელი დავით

NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
(სხვაობა ვერსიებს შორის)
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება
ხაზი 1: ხაზი 1:
'''მაჩაბელი დავით''' (1814 − 1873), [[ქართველები|ქართველი]] პოეტი, მუსიკის მკვლევარი. დაიბადა სოფელ თამარაშენში. სწავლობდა [[თბილისი]]ს გიმნაზიაში. 1832 წელს დაახლოებული იყო შეთქმულების მონაწილეებთან, რომელთა სულისკვეთება გამოხატა თავის პირველ გამოქვეყნებულ ალეგორიული შინაარსის ლექსში
+
'''მაჩაბელი დავით''' (1814–1873) — პოეტი. სწავლობდა [[თბილისი|თბილისის]] გიმნაზიაში. მეგობრობდა [[ნიკოლოზ ბარათაშვილი|ნ. ბარათაშვილს]] და [[თუმანიშვილი მიხეილ (პოეტი)|მ. თუმანიშვილს]]. იყო ერთ-ერთი ინიციატორი „თბილისის გიმნაზიის ყვავილის“ და ხელნაწერი ანთოლოგიის გამოცემისა. მონაწილეობდა 1832 წ. შეთქმულებაში. გიმნაზიის დასრულების (1835) შემდეგ უბრალო მოხელედ მსახურობდა თბილისის მთავარმმართველობაში, შემდეგ სამხედრო სამსახურში იყო. (1839 წლამდე). დ. მაჩაბელის პირველი ლექსი „თოვლი“ (გამოქვეყნდა 1832 წ. ჟურნალში „[[სალიტერატურონი ნაწილნი ტფილისის უწყებათანი]]“) ალეგორიული ხასიათისა იყო და ამხილებდა არსებულ სოციალურ უთანასწორობას. დ. მაჩაბელის ლექსებს, რომლებიც გასული საუკუნის 50-იანი წლებიდან იბეჭდებოდა „[[ცისკარი (ჟურნალი)|ცისკარში]]“, ახასიათებს კლასიცისტური ლიტერატურის მანერულობა (თუმცა მის ლირიკაში რომანტიკული განწყობილებაც შეიმჩნევა). შემოქმედების მთავარი თემებია სიყვარული და პატრიოტიზმი. დ. მაჩაბელი ავტორია ისტორიული პოემისა „მთიული“, რომელშიც აღწერილია რუსეთის ჯარების მიერ ადლერის აღება. აღსანიშნავია დაუმთავრებელი თხზულება „ქართველთ ზნეობა“ (1864), რომელშიც ავტორი ახასიათებს ქართულ ხალხურ სიმღერებს, მიმოიხილავს მის ისტორიას და ქართული გალობის საკითხებს.
„თოვლი” (1832, „სალიტერატურონი ნაწილნი ტფილისის უწყებათანი”); გიმნაზიის დამთავრების შემდეგ (1835) ჯერ თბილისის მთავარ სამმართველოში მუშაობდა მოხელედ, შემდეგ [[სამხედრო სამსახური|სამხედრო სამსახურში]] იყო; 1839 წლიდან თამარაშენში ცხოვრობდა; აქტიურად თანამშრომლობდა ჟურნალ „ცისკართან” (ჯერ 1852-1853 წლებში, შემდეგ 1864 წლიდან – სიცოცხლის ბოლომდე); მის პოეზიაში ძირითადია პატრიოტული (ლექსი „საქართველოს”, ისტორიული პოემა „მთიული”) და სატრფიალო (ლექსები „ვარდი”, „ლოცვა ტრფიალისა”, „ჩემს მინერვას”) მოტივები.
+
  
  
:::: '''ალერსი'''
+
==ლიტერატურა==
 
+
* ა. მახარაძე, დავით მაჩაბელი, წიგნში ქართული რომანტიზმი, 1960;  
::მზეო მივი, მფინე სხივი,
+
* ნ. ალანია, X IX ს. პირველი ნახევრის ქართული პოემა, 1964.
::დილით ძილით აღდგომილსა;
+
::აგრეაგრე მომეფრქვივი;
+
::ვიშ მაგ ტურფას შენს ღიმილსა!
+
::თვალით-ალით ციალთ ისრად,
+
::ჰფენს მჭვრეტელთა სავალალოდ.
+
::მისრად მის-სრად ჰსცემს რად, ის რად?
+
::ბულბულთ რაზმთა შესაბრალოდ.
+
::დილის ცრემლი, მონამული,
+
::ვარდსა ნარდსა და იაზედ,
+
::ღელავს, ელავს, კრთოლვით სრული,
+
::ცისკარი სჩანს მის წიაღზედ!
+
::აჰა, მწველთა მათ ისართა
+
::გულს დაუდგამ გასაგანად;
+
::ცრემლთა მისთა მოსისხართა
+
::აღგზნებულს გონს მოსაგანად.
+
  
 
==წყარო==
 
==წყარო==
[[ქართველი პოეტები (ენციკლოპედია)]]
+
* [[ქართული მწერლობა: ლექსიკონი-ცნობარი]].
 +
 +
 
 
[[კატეგორია:ქართველი პოეტები]]
 
[[კატეგორია:ქართველი პოეტები]]
 
[[კატეგორია:მაჩაბლები]]
 
[[კატეგორია:მაჩაბლები]]

18:58, 11 ოქტომბერი 2023-ის ვერსია

მაჩაბელი დავით (1814–1873) — პოეტი. სწავლობდა თბილისის გიმნაზიაში. მეგობრობდა ნ. ბარათაშვილს და მ. თუმანიშვილს. იყო ერთ-ერთი ინიციატორი „თბილისის გიმნაზიის ყვავილის“ და ხელნაწერი ანთოლოგიის გამოცემისა. მონაწილეობდა 1832 წ. შეთქმულებაში. გიმნაზიის დასრულების (1835) შემდეგ უბრალო მოხელედ მსახურობდა თბილისის მთავარმმართველობაში, შემდეგ სამხედრო სამსახურში იყო. (1839 წლამდე). დ. მაჩაბელის პირველი ლექსი „თოვლი“ (გამოქვეყნდა 1832 წ. ჟურნალში „სალიტერატურონი ნაწილნი ტფილისის უწყებათანი“) ალეგორიული ხასიათისა იყო და ამხილებდა არსებულ სოციალურ უთანასწორობას. დ. მაჩაბელის ლექსებს, რომლებიც გასული საუკუნის 50-იანი წლებიდან იბეჭდებოდა „ცისკარში“, ახასიათებს კლასიცისტური ლიტერატურის მანერულობა (თუმცა მის ლირიკაში რომანტიკული განწყობილებაც შეიმჩნევა). შემოქმედების მთავარი თემებია სიყვარული და პატრიოტიზმი. დ. მაჩაბელი ავტორია ისტორიული პოემისა „მთიული“, რომელშიც აღწერილია რუსეთის ჯარების მიერ ადლერის აღება. აღსანიშნავია დაუმთავრებელი თხზულება „ქართველთ ზნეობა“ (1864), რომელშიც ავტორი ახასიათებს ქართულ ხალხურ სიმღერებს, მიმოიხილავს მის ისტორიას და ქართული გალობის საკითხებს.


ლიტერატურა

  • ა. მახარაძე, დავით მაჩაბელი, წიგნში ქართული რომანტიზმი, 1960;
  • ნ. ალანია, X IX ს. პირველი ნახევრის ქართული პოემა, 1964.

წყარო

პირადი ხელსაწყოები
სახელთა სივრცე

ვარიანტები
მოქმედებები
ნავიგაცია
ხელსაწყოები