ანჯანური დამწერლობა
საიდუმლო ანუ ანჯანური დამწერლობა - მას შემდეგ, რაც წერა-კითხვა, ყველასათვის თუ არა, ბევრისათვის მისაწდომ და გასაგებ ხელობად და ცოდნად იქცა, საიდუმლო პოლიტიკური და სამხედრო ცნობების შესატყობინებლად განსაკუთრებული, გარეშე პირისათვის სრულებით წაუკითხავ-გაუგებარი, ანბანის შექმნა აუცილებელი იყო. ამიტომაა, რომ ყველა კულტურულ ერებს ჩვეულებრივს გარდა საიდუმლო მრავალი სხვანაირი ანბანიც ჰქონდათ ხოლმე.
ქართულად საიდუმლო ანბანს გარდა საიდუმლო ენაც, მეტყველებაც არსებობდა, რომლის მთავარს, სიტყვათა სახის შემცვლელ ელემენტს მარცვალსა და მარცვალს შუა განზრახ ჩანართი მარცვალი, მაგ. „წ“ შესატყვისი ხმოვნითურთ შეადგენდა. ამის წყალობით „შიკრიკი მოვიდა“-ს მაგიერ გამოდიოდა „შიკწირიწიკიწი მოწოვიწიდაწა“.
ძველად რას უწოდებდნენ ჩვენში საიდუმლო ანბანს, ჯერ არ ვიცით, მაგრამ მე-XVII ს-ში „ანჯანის ანბანი“-ს სახელით ყოფილა ცნობილი, ეს ტერმინი ფ. გორგიჯანიძესა აქვს ნახმარი,
წყარო
ივანე ჯავახიშვილი, წ. 3. ნაკვ. 1. ქართული დამწერლობათამცოდნეობა ანუ პალეოგრაფია.
