ყორღანი

გორასამარხის, უმეტესად ხის ოთახი, რომელიც შემდგომ მიწის ბორცვით იფარებოდა. სიტყვა ნაწარმოებია თურქული კურგანიდან რომელიც ითარგმნება როგორც ნაყარი, ბორცვი.[1] ყორღანი წარმოაგენს ქვების და მიწის მთას, რომელიც ერთ ან რამდენიმე საფლავზე აღიმართება. ეს სიტყვა გორასამარხის აღსანიშნავად ძირითადად საბჭოთა არქეოლოგიაში გამოიყენებოდა, საიდანაც დღემდე შემორჩა აღმოსავლეთ ევროპისა და შუა აზიის არქეოლოგიას.

უძველესი აღმოჩენილი ყორღანები მდებარეობს კავკასიაში[2] და თარიღდება ძვ. წ. IV საუკუნით, რომლებიც ასოცირდება პროტოინდოევროპელებთან.[3] ყორღანებს ენეოლითის ხანიდან შუა საუკუნეებამდე აგებდნენ. ყორღანების კულტურა იყოფა რამდენიმე ქვე კულტურად: სკვითური, სარმატული, ჰუნების, ყივჩაყური.

ყორღანი როგორც ტოპონიმი გვხვდება ბაიკალიდან შავ ზღვამდე.