იალღუზიძე-გაბარაევი იოანე (1770-1830)

XIX საუკუნის ცნობილი საზოგადო მოღვაწე. მან ჩინებული სასულიერო განათლება მიიღო ერეკლე II-ისა და გიორგი XII-ის კარზე. იყო შესანიშნავი მცოდნე ქართული, ოსური და რუსული ენებისა. ეწეოდა პედაგოგიურ და მისიონერულ საქმიანობას. მან დიდი როლი ითამაშა კავკასიონის სამხრეთით მცხოვრები ოსების გაქრისტიანებაში. ქართული გრაფიკის საფუძველზე, იოანე იალღუზიძემ შექმნა ოსური ანბანი (1802 წელს). ამ ანბანს იყენებდნენ როგორც კავკასიონის სამხრეთ, ისე ჩრდილოეთ ნაწილში მცხოვრები ოსები. იოანე იალღუზიძემ ქართულიდან ოსურ ენაზე გადათარგმნა „კატეხიზმო“, „ღვთისმსახურება“. მისი გარდაცვალების შემდეგ ქართული ალფაბეტი ცარიზმის რუსიფიკატორული რეჟიმის შედეგად რუსული ანბანით შეიცვალა. ი. იალღუზიძემ ოსების ისტორიული წარსული გააცოცხლა პოემა „იალღუზიანში“.