ტომ-ი

1. Gk. φῦλον τό
    

   1. შესწავებულ იყავნ, ვითარმედ ტომი უმეტეს გარეშემცველობითი არს უფროჲს ვიდრე სახელი ერისაჲ: ვიდრემდის იყოს ტომობაჲ, ვიდრემდე გეთსონისი სახელად, ხოლო მისგან შთამოსლვაჲ – ერად ძეთა მისთაჲ (ლევიტ., A-1108, 38r);
   
   2. ებრაელთა ტომი – ხოლო შემდგომად განყოფისა იწოდებოდეს ათნი ტომნი ისრაჱლისანი (თტე., ამოს., გელ., 3.1-2, S 417, 104v); ხოლო „ეფრემად“ ათთა ტომთა სახელ-სდებს (თტე., ამოს., გელ., 6.4-5, S 417, 110v);
   
   3. – ἔθνος τό – წარმართული ტომი – გოგ, სკჳთელთა ტომთა მეფე (თტე., ამოს., გელ., 7.1-3, S 417, 111v)

2. ტომ-ი // ტომნ-ი
   ნეოპლატ. გვარეობითი ცნება: არსის რიგში, მწკრივში (σειρά „სირაში“) შემავალი უმაღლესი გვარები, რომლებიც თითოეულ მწკრივს (რიგს) „აგვარებენ“, აფორმებენ, განსაზღვრავენ, განუსაზღვრავენ ფუნქციებს (შდრ. ტომი გვართა ზენათა; „ვტნი“)
    

   τὸ γένος მიზეზი საღმრთოჲსა უკუნქცევისაჲ სრულ-აღმქმნელთა ღმრთებრივთა ტომი (τελεσιυργόν τῶν θεῶν γένους) არს (პრ., კავშ., პეტრ., 153; 93.2-3); თითოეულისა სირაჲსა არა ყოველსა ტომსა აქუს სიმარჯუე აღკრვადი ზესთმდებარისა მათისა, არამედ უსრულესთა-ოდენ მათ შორის და კმათა თანმიბუნებებად ზესთმდებარისა მათისა (პრ., კავშ., პეტრ., 111; 68.29-32) ; რომელიმე საზღვრისგუარად აღმოიჩინების ტომი და რომელთამე იპყრობს უსაზღვროობაჲ, ხოლო უსაზღვროგუარობაჲ – მათ შორის, რომელთა შორის [არს] უსაზღვროობაჲ (პრ., კავშ., პეტრ., 159; 96.9-11) ; – τὰ γενητά – არ-რომელი ტომი, რომლისავე ჟამის-შორისი, წარმოდგომილ არს მიზეზისგან გუაროვნებითისა (პრ., კავშ., პეტრ., 178; 107.28-30) იხ. მიზეზი

   ტომი (განმწმედელობითი) – τὸ καθαρτικόν γένος – აღმყვანებელობითი მიზეზი შორის ღმრთებრივთა რიცხუთასა განმწმედელობითთა და უკუმქცეველობითთა განეყოფვის ტომთა (პრ., კავშ., პეტრ., 158; 95.19-20); ყოველი მიზეზი სიწმიდისაჲ წესისა მიერ დამცველობითისა შეიცვის, არამედ არა წინა-უკუმო, რაჲთამცა ერთ და იგივე იყო დამცველობითი და განმწმედელობითი ტომი (პრ., კავშ., პეტრ., 156; 94.10-12)

   ტომი დამცველობითი – τὸ φρουροτικὸν γένει – ყოველი მიზეზი სიწმიდისაჲ წესისა მიერ დამცველობითისა შეიცვის, არამედ არა წინა-უკუმო, რაჲთამცა ერთ და იგივე იყო დამცველობითი და განმწმედელობითი ტომი (პრ., კავშ., პეტრ., 156; 94.10-12); იხ. მიზეზი დამცველობითი

   ტომი (მამობრივი) – τὸ πατρικὸν γένος – არსის სტრუქტურაში ღვთაებრივი რიგის წინამძღოლი უმაღლესი გვარი („ტომი“) – თითოეულსა წესსა შორის ღმრთებრივთა რიცხუთასა მამობრივი ემძღუარვის ტომი, წარმოაჩენს თჳსგნით ყოველთა და აღამკობს, ვინაჲ დაწესებით ურაბამებს კეთილობასა (პრ., კავშ., პეტრ., 151; 91.22-23);

   ტომნი მყოფთანი – γένη τῶν ὄντων – მყოფთა უმაღლესი გვარები – რაოდენ იყვნენ ზიარებულ ერთნი, ესეზომვე მზიარებელ ტომნი მყოფთანი (პრ., კავშ., პეტრ., 136; 83.9-10; D.§135);

   ტომი მწუერვალობითი – ἀκρότατα γένη – არსის რიგში უმაღლესი გვარი – თითოეული მწუერვალობითთა ტომთაჲ მსგავსებისა მიერ შეეხების ზესთმდებარეთა თჳსთა (პრ., კავშ., პეტრ., 112; 69.10-11);

   ტომნი ნაწილებითნი – μερικωτέρα γένη – არს იგი [შემოქმედებითი მიზეზი] მამებრივსა ნათხზსა შორის ნაწილებითთა ტომთასა (პრ., კავშ., პეტრ., 157; 95.4-6) ;

   ტომი უკუმქცეველობითი – ἐπιστρεπτικά γένη – აღმყვანებელობითი მიზეზი შორის ღმრთებრივთა რიცხუთასა განმწმედელობითთა და უკუმქცეველობითთა განეყოფვის ტომთა (პრ., კავშ., პეტრ., 158; 95.19-20);

   ტომი ღმრთებრივი – τὰ θεῖα γένη (§132) – ზესთა გვარების უზენაესი გვარი – ყოველი ღმრთებრივი ტომი თანშეკრულ თჳსთა საშუალობათადმი (პრ., კავშ., პეტრ., 133, 81.25);

   ტომი ღმრთებრივთაჲ – τὰ θεία γένη – „ზენათა გვარზე“ მაღლა მდგომი, არსის უმაღლესი რიგი: შდრ. „ვტნი.“ „ვთქვა მიჯნურობა პირველი და ტომი გუართა ზენათა“ – ყოველი ცხოველმეშვეობითი ძალი შორის ღმრთებრივთა ტომთაჲსა მიზეზი არს მშობელობითი (პრ., კავშ., პეტრ., 155; 93.21-22);

   ტომი ღმრთეებრთაჲ – τὸ θεῖον γένος – სხეულებრივცა და სულებრივ და გონებრივ წარმოდგომილ არს ტომი ღმრთეებრთაჲ (პრ., კავშ., პეტრ., 140; 85.25-26; D.§139);

   ტომ-ი (ყოვლებრივი) – ὁλικώτέρου γένους – ყოველი განღმრთობილი, რომელიცა იყოს უფროჲს ყოვლებრივ და უმახლობელეს პირველისა დაწესებულ, უმეტეს ყოვლებრივისა ტომისა (ὁλικώτέρου γένους) მიერ მყოფთაჲსა იზიარებვის (პრ., კავშ., პეტრ., 137, 83.29-31; D.§136);

   ტომ-ი (შემოქმედებითი) – τοῦ δεμιουργικοῦ γένος – მამებრივი უზესთაეს არს შემოქმედებითსა ტომსა, ვითარ მყოფი – გუარსა (პრ., კავშ., პეტრ., 157; 95.16-17)

   Source: ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი = Old georgian-greek documented dictionary of philosophical-theological terminology: (მასალები) / [ქართველოლ., ჰუმანიტ. და სოც. მეცნ. ფონდი რუსთაველის ფონდი; პროექტის ავტ. და სამეცნ. ხელმძღვ. დამანა მელიქიშვილი; პ/მგ რედ. ანა ხარანაული, ბერძნ. ტექსტის რედ.: ლევან გიგინეიშვილი, ვიქტორია ჯუღელი]. - I-ლი გამოც.. - თბ.: ბაკურ სულაკაურის გამ-ბა, 2010. - 29სმ.