ბაჰაიზმი

მკაფიო უნივერსალისტური ხასიათის ახალი რელიგია, რომელიც სპარსეთის შიიტური ისლამის ნიადაგზე აღმოცენდა და უშუალოდ ბაბიზმისგან იღებს სათავეს. მისი დამაარსებელია მირზა ჰუსეინ ალი (1817-1892), რომელმაც 1866 წელს ღმრთის ახალი გამოცხადების მატარებლად გამოაცხადა თავი და სახელი Baha’ulla, „ღმრთის ბრწყინვალება“, დაირქვა. ბაჰაიზმის ძირითადი პრინციპებია: კაცთა მოდგმის ერთიანობა (ყველანი ერთი და იმავე ხის ფოთლები ვართ); ღმრთის აბსოლუტური ტრანსცენდენტურობა; ყველა რელიგიის სიღრმისული ერთიანობა; ადამიანთა შორის თანხმობის დამკვიდრება, როგორც რელიგიის არსებითი ამოცანა; რელიგიის შეთანხმება მეცნიერებასა და გონებასთან; სოციალური თანასწორობა (ყველა ადამიანი თანასწორია ღმრთის წინაშე). ბაჰაისტური რწმენის საფუძველს წარმოადგენს ქითაბ-ალ-აყდასი, „უწმიდესი წიგნი“. ბაჰაიზმს მთელ მსოფლიოში 6 000 000-ზე მეტი მიმდევარი ჰყავს. მისი უმაღლესი ორგანოა ცხრა წევრისაგან შემდგარი და ჰაიფაში მდებარე „სამართლის მსოფლიო სახლი“. „სახლი“ მომავალი მსოფლიო მთავრობის საწყის უჯრედადაა მიიჩნეული.