ზოგადი სახელია საზამთროდ გამხმარი ხილისა. ჩირისათვის საუკეთესოა ვაშლის, მსხლის, ქლიავის, ატმის, ლეღვისა და სხვათა ნაყოფი. გაკურკულგასუფთავებულ პროდუქტს ახმობდნენ როგორც ძაფზე აცმულს, ასევე More…
ქალის თავსაბურავი. იგივეა რაც ლეჩაქი (იხ), მანდილი. See also: ლეჩაქი =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = More…
საახალწლოდ მორთული ფურფუშელებიანი ხე. ჩიჩილაკისთვის შეარჩევდნენ თხილის ტოტს. კალანდობამდე რამდენიმე დღით ადრე მოჭრიდნენ და შეინახავდნენ. წინა დღეებში ოჯახის უფროსი იწყებდა მის დამზადებას. More…
ქალის ქვედატანი. მზადდებოდა მატყლის, აბრეშუმისა და შალის ქსოვილისაგან. ჩიხორას სწორი განები ჰქონდა, მისი მორთვა აუცილებელი იყო. ბოლოზე მაქმანებით გააწყობდნენ, ზოგჯერ ორ ან სამრიგად More…
ხის ხელსაწყო, რომელიც ბამბას აცლის კურკებს. საშუალო ზომის ჩიხრიხი ნახევარი მეტრი სიმაღლისაა. ესაა ორი ბოძი, რომელთა ზემო ნაწილში გაყრილია ორი მრგვალი სახელურიანი ჯოხი, ჩიხრიხზე მუშაობს ორი More…
გათხოვილი ქალის თავზე დასადგამი თავსაბური. მასალად გამოიყენებოდა ერთმანეთზე დაწებებული ქაღალდების წყება ან ხის თხელი ბწკალი, რკალისებურად მოყვანილ და თავზე მორგებულ ამ თავსარქმელს უკანა More…
„საბურთალი კავი“ (საბა) გამოიყენებოდა ცხენბურთისას. წარმოადგენს გრძელ ჯოხს, რომელსაც ბადიანი რკალი აქვს გაკეთებული ბურთის წასაღებად. ე. ნ. ◊ ღომის საზელი თხელპირა კოვზი. More…
(თუშ.) - გაზელილი ყველი ქუმელის შესატანებლად. ახლად ამოღებულ ყველს სამ დღეს უმარილოდ ინახავენ, ყველი ფუვდება და მჟავდება, მერე ხელით ჭყლეტენ, მარილში გაზელენ და გუდაში ინახავენ. ლიტ.: More…
ოთხსიმიანი ჩამოსაკრავი ინსტრუმენტი, გავრცელებული დასავლეთ საქართველოს ბარის კუთხეებში: სამეგრელო, გურია, აჭარა, იმერეთი. გვხვდება აფხაზეთში „აჩამგურის“ სახელწოდებით. სხვადასხვა კუთხის More…
(სამცხ.-ჯავახ.) - ერთგვარი წინდა. მასალად გამოიყენებდნენ თეთრ ან შავ გრძელბეწვიან ძაფს. საქალო დაბალყელიანი წინდები ნაკლებსახიანი იყო. მამაკაცები მაღალყელიან წინდას ხმარობდნენ, ჭრელს. More…
პატარა ხის ან ლითონის ნიჩაბი (იხ. ლაფარა). See also: ლაფარა (იმერ.), ჩოტი (რაჭ.) =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material More…
ვერცხლის დიდი კულა, ყელდაგრეხილი, ტარივით გაშვერილი სასმელი ღარით. ეთნოგრაფიულ ყოფაში აღარ დასტურდება. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary More…
მარხილის ტიპის საზიდი. მცირე საოჯხო საქმეთა შესასრულებლად. ჩოჩიაში ებმებოდა ერთი ხარი ან ვირი. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the More…
ადრეფეოდალური ხანის საქართველოში საბერო ტანსაცმელს ეწოდებოდა. გვიანფეოდალურ ხანაში კი მამაკაცისა და ქალის ძალზე გავრცელებული სამოსია. ახალუხთან შეწყვილებით, ჩოხა მამაკაცის კოსტიუმის More…
გამხმარი არყის ხის ქერქი, რომელსაც მთაში ხმარობენ სანათად (იხ. ლამტვარალი). See also: ლამტვარალი =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the More…
(ქართლ.) - მიწის მარტივი სახვნელი იარაღი. ჩუთი ისევე, როგორც სხვა მსუბუქი სახვნელი იარაღები, აღმოსავლეთ საქართველოს ბარში მძიმე სახვნელი იარაღების პარალელურად მოქმედებდა და მეორე რიგის More…
ცხენის გადასაფარებელი, უნაგრის მოხსნის შემდეგ გაოფლიანებულ ზურგზე გადააფარებდნენ მკერდამდე ჩულს, რომ ცხენი ნებისად გამშრალიყო. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = More…
ფელამუშში (თათარა) ამოვლებული ხილის აცმა (კაკალი, თხილი, ჩირი), რომელსაც დასავლეთ საქართველოში გოზინაყს და ჯანჯუხს უწოდებენ. განსაკუთრებით განთქმულია კახური ჩურჩხელა - ნიგვზის დაჭრილი More…
ფეხსაცმლის ტიპი. ქალებისა და მამაკაცების სატარებელი. ზოგიერთ შემთხვევაში ძირი ტყავის ჰქონდა პირი კი ქსოვილის. ლიტ.: ი. ნანობაშვილი, ტყავის დამუშავების ხალხური წესები საქართველოში, 1973. More…
ნახევარწრისებური რკინის ოვალურპირიანი და ხისტარიანი სატეხი. საბას მიხედვით ჩქუთი „ძელთ ამოსათლელი“, პირმოხვეული სატეხია, გამოიყენებოდა კოდების, ჩანახების, ციცხვების და ა.შ. გასათლელად. More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
to main page 
top of page