შა შე შვ შთ ში შო შრ შუ შფ შჯ
selected terms: 465 page 3 of 24
შე-თხზულება-ჲ
(πλοκή ἡ) =დაუტევნა და მოუხდა მტკიცედ მდგომარესა მას სიტყუასა სარწმუნოებისასა, რომელი-იგი არცა ერთითა რაჲთმე სიტყუათა შეწყობილებითა და ჴელოვნებათა შეთხზულებითა განმტკიცებულ-არს (ნოს., More…
შე-კრება-ჲ
(συνέδριον τό) კრება =ჩუეულებაჲ იყო ძუჱლთაჲ... ბჭეთა თანა ყოფაჲ სასიტყუჱლთა და შეკრებათაჲ (თტე., ამოს., გელ., 5.10, S 417, 108v); – ლოგიკ. დასაბუთება, სილოგიზმი – συλλογισμός ὁ – More…
შე-კრებით-ი განყოფილება-ჲ
(συστατικὴ διαφορά ἡ; ლოგიკ. ) სახეთა ურთიერთგანსხვავების ერთ-ერთი ფორმა =ეწოდების მას განყოფილება და რომელობა ბუნებითად და არსებითად, შეკრებითად და განთჳსებითად (დამასკ., დიალ., ეფრ. More…
შე-კრებით-ი თითოსახეობა-ჲ
(συστατικὴ διαφορά ἡ; ლოგიკ. ) სახეთა განსხვავების ერთ-ერთი ფორმა: ზოგად გვარში გამაერთიანებელ ნიშანთა ერთობლიობა =ვერ ეგების ერთსა და მასვე შინა წინააღმდგომად განყოფილსა, რაჲთამცა More…
შე-კრებით-ი რაოდენ-ი // შეკრებულ-ი რაოდენ-ი
(συνεχὴ ποσότης ἡ; ლოგიკ. ) რაოდენობა, რომლის შემადგენელი ნაწილები ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად არ არსებობენ =რაოდენთაჲ რომელიმე განსაზღვრებულ არს და რომელიმე – შეკრებულ... შეკრებულ უკუე More…
შე-კრვა
(δέω) =რომელი შეჰკრა (δήσῃς) ქუეყანასა ზედა, კრულ-იყოს – (δεδεμένον) – იგი ცათა შინა, და რომელი განჰჴსნა (λύσῃς) ქუეყანასა ზედა, ჴსნილ (λελυμένον) იყოს იგი ცათა შინა (არეოპ., საეკლ., More…
შე-მადგინებელ-ი
(συστατικός; ლოგიკ. ) შემაერთებელი, ერთგვარ ნიშანთა გამაერთიანებელი, სახეთა შემდგენელი =ორგუარად იხილვებიან განყოფილებანი: ანუ ვითარცა შემადგინებელნი... სახეთანი, ანუ... ვითარცა More…
შე-მადგინებელობით-ი
(ὑποστατικός; ლოგიკ. ) შემადგენელი, შემცველი =სიტყჳერი და უკუდავი შემადგინებელობითი არს მოკუდავისა და უსიტყუელისაჲ, რამეთუ ღმერთი, უკუდავად და სიტყჳერად მყოფი, შეადგენს მოკუდავთა და More…
შე-მადგინებელობით-ი განყოფილება-ჲ
(συστατική διαφορά ἡ) განმასხვავებელ ნიშანთა ერთობლიობა, რომლებიც ერთ რომელიმე სახეს ქმნიან =სახისმოქმედთა განყოფილებათანი რომელნიმე არიან მხოლოდ განმწვალებელობითნი... და რომელნიმე მხოლოდ More…
შე-მაერთებელ-ი
(ἑνωτικός) =იგი [ღმრთი] არს ყოველთა შემაერთებელი და ყოველთა ერთ-ნებაობისა და ერთ-განზრახვაობისა მოქმედი და დამბადებელი (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 11.1); მეცნიერებაჲ შემაერთებელ არს (ἑνωτικὴ) More…
შე-მამტკიცებელ-ი
(συστατικός) განმამტკიცებელი, შემაკავშირებელი =თავისა თჳსისა მნებებელობითი არს ბუნებაჲ და ყოველთა შემამტკიცებელთა თჳსთა და მყოფობისა ძლითთა მიზეზთაჲ, რომლისათჳს იგი შეიქმნა და არს More…
შე-მამტკიცებელობა-ჲ
(ἀσφαλίζομαι) =შესაცველთა ყოველთა ერთითა ყოველთა აღმატებულითა ყოველთა შემომკრებელობისა შემამტკიცებელობითა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 10.1) = ძველქართულ-ძველბერძნული More…
შე-მამტკიცებელობით-ი
(συστατικός) განმამტკიცებელი, შემამტკიცებელი =რამეთუ მოქმედებაჲ, ბუნებითად მყოფი, ბუნებისა არს შემამტკიცებელობითი და თანანერგი ხატი (მქს., პიროს., გელ., 47,14); ამისსა ბუნებითი თჳთება არს More…
შე-მამტკიცებელობით-ი განყოფილება-ჲ
(συστατική διαφορά ἡ; ლოგიკ. ) სახეთა განსხვავების, გამოყოფის, ერთ-ერთი ფორმა – ნიშანთა ერთობლიობა, რომელიც ცალკეულ სახეებს ქმნის, „შეამტკიცებს“ =ყოველნი, რომელთა მიერ განეყოფვის სახე More…
შე-მანაწევრებელ-ი
(συνάφεια ἡ; ჰენდ. შემკრებელი და შემანაწევრებელი) შემკრებელი, შემაერთებელი =არა განმწვალებელი არს რაოდენობაჲ, არამედ შემკრებელი და შემანაწევრებელი ერთთაჲ (დამასკ., დიალ., არს., 36,1) More…
შე-მანაწევრებელ-ი (ზიარება-ჲ)
(ἐναρμόνιος καὶ συνδετικός // ἐναρμόνιος) ჰენდ. შემანაწევრებელი და შემამტკიცებელი =გარნა კერძოობითსა და ძალისაებრსა მიიღებენ ერთითა მით ყოველთა შემანაწევრებელითა და შემამტკიცებელითა More…
შე-მანივთებელ-ი
(στοιχειωτικός) =ამას-თანა ესეცა საცნაურ იყავნ, ვითარმედ თითოეულისა ყოვლისა პირველ-მოგონებული სახე შეერთებად ითქუმის შეერთებულთა და ყოველთა შემანივთებელ (στοιχειωτικόν) არს ერთი (არეოპ., More…
შე-მასაზღვრებელობა-ჲ
(ἀποπερατώσις ἡ) განმსაზღვრელობა =რომელი-იგი ზოგად და ერთბამად ყოველთავე არსთა ზეშთაარსება არს დასაბამითა და მიზეზითა არს-მყოფელითა და მპყრობელითა ძალითა და გარეშემცველობისა More…
შე-მასმენელ-ყოფა
(κατεγορέω; ლოგიკ. ) გამოთქმა, მსჯელობა ზოგადიდან კერძოსკენ =ნათესავნი შემასმენელ ექმნებიან სახეთა (დამასკ., დიალ., ეფრ. 8,1) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
შე-მასრულებელ-ი
(ἀνθεκτικός) შემსრულებელი, სრულად შემნახველი =ბუნებითი სადმე შიში არს ძალი წიწნეულობითი, მყოფობისა შემასრულებელი (მქს., პიროს., გელ., 23,18) შდრ. ბუნებითი იგი შიში ძალი არს არსებისა More…
ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი ლექსიკონები
to main page Top 10FeedbackLogin top of page
© 2008 David A. Mchedlishvili XHTML | CSS Powered by Glossword 1.8.9