ძვირფასო მკითხველო!

როგორც მოგეხსენებათ, ჩვენ ცვალებად ბიზნესგარემოში ვცხოვრობთ და ბაზრის მოთხოვნების იგნორირება კარგს არაფერს გვიქადის. გინდა იყო აღიარებული? უნდა დააკმაყოფილო მომხმარებლის მოთხოვნები! ამ პრინციპებიდან გამომდინარე, ჩვენ შევცვალეთ ჩვენი მიდგომა ჟურნალის პერიოდულობასთან დაკავშირებით. შეგახსენებთ იმასაც, რომ თავდაპირველად ჟურნალის ,,Georgian Business Today“ ყოველკვარტალური გამოცემა იგეგმებოდა, მაგრამ ჩვენი ძირითადი აუდიტორიის მოთხოვნებმა პერიოდულობის ხანგრძლივობასთან დაკავშირებით მიგვიყვანა გადაწყვეტილებამდე, რომ ჟურნალი გახდეს ყოველთვიური და გაორმაგდეს მისი მოცულობა.

ჩვენი გუნდი ერთხმად ითვალისწინებს მკითხველთა მოსაზრებებს და მათი ინტერესების გათვალისწინებით სამომავლოდ შემოგთავაზებთ ბევრ საკონკურსო რუბრიკას ბიზნესის თემატიკასთან დაკავშირებით.

ჟურნალი ვრცელდება უფასოდ წამყვან ბიზნესმენთა შორის, ასევე ბიზნეს საკითხებში სხვადასხვა მიმართულებით ჩართულ სამთავრობო და არასამთავრობო სექტორის წარმომადგენლებში.

ჟურნალი “Georgian Business Today” მომზადდა საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციის მიერ საერთაშორისო კერძო მეწარმეობის ცენტრი“ - CIPE-ის ფინანსური მხარდაჭერით.

დოდო ჭუმბურიძე

UDC (uak) 338.22 (47922)
a-37sarGevi

საბანკო სექტორში დეპოზიტების მოცულობა შარშანდელთან შედარებით 54%-ით გაიზარდა

2008 წლის 1 იანვრისთვის საბანკო სექტორში დეპოზიტების მოცულობა შარშანდელ მაჩვენებელთან შედარებით 54%-ით გაიზარდა. კერძოდ ლარით განთავსებული დეპოზიტები - 74,2%-ით, უცხოური ვალუტით განთავსებული დეპოზიტები კი 45,2%-ით გაიზარდა. დეპოზიტების დოლარიზაციის კოეფიციენტმა 2008 წლისთვის 65,3% შეადგინა.

აღნიშნულ პერიოდში ვადიანი დეპოზიტების წილი 51,1%-დან 54,4%-მდე გაიზარდა, რაც ძირითადად კერძო სამეწარმეო სექტორის ვადიანი დეპოზიტების 6,8%-დან 14,8-მდე ზრდამ განაპირობა.

ავტოვაზისა და „რენოს“ ერთობლივი პროდუქტი ბაზარზე 2009 წლისთვის გამოჩნდება

უმსხვილესი რუსული ავტომწარმოებელი „ავტოვაზისა“ და ფრანგული კონცერნ „რენოს“ თანამშრომლობა აქტიურად მიმდინარეობს. ორი ავტომწარმოებელი კომპანიის პირველი ერთობლივი მოდელი ბაზარზე 2009 წლისთვის გამოჩნდება.

საგადასახადო ორგანოებმა საგადასახადო კრედიტების გაფორმება დაიწყო

2008 წლის 1 იანვრიდან ყველა მეწარმე სუბიექტს მთავრობა 2 ათასი ლარის ოდენობის საგადასახადო კრედიტით სარგებლობის შესაძლებლობას აძლევს. მთავრობამ საგადასახადო კრედიტის პროგრამის ფარგლებში 120 მლნ ლარი გამოყო. პროგრამა მოქალაქეებისთვის ახალი სამუშაო ადგილების შექმნის მიზნით მცირე და

საშუალო ბიზნესში საკუთარი საქმის წარმოების ხელშეწყობას ითვალისწინებს. საგადასახადო კრედიტის მაქსიმალური თანხა 2 ათასი ლარია. საგადასახადო კრედიტი გაიცემა 10 წლის ვადით, წლიური 4%-ით, 2 წლიანი საგრანტო პერიოდით.

საქართველო მსოფლიოში ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსის მიხედვით 32-ე ადგილზეა

საქართველოს ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსი 1 წლის განმავლობაში 0,1%-ით შემცირდა. ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსის მიხედვით საქართველო მსოფლიოს 162 ქვეყანას შორის 32-ე ადგილზეა. “The Heritage International” და “The Wall Street Journal”-ის ყოველწლიური რეიტინგის მიხედვით საქართველოს ეკონომიკა 69,2%-ით არის თავისუფალი.

ფინანსური და ბიზნეს-ინფორმაციის მსოფლიო ბაზარზე ორი მსხვილი მოთამაშე ერთიანდება

ევროკომისიამ კანადურ მედია-კორპორაცია „ტომსონს“ საინფორმაციო სააგენტო „როიტერის“ აქტივების შეძენის ნება დართო. შერწყმის შედეგად, მსოფლიოში უმსხვილესი საინფორმაციო სააგენტო შეიქმნება, რომელიც ფინანსურ და საფონდო ბაზრებზე მიმდინარე მოვლენებს გააშუქებს.

ფეხბურთის ღირებულება

მადრიდის „რეალმა“ მოახერხა ჰეთ-თრიკი 2006-2007 სეზონზე. სამეფო კლუბი მესამე წელიწადია Deloitte & Touche-ს საფეხბურთო ფულის ლიგის სათავეშია. კლუბის, რომელმაც ასევე ესპანეთის ჩემპიონატი მოიგო, საკუთარმა შემოსავლებმა 351 მილიონი ევრო შეადგინა, რაც 20%-ით აჭარბებს წინა პერიოდის მაჩვენებელს

37%-იანი შემოსავლის ზრდით ლონდონის „არსენალი“ პირველ ხუთეულში შეუერთდა ორ ინგლისურ კლუბს, „მანჩესტერსა“ და „ჩელსის“. ეს პირველი შემთხვევაა, როდესაც ერთი ქვეყნის სამი კლუბი მოხვდა ხუთეულში.

იტალია ათეულში წარმოდგენილია სამი კლუბით. თუმცა აღსანიშნავია „იუვენტუსი“, რომელიც მე-3-ე ადგილიდან მე-12-ზე გადავიდა იტალიის მთავარი ლიგიდან გაგდების გამო.

2007 წელს მანქანათმწარმოებლებმა 38,7 მილიარდით იზარალეს

2007 წელს „ჯენერალ მოტორსის“ წმინდა წაგებამ 722 მილიონი შეადგინა. ჯამში მანქანათმწარმოებლებმა გასულ წელს 38.7 მილიარდი აშშ დოლარი იზარალეს. კომპანიები სამუშაო ადგილების შემცირებით აპირებენ ამ რთული სიტუაციიდან თავის დაღწევას. „ჯენერალ მოტორსის“ განცხადებით სავარაუდოდ, 74 000-ით შეამცირებს სამუშაო ადგილების რაოდენობას.

1 თებერვლიდან მაგთიმ ახალი ინდექსი შემოგვთა ვაზა

„მაგთის“ აბონენტთა რაოდენობის მუდმივმა მატებამ, ახალი ინდექსის გახსნა განაპირობა. ახალი ინდექსია 91; სულ ამ კომპანიას 3 ინდექსი ექნება: 99, 95, 91.

თურქულმა „ეფესმა“ ქართული ლუდის მწარმოებელი კომპანია იყიდა

„თურქულმა ლუდის მწარმოებელმა კომპანიამ ,,Efes Breweries International” კომპანია ,,ლომისის“ 100%25-იანი წილი იყიდა“ - ამის შესახებ საინფორმაციო სააგენტო „როიტერი“ იუწყება.

უახლოეს 3 წელიადში „ჰონდა კომპაქტური ავტომებილების სექტორის დაპყრობას გეგმავს

„ჰონდა“, რომლიც იაპონიაში ლიდერი მანქანათმწარმოებელი კომპანიაა, კომპაქტური ავტომობილების ბაზარზე წილის მნიშვნელოვან ზრდას გეგემავს. იგი 3 წლის განმავლობაში 90 ქალაქში წარმომადგნელობებს გახსნის!

კომპანია შემდეგი წლისთვის გეგმავს საწარმოო სიმძლავრის გაზრდას 1 600 000 ერთეულით. არსებული გაყიდვების ქსელი მოიცავს 80 დილერს 51 ქალაქში, ეს მაჩვენელი 100-მდე გაიზრდება 2008-09 წლებში. საერთო ჯამში დილერების რაოდენობა 160-მდე გაიზრდება.

კომპანია ასევე აგებს ახალ საწარმოს რაჯასტანში, რომლის საწარმოო სიმძლავრე 60 000 ერთეული იქნება.

„ვაზი პლიუსის“ ღვინოები სტამბულში გაიყიდება

ღვინის კომპნია „ვაზი პლიუსმა“ თურქულ „ევერესტთან“ ხელშეკრულება გააფორმა. „ევერესტი“ ღვინოებს სტამბულის სავაჭრო ქსელში, რესტორნებსა და სასტუმროებში შეტანას გეგმავს.

2007 წელს საქართველოს ავტოპარკი 50 527 ავტომობილით გაიზარდა.

ოფიციალური მონაცემებით, 2007 წელს საქართველოში იმპორტირებულ იქნა 50 727 ავტომობილი, მათ შორის 83.1%25 მოდის მსუბუქ ავტომობილებზე. იმპორტის მოცულობა წინა წელთან შედარებით 14.4%25-ით გაიზარდა. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ ყველაზე მაღალი ზრდა დაფიქსირდა 2003 წელს, როდესაც საქართველოში შემოვიდა 15 861 მანქანა, რაც წინა წლის მაჩვენებელთან შედარებით 81.2%25-ით მეტი იყო.

აშშ-ს უმაღლესი კორპორაციების ათეული

CNN-მა გამოაქვეყნა 2007 წლის ამერიკის უმსხილესი კომპანიების სია. კომპანიების რეიტინგი ითვლება შემოსავლების და არა მოგების მიხედვით. შესაბამისად აღნიშნულ ათეულში ორი ისეთი კომპანიაც მოხვდა, რომლებმაც 2007 წელი ზარალით დახურეს.

2007 წელი „აბსოლუტის“ მწარმოებლისათვის საუკეთესო იყო.

2007 წელი „აბსოლუტის“ მწარმოებლისათვის საუკეთესო იყო. მისი გაყიდვები წინა წელთან შედარებით 9%25-ით გაიზარდა და ჯამში, არც მეტი არც ნაკლები, 96 579 000 ლიტრი ალკოჰოლური სასმელი გაყიდა შვედური კომპანიისათვის. ამერიკის ბაზარი კვლავაც ყველაზე დიდია, სადაც 5 მილიონ ლიტრზე მეტი „აბსოლუტი“ გაიყიდა.

?

?

რომ არ ყოფილიყო მარგანეცი, გვექნებოდა ფოთის პორტი

ფეროშენადნობი წარმოების კუთხით საქართველოს ყოფილ საბჭოთა კავშირში ერთ-ერთი მოწინავე ადგილი ეკავა. წარსულის სიღრმეებში ისიც ამოვიკითხეთ, რომ ნიკო ნიკოლაძისთვის ფოთის პორტის შექმნის შთაგონების წყარო სწორედ რომ მანგანუმი იყო. რომ არ ყოფილიყო მანგანუმი, გვექნებოდა ფოთის პორტი? ეს საუბარი ისტორიული რაკურსით სხვა დროს განვაგრძოთ. ფაქტი კი ფაქტია, რომ საბაზრო ეკონომიკამ ფეროშენადნობი მრეწველობა თავის რელსებზე გადმოიყვანა. საბჭოთა კავშირის ერთ-ერთი სტრატეგიული ობიექტის გარდა სხვა, ახალი კომპანიებიც გამოჩნდნენ.

„რუსმეტალის“ ძირითადი ორიენტირი: პროფესიონალთა გუნდი და პროდუქციის ხარისხი

„რუსმეტალი“ ვარდების რევოლუციის შემდგომ ფეროშენადნობი მრეწველობის სფეროში შექმნილი პირველი კომპანიაა, რომელმაც საქმიაქტიურად ანობა ნულიდან დაიწყო. კომპანიამ ღუმელის მშენებლობისა და ამუშავების პროცესში თავის კვალიფიცირებულ პროფესიონალთა გუნდთან ერთად ინდოელ სპეციალისტთა გამოცდილებაც გაიზიარა. კომპანიას აქვს პოტენციალი და შესაძლებლობა აწარმოოს შემდეგი პროდუქტები: ფერო სილიციუმი, ფერო სილიკო-მანგაუმი, ფერო მანგანუმი, ფერო ხრომი და თუჯი.

კომპანია, ბაზრის მოთხოვნებიდან გამომდინარე, ამჟამად აწარმოებს ფერო სილიციუმს და ფერო სილიკო-მანგანუმს. აღსანიშნავია, რომ კომპანია ორიენტირებულია მხოლოდ ექსპორტზე. ქართული წარმოების ფერო სილიციუმი და სილიკო მანგანუმი ძირითადად უკრაინაში, სომხეთში, თურქეთში, ასევე რუსეთში გადის. აქვე აღსანიშნავია, რომ 2007 წლის ბოლოს „რუსმეტალის“ პროდუქციამ ევროპის ბაზარზეც შეაღწია. კომპანია მუდმივად მუშაობს ახალი ბაზრების ათვისებასა და გაფართოებაზე.

საერთაშორისო ბაზარზე პოზიციების გამყარებისა და საკუთარი ცნობადობის ამაღლების მიზნით „რუსმეტალი“ აქტიურად მონაწილეობს საერთაშორისო კონფერენციებსა და გამოფენებში. ამ კუთხით აღსანიშნავია: 2007 წლის ნოემბერში კომპანია „რუსმეტალმა“ მონაწილეობა მიიღო ფეროშენადნობთა 23-ე საერთაშორისო კონფერენციაში, რომელიც მონტე კარლოში გაიმართა. კონფერენციას 750-ზე მეტი წარმომადგენელი დაესწრო მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდან. შეხვედრაზე განხილულ იქნა 2008 წლისთვის ბაზრის სავარაუდო მოთხოვნები. კომპანიისათვის აღნიშნულ ღონისძიებაში მონაწილეობა მნიშვნელოვანი იყო იმდენად, რამდენადაც „რუსმეტალის“ მიერ საქართველოში წარმოებული პროდუქციით დაინტერესდა რამდენიმე უცხოური კომპანია და საფუძველი ჩაეყარა ახალ კავშირებსა და ბიზნესურთიერთობებს სხვადასხვა ქვეყნის კომპანიების წარმომადგენლებთან. კომპანია კვლავაც გააგრძელებს აქტიურად მონაწილეობას მსგავსი ტიპის კონგრესებსა თუ კონფერენციებში.

„რუსმეტალი“ წარმოების განვითარების ახალ ფაზაში გდავიდა

წარმოების ზრდის თვალსაზრისით კომპანიამ 2008 წლის დასაწყისში დაიწყო ახალი ღუმელი „9MVA“-ის მშენებლობა, რომლის დასრულებაც წლის ბოლოსთვის იგეგმება. კომპანიის პროდუქციის საწარმოებლად ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნედლეულია მანგანუმი. სულ ახლახანს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროში სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვების ლიცენზიის გაცემის მიზნით გამართულ აუქციონზე

„რუსმეტალმა“ თერჯოლის მანგანუმის საბადოს სარგებლობის ლიცენზია შეიძინა და დაიწყო მადანის მოპოვება. რეგიონში კომპანია ბევრ სოციალურ პროგრამის განხორციელებას გეგმავს.

წლის განმავლობაში „რუსმეტალში“ დასაქმე-ბულთა რაოდენობა თითქმის ერთი მესამედით გაიზრდება.

სტუდენტების კვალიფიკაციის ამაღლება - ახალი თაობის აღზრდა

მეტალურგიის სფეროში კვალიფიკაციური ახალი თაობის აღზრდის მიზნით 2008 წლიდან ორგანიზაციაში თბილისის სახელმწიფო ტექნიკურ უნივერსიტეტთან თანამშრომლობით სტაჟირების სისტემა დაინერგა. კერძოდ, მომავალ მეტალურგებს შესაძლებლობა ეძლევათ, სტაჟირება გაიარონ „რუსმეტალში“. კომპანიას უნივერსიტეტის შესაბამისი ფაკულტეტებიდან აჰყავს სტუდენტები, რომლებიც პროფესიული კუთხით იღებენ მნიშვნელოვან გამოცდილებას.

ამრიგად, საქართველოს ეკონომუკური ზრდისათვის მნიშვნელოვანია ყველა სახის წარმოების ფორმირება და ზრდა. წარმოების გაფართოება ხელს უწყობს ახალი სამუშაო ადგილების ფორმირებას და, შესაბამისად უმუშევრობის დონის შემცირებას.

ახალი ტექნოლოგიების დანერგვა კი ქვეყნის საწარმოო სიმძლავრეების ზრდის საწინდარია.

ამდენად, ასეთ კომპანიებს მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვთ ქვეყნის განვითარებაში. კომპანია „რუსმეტალს“ ვუსურვებთ წარმატებებს საქმიანობის განხორციელების პროცესში.

„საერთაშორისო კერძო მეწარმეობის ცენტრი“ - CIPE ამერიკის შეერთებული შტატების სავაჭრო პალატისა და აშშ-ს დემოკრატიის ეროვნული მხარდაჭერის ორგანიზაციის არაკომერციული წევრია. CIPE-ი ამერიკის შეერთებული შტატების სავაჭრო პალატის მიერ 1983 წელს დაფუძნდა. CIPE-ს მხარდაჭერილი აქვს 1000-ზე მეტი პროექტი, მათ შორის 100-მდე ინიციატივა განვითარებად ქვეყანაში. CIPE-ი ითვალისწინებს კერძო სექტორის ჩართულობას სახელმწიფო პოლიტიკის ხელშეწყობასა და ინსტიტუციონალურ რეფორმებში, ასევე სახელმწოფო მმართველობის გაუმჯობესებასა და საბაზრო საწყისებზე დაფუძნებული დემოკრატიული სისტემის მშენებლობას.

CIPE-ის მისია: მსოფლიოს მასშტაბით დემოკრატიის გაძლიერება კერძო მეწარმეობისა და საბაზრო რეფორმების ხელშეწყობის გზით.

CIPE-ის ამოცანები:

CIPE მუშაობს ოთხი პრინციპული კუთხით, რომელიც მოიცავს ბიზნესსაზოგადოების დახმარებას, გახდნენ საბაზრო რეფორმებისა და დემოკრატიული მმართველობის წამყვანი ხელშემწყობები.

CIPE თანამშრომლობს ბიზნეს ასოციაციებთან და სხვა კერძო სექტორის ორგანიზაციებთან ისეთ ქვეყნებში, სადაც არის პროგრესის საჭიროება და რეფორმების შესაძლებლობა.

2007 წლის სექტემბრიდან საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაცია CIPE-ის პარტნიორია. თანამშრომლობის ფარგლებში საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაცია ახორციელებს პროექტს - „ბიზნესგარემოს გაუმჯობესება საქართველოში“.

საქართველოში 2005 წლის 1 იანვრიდან ძალაში შევიდა ახალი საგადასახადო კოდექსი, რომლითაც გაუქმდა გადასახადების ნახევარზე მეტი ან გაერთიანდა სხვა გადასახადთან.

ძველი კოდექსის მთლიანად შეცვლა განაპირობა მასში შესულმა უამრავმა ცვლილებამ, რის შედეგადაც, პრაქტიკულად, შეუძლებელი გახდა მისი გამოყენება. ახალმა საგადასახადო კოდექსმა არა მარტო გააუქმა გადასახადების გარკვეული სახეობა, არამედ დარჩენილი გადასახადების განაკვეთებიც საგრძნობლად შეამცირა.

ერთ-ერთი ასეთი გადასახადი გახლდათ საშემოსავლო გადასახადი, რომლის განაკვეთიც, პრაქტიკულად, 20%25-ს შეადგენდა. ახალი საგადასახადო კოდექსით, საშემოსავლო გადასახადის განაკვეთმა 12%25-ი შეადგინა, ხოლო მისმა თანმდევმა, სოციალურმა გადასახადმა - 20%25, ნაცვლად 32%25-სა.

ეს ცვლილებები დადებითად აისახა ქართული ბიზნესის განვითარებაზე, რადგანაც შემცირებული გადასახადების ხარჯზე კომპანიებს გაუჩნდათ თავისუფალი სახსრები. გამომდინარე აქედან, მოხდა აღნიშნული თანხების ჩაბრუნება ბიზნესში, რამაც კომპანიების განვითარებაში გარკვეული დადებითი როლი შეასრულა.

2007 წლის ზაფხულში კოდექსში შეტანილმა ცვლილებამ, რომელიც 2008 წლის იანვრიდან ამოქმედდა, აზრთა სხვადასხვაობა გამოიწვია. საქართველოს საგადასახადო კოდექსში შეტანილ იქნა ცვლილება, რის საფუძველზეც გაუქმდა სოციალური გადასახადი, ხოლო საშემოსავლო გადასახადის განაკვეთი 25%25-ით განისაზღვრა.

არსებობს მოსაზრებები, თითქოს საშემოსავლო გადასახადი გაიზარდა და დაქირავებულთ საკუთარი ხელფასის ერთი მეოთხედის გადახდა სახელმწიფო ბიუჯეტში მოუწევთ.

ერთი შეხედვით, ეს მართლაც ასეა, რადგან გადასახადის განაკვეთი 12-დან 25%25-მდე გაიზარდა, თუმცა არავინ საუბრობს ცვლილების მეორე ნაწილზე, რომლითაც გაუქმდა სოციალური გადასახადი, რომელიც 20%25-ს შეადგენდა და რომლის გადამხდელიც დამქირავებელი იყო.

აღნიშნული გადასახადი სწორედ ხელფასიდან იანგარიშებოდა. აქედან გამომდინარე, თუ გავაერთიანებთ ამ ორივე გადასახადს, სულ სხვა სურათს მივიღებთ.

მაგალითისთვის ავიღოთ კომპანია, რომლის ყოველთვიური სახელფასო ფონდი არის 120 000 ლარი. ასეთ შემთხვევაში, 2008 წლამდე მას თანამშრომლებისთვის გასაცემი ხელფასის ოდენობა, გადასახადების გარეშე, გამოსდიოდა 88 000 ლარი, ხოლო გადასახადებიანად, მისი მთლიანი ხარჯები იყო 120 000 ლარი.

ახლა ავიღოთ იგივე რაოდენობის გასაცემი თანხა, რათა კომპანიის თანამშრომლებს არ შეუმცირდეთ ხელფასები. თუ ახალი კანონმდებლობით დავითვლით, კომპანიის ხარჯი - ხელფასებს დამატებული გადასახადები გამოვა 117 333 ლარი. აქედან ამომდინარე, თუ კომპანიის მიერ არ იქნება სახელფასო ფონდი შემცირებული, მის თანამშრომლებს არათუ დააკლდებათ ხელფასები, არამედ კომპანია დამატებით მიიღებს თავისუფალ სახსრებს შემდგომი განვითარებისთვის. ჩვენი მაგალითის შემთხვევაში ეს თანხა 2667 ლარია.

აქედან გამომდინარე, 2008 წელს ძალაში შესული ცვილებით საშემოსავლო გადასახადის განაკვეთი თითქმის ორჯერ გაიზარდა, მაგრამ გაუქმდა სოციალური გადასახადი. შედეგად კი დამქირავებელს შეუძლია, არათუ უცვლელი დატოვოს თანამშრომელთა ხელფასები, არამედ, კომპანიის მიერ დამატებითი ხარჯების გაწევის გარეშე, უზრუნველყოს მათი ზრდა.

ქვეყანაში არსებული ბიზნესგარემო განაპირობებს ეკონომიკის ზრდისა და კერძო სექტორის განვითარების ტემპებს. ქვეყანაში არსებული ეკონომიკური გარემო ყოველწლიურად ფასდება სხვადასხვა საერთაშორისო და ადგილობრივი ორგანიზაციების მიერ. ალბათ ხშირად გაგიგიათ სიტყვები ტელევიზიითა და რადიოთი ან წაგიკითხავთ ბეჭდვით და ელექტრონულ პრესაში: „საქართველო ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსის მიხედვით მსოფლიოში 32-ე ადგილზეა, საქართველო მსოფლიო ბანკის Doing Business-ის მიხედვით მე-18 ადგილზეა“.

თუმცა საერთაშორისო ორგანიზაციების შეფასებები ძირითადად სხვადასხვა ანაგრიშებსა და ახალმიღებული კანონებისა თუ საკანონმდებლო ცვლილებების ანალიზს ეფუძნება. ამ ინდექსებისა და შეფასებების უკან არ დგას უშუალოდ მეწარმეების მოსაზრებები და კონკრეტული პრობლემები.

ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობისა და ბიზნესგარემოს შესახებ მნიშვნელოვან ინფორმაციას თვითონ ქართველი ბიზნესმენები ფლობენ. ეკონომიკურად აქტიური ეს ადამიანები უფრო კარგად იცნობენ და აფასებენ არსებული გარემოს სხვადასხვა მხარეს.

„საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციამ“ „მეწარმეობის მხარდაჭერის საერთაშორისო ცენტრის“, CIPE-ის ფინანსური მხარდაჭერით განახორციელა ბიზნესგარემოს კვლევა. კვლევის პროცესი მოიცავდა ფოკუს ჯგუფებს, ჩაღრმავებულ ინტერვიუებს, სამაგიდო და რაოდენობრივ კვლევას. ჩატარებული რაოდენობრივი კვლევა (შერჩევის ზომა 1000 მეწარმე) მიზნად ისახავდა ქართული ბიზნესისთვის ყველაზე აქტუალური 10 პრობლემის იდენტიფიკაციასა და ბიზნესის მართვის პროცესში არსებული სირთულეების გამოვლენას.

კვლევის ბენეფიციარები იყვნენ ბიზნესის სხვადასხვა სფეროში მოღვაწე დირექტორები და ფინანსური მენეჯერები. შემუშავებული კითხვარი მოიცავდა შემდეგ ნაწილებს: ზოგადი; საკანონმდებლო რეგულირება; საბაჟო და საგადასახადო ადმინისტრირება; ბიზნესის ოპერირება და შესაძლებლობები; კვლევის შედეგად შესაძლებელი გახდა მეტ-ნაკლებად სრულად აღგვეწერა მეწარმეთა თვალით დანახული ბიზნესგარემო.

რაოდენობირივი კვლევების შერჩევის შემუშავებისას გათვალისწინებული იქნა დარეგისტრირებულ მეწარმეთა რაოდენობა სფეროებისა და გეოგრაფიული მდებარეობის მიხედვით. აქვე გვინდა ვისარგებლოთ შემთხვევით და მადლობა გადავუხადოთ ყველა იმ მეწარმეს, რომლებმაც მონაწილეობა მიიღეს კვლევაში.

ბიზნესკანონმდებლობის ძირითადი მიზანია ქვეყანაში ეკონომიკური საქმიანობის რეგულირება და ეკონომიკური განვითარებისათვის ადეკვატური გარემოს ორმირება. კანონი - ეს არის საერთო ჩარჩოები, რომლის ფარგლებშიც თითოეული მეწარმე წარმართავს თავის საქმიანობას. ბიზნესგარემოს გაუმჯობესებისათვის უცილებელია, რომ ყველა მეწარმემ აღიაროს კანონის უზენაესობა და რომ მისი არცოდნა არ ათავისუფლებს კანონით განსაზღვრული ვალდებულებებისგან.

ის ფაქტი, რომ კანონის დაცვა ყველასთვის აუცილებელია, ქმნის მისი ცოდნის აუცილებლობას. თამაშის წესების შესწავლის პროცესი ყველასთვის ერთნაირად გასაგები არ არის მისი სპეციფიკურობიდან გამომდინარე.

მოქმედი კანონმდებლობა ბიზნესისთვის არსებით პრობლემას წარმოადგენს, რასაც მოწმობს რაოდენობრივი კვლევის შედეგებიც, რომლის მიხედვითაც კანონმდებლობასთან დაკავშირებულმა პრობლემებმა ყველაზე მნიშვნელოვანი პრობლემის რეიტინგში პირველი ადგილი დაიკავა.

მეწარმეთა 71%25-ის შეფასებით კანონები საჭიროებს ცვლილებებსა და დახვეწას. კანონებში ცვლილებების საჭიროება განპირობებულია მასში არსებული ორაზროვანი და რთულად გასაგები ჩანაწერებით, რაც ბიზნესმენთა 47%25-ისთვის მნიშვნელოვან პრობლემას წარმოადგენს.

ბიზნესის მარეგულირებელი კანონმდებლობის გამართულობა და ერთნაირი აღქმა ამცირებს მეწარმის არასაბაზრო რისკებს. ხშირ შემთხვევაში კანონის არასწორხაზოვნება და მისი ინტერპრეტირების საშუალება პრობლემას ქმნის სახელმწიფო ორგანოებთან ურთიერთობისას.

კანონების დახვეწის პროცესი იმდენად ინტენსიურად მიმდინარეობს, რომ შეტანილი ცვლილებების რაოდენობასა და სიხშირეს ახალ პრობლემასთან მივყავართ.

ბიზნესის აზრით, კანონების ხშირი ცვალებადობა და ამ ცვლილებების შესახებ არაინფორმირებულობა მნიშვნელოვან პრობლემას წარმოადგენს. მაგალითად საგადასახადო კოდექსი რომ მოვიყვანოთ, ძალაში შესვლიდან მასში შევიდა 30-ზე მეტი ცვლილება, რომელიც 140-ზე მეტ მუხლს შეეხო.

კანონების ხშირი ცვლილება და მათ შესახებ არაინფორმირებულობა განსაკუთრებით მწვავეა რეგიონებში, სადაც ბიზნესს ასეთ ინფორმაციაზე ხელი ძირითადად არ მიუწვდება. თუ წარმოვიდგენთ, რომ ერთ ჩვეულებრივ რაფრით გამორჩეულ სოფელში მოქმედი ფარდულის მფლობელს შეიძლება ერთ დღეს მოუწიოს ჯარიმის/საურავის გადახდა იმის გამო, რომ არ იცოდა დეკლარაციის ფორმის ცვლილების შესახებ, ცხადი გახდება მოცემული პრობლემის მნიშვნელობა და აქტუალურობა.

ახალი ხელისუფლების მიერ გატარებული ეკონომიკური რეფორმების ნაწილის შედეგად არსებული საგადასახადო განაკვეთები შემცირდა. გამოკითხულთა 51%25-სთვის გადასახადის საპროცენტო განაკვეთი პრობლემას წარმოადგენს. აღნიშნულ საკითხზე მსჯელობისას აუცილებლად უნდა შევეხოთ საშემოსავლო გადასახადის ზრდას. მოცემული განაკვეთის ზრდა ყველაზე მტკივნეულად ინდივიდუალურ მეწარმეებს შეეხო. თუმცა გაუქმდა სოციალური გადასახადი და სახელფასო ფონდის შენარჩუნების შემთხვევაში ხელფასები უმნიშვნელოდ გაიზრდება. ეს დადებითი ფაქტი მხოლოდ იმ ინდივიდუალურ მეწარმეებს ეხებათ, რომლებიც სარგებლობენ დაქირავებული შრომით.

ბიზნესის დაწყების ან მისი გაფართოების დროს ყველას გვიწევს ისეთ მკაცრ რეალობასთან შეჯახება როგორიცაა ფინანსური სახსრების უკმარისობა. აქ კითხვა აღარ ისმის, თუ სად შეიძლება საჭირო თანხის მოპოვება, რადგან თქვენი ოფისის კარი ერთხელ მაინც ექნება შემოღებული ერთ-ერთი ბანკის გაყიდვების აგენტსა ან კრედიტოფიცერს. არსებული ბიზნესსექტორის სწრაფი განვითარება ყველასთვის შესამჩნევია.

ბანკებს შორის მაღალი კონკურენციის შედეგად ფართოვდება ასორტიმენტი და სხვადასხვაგვარად იფუთება! პროდუქტები, რადგან, როგორც კვლევამ აჩვენა, რესპოდენთა 38.2%25 სესხის საპროცენტო განაკვეთს მიიჩნევს პრობლემად. რესპოდენტთა 54.9%25-მა, რომლებისთვისაც საპროცენტო განაკვეთი წარმოადგენს პრობლემას, ბანკს მიმართა ფინანსური დახმარებისთვის და მათმა 90%25-მა მიიღო კრედიტი.

გამოკითხულთა აზრით პრობლემას წარმოადგენს ასევე სესხისათვის წარსადგენი დოკუმენტების სახეები და რაოდენობა. სესხისთვის შესატანი დოკუმენტების სახეებისა და რაოდენობის პრობლემაზე საუბრისას უნდა შევნიშნოთ, რომ საქართველო ჯერ კიდე განვითარებადი ქვეყანაა. შესაბამისად ბანკები ცდილობენ მაქსიმალურად შეამცირონ რისკები.

შრომის ბაზრის ზოგადი შეფასება

ქართული ბიზნესის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პრობლემაა პროფესიონალი კადრების სიმცირე. გამოკითხულ ბიზნესმენთა 15%25-ი აღიშნავს, რომ მათთვის სასურველი კადრების მოძიება პრობლემაა. სასურველი კადრების მოძიებისა და დაქირავების პრობლემაზე ისაუბრეს ფოკუს ჯგუფის მონაწილეებმაც, სადაც აღნიშნეს, რომ სასურველი კადრების მოძიება საკმაოდ რთული და ძვირადღირებულია.

შრომის ბაზრის შეფასება იმ მეწარმეებისათვის, რომლებისთვისაც სასურველი კადრების მოძიება პრობლემაა

გასაკუთრებით დიდია მოთხოვნა ხელობებზე სამშენებლო ბიზნესში, რაც ასეთი სასწავლებლების არარსებობით არის გამოწვეული. ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ უმაღლესი და პროფესიული სასწავლებლები ორიენტირს არ იღებენ შრომის ბაზარზე არსებულ მოთხოვნაზე.

კერძო სექტორის ეკონომიკური საქმიანობის საგადასახადო კონტროლს, კანონის ფარგლებში, ახორცილებს მხოლოდ საგადასახადო ორგანო, ხოლო საბაჟო კანონმდებლობით განსაზღვრულ შემთხვევებში - საბაჟო ორგანო. კვლევის ფარგლებში გამოკითხულთა 10%25-მა აღნიშნა, რომ საგადასახადო კონტროლი მათთვის პრობლემას წარმოადგენს. კონტოროლის განხორციელებისას მნიშვნელოვანია ვადებისა და პირობების ზუსტი გაწერა, ასევე სადაგასახადო კონტროლის განმახორციელებელი ორგანოს წარმომადგენლების პასუხისმგებლობის განსაზღვრა.

ერთ-ერთი რეპოდენტის განცხადებით, მას დაერიცხა დამატებითი გადასახდელი, რაც გაასაჩივრა და შეძლო გადახდილი თანხის უკან დაბრუნება.

თუმცა საგადასახადო ორგანოს წარმომადგენელს, რომელმაც არასწორად დაარიცხა გადასახადები, არ დაეკისრა პასუხისმგებლობა. აღნიშნული პრობლემა აუცილებლად უნდა დარეგულირდეს, რათა გაიზარდოს სახლემწიფო ორგანოების მხრიდან მომსახურების ხარისხსი.

სახელმწიფოს როლი ბიზნესგარემოს განვითარებში

მასმედიის როლი ბიზნესგარემოს ფორმირებაში

ბიზნესის სფეროში არსებულ პრობლემებთან ერთად რესპოდენტებმა გამოთქვეს მოსაზრება სახელმწიფოს მიერ განსახორციელებელი პროცესების შესახებ, რაც, მათი აზრით, ხელს შეუწყობს ბიზნესგარემოს გაუმჯობესებასა და არსებული ბიზნესის სწრაფ განვითარებას.

მათ ინტერესთა კონცენტრაცია კვლავდაკვლავ კანონების გამარტივებისკენ არის მიმართული, როდესაც კანონის გამარტივებისას გათვალისწინებული იქნება ბიზმესმენების მოსაზრებები. შედეგად კი, კანონი უფრო პრაქტიკაზე მორგებული და მოქნილი გახდება.

ბიზნესის აზრით, ეკონომიკის სწრაფი განვითარებისათვის უცილებელია დარგების ან/და მცირე საწარმოებისათვის შეღავათების დაწესება. შეღავათების დაწესება აპრობირებული მეთოდია ქვეყნისათვის სტრატეგიული დარგების განსავითარებლად.

კონკრეტული დარგებისათვის ან მცირე ზომის საწარმოებისათვის შეღავათების დაწესებისას შეიძლება გამოვიყენოთ მდიდარი საერთაშორისო პრაქტიკა ქართული რეალობის გათვალისწინებით.

ქართული ბიზნესის აზრით, მასმედიასაც შეუძლია გარკვეული როლის შესრულება ბიზნესგარემოს გაუმჯობესების პროცესში.

რესპოდენტთა აზრით, მედიამ მეწარმეებს უნდა მიაწოდოს მეტი ინფორმაცია ბიზნესსაკანონმდებლო სიახლეების შესახებ, გააშუქოს ბიზნესისათვის აქტუალური საკითხების ანალიზი და ასე შემდეგ.

რამდენად ადვილია ახალი მომხმარებლების მოზიდვა?

რატომ არის რთული ახალი მომხმარებლების მოზიდვა?

თუ თქვენ გაქვთ საინტერესო ბიზნესიდეა და ამასთან ხელი მიგიწვდებათ შესაბამის საინვესტიციო კაპიტალზე - ეს იმას ნიშნავს, რომ პირველ რიგში კომპანია უნდა დაარეგისტრიროთ, რის საშუალებითაც თქვენ ექცევით მრავალი კანონის რეგულირების სფეროში. შედეგად, ვალდებულებებთან ერთად გენიჭებათ უფლებებიც:

მოიპოვოთ ნებართვა, ლინცეზია, გააფორმოთ კონტრაქტები, მიმართოთ საბანკო და საფინანსო სექტორს და ა.შ. კომპანიის იურიდიული ფორმა, შეიძლება ითქვას, გემოვნების სახკითხია და იგი თქვენს საჭიროებებსა და პრიორიტეტებს უნდა შეესაბამებოდეს. საქართველოს კანონი „მეწარმეთა შესახებ“ ადგენს სასაწარმოთა იურიდიულ-სამართლებრივ 7 ფორმას. თუმცა მათ შორის ყველაზე პოპულარული ფორმაა „შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება“.

2005 წლამდე სახელმწიფო რეგისტრაციას ახორციელებდა სასამართლო 15 დღის ვადაში,

სტატისტიკური მონაცემებით ყოველწლიურად მატულობს ახლადრეგისტრირებული საწარმოების რიცხვი. 2007 წელს 51 279 ახალი საწარმო დარეგისტრირდა, რაც 23.2%25-ით აჭარბებს წინა წლის მაჩვენებელს. აღნიშნული პერიოდისათვის რეგისტრირებული ეკონომიკური სუბიექტების რაოდენობამ 229 110 შეადგინა. 2002 წლისათვის საქართველოში რეგისტრირებული იყო 95 549 საწარმო.

ხოლო საგადასახადო რეგისტრაციას - ფინანსთა სამინისტროს საგადასახადო დეპარტამენტი. ახალი საგადასახადო კოდექსის მიღებასთან ერთად სახელმწიფო და საგადასახადო რეგისტრაციის ვალდებულება დაეკისრა საგადასახადო დეპარტმენტს. შედეგად მნიშველოვნად გამარტივდა პროცეურები და შემცირდა ვადები.

მოქმედი კანონმდებლობით, რეგისტრირაციის პროცესის დასაწყებად პირმა უნდა მიმართოს შესაბამის საგადასახადო ორგანოს განცხადებით, სადაც უნდა აღინიშნოს: საფირმო დასახელება; ორგანიზაციულ-სამართლებრივი ფორმა; დამფუძნებლების სახელი, გვარი და რეკვიზიტები; წარმოამდგენლობის უფლებამოსილება; საწარმოს ხელმძღვანელის სახელი, გვარი და რეკვიზიტები.

ასვე აუცლებელია, მოამზადოთ და წარადგინოთ:

შედეგად რეგისტრაციის მსურველ პირს უწევს ურთიერთობა სადაგასახადო დეპარტამენტთან, ნოტარიუსებთან ამა თუ იმ დოკუმენტის შესადგენად და დასამტკიცებლად, ბანკთან ანგარიშის გასახსნელად და ა.შ., რაც დროსა და ენერგიასთან არის დაკავშირებული. მოგესხენაბათ, რომ ყველა საწარმოსთვის მნიშვნელოვანია, გატარდეს რეგისტრაციაში და მიიღოს საიდენტიფიკაციო ნომერი მაქსიმალურად სწრაფად და მარტივად.

ბიზნესსაკონსულტაციო ქსელი -საქართველო მცირე დასაშუალო ბიზნესის წარმოამდგენლებს სთავაზობს კონსულტაციებსა და ტრენინგებს ბიზნესის სხვადასხვა მიმართულებით. ჩვენ ერთი წლის განმავლობაში უკვე 500-მდე მეწარმეს დავეხმარეთ სხვადასხვა კუთხით, იქნება ეს საწარმოთა რეგისტრაცია, კადრების დაქირავება, მარკეტინგული გეგმებისა სტარტეგიის შემუშავება, კადრების გადამზადება და ა.შ.

ბიზნესსაკონსულტაიო ქსელი - საქართველო, თბილისი კონსალტინგი სხვადასხვა მომსახურებებთან ერთად გთავაზობთ საწარმოთა რეგისტრაციას. ჩვენი მომსახურება მოიცავს ყველა საჭირო დოკუმენტის მომზადებას, მათ ნოტარიულ დადასტურებასა და საგადასახადო რეგისტაციას. ჩვენი მომსახურების სარგებლობით თქვენ დაზოგავთ თქვენს დროსა და ენერგიას.

არსებული ბიზნესგარემო მნიშვნელოვნად განაპირობებს ქვეყანაში ინვესტიციების მოცულობას და, რაც მთავარია, ბიზნესის განვითარების შესაძლებლობებს. შედეგად კი რამდენადაც უფრო პოზიტიურია ბიზნესგარემო, მით უფრო მზარდია კერძო სექტორი, მცირე საწარმოები კი ახერხებენ გაფართოებას, მომხმარებლების მოზიდვას და ა.შ.

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოში ბიზნესკანონმდებლობა მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა, გამარტივდა რიგი პროცედურები, შემცირდა ლიცენზიების, ნებართვებისა და სხვა მსგავსი ბარიერების რაოდენობა, კვლავაც მრავალი ნაბიჯია გადასადგმელი ბიზნესგარემოს მაღალი მიმზდიველობის უზრუნველყოფისათვის.

ქვეყანაში ბიზნესგარემოს გაუმჯობესება საზოგადოების ყველა სექტორის ერთობლივი ძალისხმევითაა შესაძლებელი. უდაოა, რომ სახლემწიფოს ამ მიმართულებით განსაკუთრებულად დიდ როლი ეკისრება, თუმცა, უშუალოდ მეწარმეებმა, მასმედიამ, საფინანსო ორგანიზაციებმა, ასევე არასამთვრობო სექტორმა უნდა აიღოს პასუხიმგებლობა და განახორციელოს კონკრეტული ქმედებები.

სწორედ იმიტომ, რომ ხაზი გაესვა სხვადსხვა სექტორის მიერ ბიზნესგარემოს გაუმჯობესებაში შეტანილი წვლილის მაღალი მნიშვენლობისათვის, „საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციამ“ დაიწყო უშუალოდ ბიზნეს სექტორის გამოკითხვა სხვადასხვა ნომინაციებში გამარჯვებულების გამოსავლენად.

23 დეკემბერს „საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციის“ მიერ, აშშ საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მცირე და საშუალო ბიზნესის მხარდაჭერის პროექტთან თანამშრომლობით, ჩატარდა „ნომინანტების დაჯილდოება ბიზნესგარემოს განვითარების ხელშეწყობისათვის“.

დაჯილდოების ცერემონიალი გაიმართა „თბილისი მერიოტის“ წვეულებათა დარბაზში.

ბიზნესგარემოს განვითარების ხელშეწყობაში წვლილის შეტანისათვის და წარმატებული პარტნიორობისათვის ნომინაციებზე წარდგენილნი იყვნენ: კერძო სექტორის, საერთაშორისო ორგანიზაციებისა და მასმედიის წარმომადგენლები.

ჯილდო ბიზნესგარემოს განვითარებაში წვლილის შეტანისათვის გადაეცათ: საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის მოადგილეს ვახტანგ ლეჟავას; ამერიკის სავაჭრო პალატას; საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატას; ტელეგადაცემა „ბიზნეს-კურიერის“ ავტორსა და წამყვანს აკაკი გოგიჩაიშვილს; გადაცემა „კაპიტალის“ წამყვანსა და სახეს ეკა მიშველაძეს; ჟურნალ „ჯორჯიან ჯორნალის“ ჟურნალისტს ნინო ფაცურიას; საზოგადოებრივი რადიოს ჟურნალისტს მაკა ღამბაშიძეს; სააგენტო ,,GBC”-ს წარმომადგენელს ეკა ბაშარულს.

სპეციალური ჯილდო წარმატებული პარტიორობისათვის გადაეცათ კერძო სექტორის წარმომადგენლებს (კომპანია „ბრილი XXI“; ქუთაისის ავტომექანიკური ქარხანა; კომპანია „ცეპტერი“ და გამომცემლობა „ფაბლი სითი“). ასევერეგიონებში ბიზნესგარემოს განვითარების ხელშეწყობისათვის მადლობის ჯილდო გადაეცათ ქსელის რეგიონალურ ოფისებს.

სავაჭრო მარკა უნდა იმყოფებოდეს ბრენდინგის პირამიდის მწვერვალზე. როდესაც მომხმარებელი მას უყურებს, უნდა შეექმნას კომფორტის გრძნობა და ლოიალური დამოკიდებულება კომპანიისადმი.

თანამედროვე საზოგადოებაში ადამიანები ცხოვრობენ სავაჭრო ნიშნების სამყაროში, რომლებიც მათთვის არის სტატუსის გამოხატვა, ცხოვრების სტილი, ფანტაზია, შემოსავლის დონის მაჩვენებელი. ზემოთ თქმულიდან გამომდინარე, დღესდღეობით ახალი, წარმატებული ბრენდის შექმნა თანდათანობით რთულდება, რადგან ყოველდღე იზრდება ბრენდების რაოდენობა, იცვლება და იხვეწება მომხმარებლების გემოვნება და მოთხოვნები. ასევე კომუნიკაციის სხვადასხვა ახალი საშუალება ჩნდება, თუმცა მაინც აქტუალურია ახალი ბრენდის შექმნა და მისი პოპულარიზაცია.

რუბრიკის სტუმარი - PR სააგენტო ,,ფაბლი სითის“ PR მენეჯერი - ელდარ პირმისაშვილი.

როდის დგება ბრენდის შექმნის აუცილებლობა, ანუ როდის უნდა გაუჩდეს მწარმოებელს ამბიცია იმისა, რომ რასაც მისი კომპანია აწარმოებს, აღიარებული იყოს როგორც ბრენდი?

ბრენდი ეხება ადამიანის როგორც გონებას, ისე მის გულს, ეს მის ინდივიდუალურობაზე მეტყველებს. PR აქტუალიზებას უკეთებს ბრენდის ინდივიდუალურობას. ინდივიდუალურობა - ეს ბრენდის ვიზუალური და ვერბალური გამოხატულებაა. ინდივიდუალური ბრენდი - ეს გახლავთ კომუნიკაციის ყველაზე მოკლე, სწრაფი და ეფექტური ფორმა. ადამიანს შეუძლია, იგი დაინახოს, შეეხოს, მოისმინოს.

როგორია ბრენდის შექმნის ისტორია და რამ შეუწყო ხელი ბრენდის დაბადებას?

პროდუქტები, რომლებსაც ჰქონდათ თავისი ფორმა, სახელი და ეტიკეტი, ასწლეულების წინათაც არსებობდნენ, მაგრამ ბრენდი XIX საუკუნეში გამოჩნდა ამერიკის შეერთებულ შტატებში.

1940-იან წლებში მწარმოებლებმა დაიწყეს გზების ძიება, თუ როგორ ვითარდება მომხმარებელსა და ბრენდს შორის სოციალური, ფსიქოლოგიური და ანთროპოლოგიური გრძნობები და ურთიერთობები. შემდეგ მწარმოებლებმა თავიანთი პროდუქტები დაუკავშირეს ისეთ მახასიათებლებს, როგორიც არის: საჭიროება, გართობა, სიმდიდრე. აამ მახასიათებლებს ბრენდებისათვის ქმნის PR სპეციალისტი. ეს იყო ის ბრენდის პრაქტიკა, რასაც მომხმარებელი აქცევდა ყურადღებას პროდუქტის ყიდვის დროს.

მომხმარებლის ღირებულებებზე და მახასიათებლებზე შექმნილი პირველი პროდუქტი იყო Uncle Benn's Rice (ბიძია ბენის ბრინჯი).

ბრენდის მრავალი დეფინიცია არსებობს, და მაიც, რა არის ბრენდი ?

ბრენდი არის სახელის, სიტყვის, სიმბოლოსა და დიზაინის ერთობლიობა, რომელიც ახასიათებს გარკვეულ პროდუქტს და მას სხვა პროდუქტებისაგან გამოარჩევს.

ბრენდი - ეს არის პროდუქტსა და მომხმარებელს შორის გადებული ხიდი, ხოლო ამ ხიდის გამაგრებას ხელს უწყობს ეფექტური საკომუნიკაციო სტრატეგიის გრძელვადიანი განხორციელება.

ჩვეულებრივ, სავაჭრო მარკას როდის უნდა გაუჩდეს ამბიცია, გახდეს ბრენდი?

სავაჭრო ნიშანი - ეს არის საქონელი ან მომსახურება, რომელიც აკმაყოფილებს გარკვეულ ფიზიოლოგიურ, ინტელექტუალურ და ფსიქოლოგიურ ოთხოვნილებებს. ის იოლს ხდის არჩევანის გაკეთებას სხვა მსგავს ანალოგიურ საქონელს შორის. ბრენდი არის ინდივიდუალური ღირებულება, რომელიც ახასიათებს პროდუქტს. ბრენდინგი არის მარკეტინგული და მმართველობითი ტექნოლოგია, რომელიც წარმოადგენს ნორმათა სისტემას, თუ როგორ იქმნება სავაჭრო მარკა. ბრენდინგი ქმნის არხებს იმისათვის, რომ ოპტიმალურად მიაწოდოს სავაჭრო მარკა მომხმარებლებს, ასევე მართავს მის განვითარებას.

როგორ ფიქრობთ, PR-ის გარეშე წარმატებული სავაჭრო მარკა შეძლებს გახდეს ბრენდი? მარკეტინგი უფრო მნიშვნელოვანია ბრენდისთვის, თუ - PR?

PR ეხმარება ბრენდს მიიტანოს მისი ღირებულებები საზოგადოებასა და მედიასთან.

ბრენდის შექმნაში აქტიური როლი უკავია მარკეტინგის და PR-ის სპეციალისტებს, რადგან მარკეტინგი ქმნის პროდუქტს, ადგენს ფასს, იკვლევს გასაყიდ ბაზარს და „პრომოუშენს“ უკეთებს ბრენდს.

ბრენდის ცნობადობის ამაღლებისათვის რა უფრო გადამწყვეტია - მესიჯი (სლოგანი), თუ - ვიზუალური მხარე, ფერი, ფორმა, დიზაინი?

რადგან ადამიანის გონება უფრო ადვილად იმახსოვრებს ბრენდის ფორმას, ვიდრე - ამა თუ იმ სიტყვას, აქედან გამომდინარე, ორიგინალური ფორმის შექმნას მნიშვნელოვანი დატვირთვა ენიჭება.დამახსოვრების სისტემაში ფერს მეორე ადგილი უკავია. იგი ქმნის ასოციაციებს ბრენდთან. ფერი ძალიან ფრთხილად უნდა შეირჩეს, რადგან იგი უნდა გახდეს არა მარტო ცნობადი, არამედ - განსხვავებული თავისი კონკურენტებისაგან.

რაც შეეხება სიტყვის აღქმას, იგი ბოლო ეტაპზე დგას და სჭირდება ყველაზე მეტი დრო, ვიდრე - ფორმისა და ფერის აღქმას.

როგორ არის შესაძლებელი ბრენდის მთავარი ატრიბუტები, გავხდეთ ცნობადი და სასურველი ყველასათვის?

თუკი მომხმარებელი იგებს იდეას, აზრს, რომელიც დგას ბრენდის უკან, ეს მეტყველებს PR-ის ეფექტურ მუშაობაზე და ის ბრენდს იოლად აღიქვამს.

ბრენდის ინდივიდუალურობის საფუძველი საკმაოდ მრავალფეროვანია. გამორჩეულობის, განსხვავებულობის მიზეზი შეიძლება იყოს ბრენდის სტრატეგია, ბრენდის პოზიციონირება, მისი არქიტექტურა, სახელწოდება, საკვანძო ფრაზები, საფირმო ნიშნები და ასევე ტექსტის ნიშნები, გრაფიკული ემბლემები, აბსტრაქციები და ა.შ.

ბრენდინგი და მარკეტინგული სტრატეგიის ამოცანები მჭიდრო კავშირშია კომპანიის მისიასთან და მის სტრატეგიულ ხედვასთან.

სავაჭრო ნიშნები გვევლინებიან ერთგვარ, თავისებურ ურთიერთობის ენად კომპანიასა და მომხმარებელს შორის. დაახლოებით, როგორც PR სპეციალისტი გვევლინება მედიატორად, ინფორმაციის გამტანად და კომუნიკაციების მმართველად კომპანიაში.

ზემოთთქმულიდან გამომდინარე, ბრენდი აიოლებს ადამიანის არჩევანის გაკეთებას, ბრენდინგი ქმნის ეფექტური ბრენდის შექმნის ტექნოლოგიებს, ხოლო PR აყალიბებს და ავითარებს მომხმარებლებთან ეფექტურ კომუნიკაციას და აფართოვებს ბრენდის მიმართ ლოიალურად დამოკიდებული ადამიანების წრეს.

ბრენდის ცნობადობის ასამაღლებლად PR სპეციალისტის მიერ ჩასატარებელი სამუშაოები:

მიუხედავად იმისა, გყავთ თუ არა საკუთარი ავტომობილი, თბილისის ქუჩების მუდმივი საცობი თქვენი ყურადღებისა და ნერვების მიღმა არ დარჩება. დიდი მეგაპოლისებისაგან განსხვავებით, ჩვენს დედაქალაქში საცობი, შეიძლება ითქვას, არ აღიარებს პიკის საათებს და ცენტრალურ ქუჩებზე გადაადგილება შეუძლებელი ხდება. ამას ხელს გზების მიმდინარე სარემონტო სამუშაოებიც უწყობს (რა თქმა უნდა, გზის საფარის გაუმჯობესება დიდი სიკეთეა მძღოლებისათვის).

საკმაოდ განვითარდა ახალი მანქანების ბაზარიც, თუმცა, ექსპერტთა შეფასებით, ავტომობილების მთლიანი ბაზრის 90%25-მდე მაინც მეორად მანქანებზე მოდის. ამასთან გააქტიურდა საბანკო სექტორიც. თითქმის ყველა ბანკი მომხმარებელს სთავაზობს ავტომობილის განვადებით შეძენის მომსახურებას. ამასთან, ჩვენი საზოგადოების ფსიქოლოგიასა და პრიორიტეტების რიგითობასაც თუ გავითვალისწინებთ, ნათელი გახდება, რატომ მოძრაობს ამდენი ავტომობილი, თან ისე, რომ ვერ განსაზღვროთ როდისაა პიკის საათი.

ოფიციალური მონაცემებით, მარტო 2007 წელს საქართველოში 45 971 მსუბუქი ავტომობილი შემოვიდა 57 ქვეყნიდან. მათ შორის ყველაზე მეტი, რა თქმა უნდა, გერმანიიდან - 18 534 ავტომობილი შემოემატა ქართულ ავტოპარკს.

სულ 2000 წლიდან საქართველოში იმპორტირებულ იქნა 177 320 მსუბუქი ავტომობილი. თუმცა აღნიშნული მონაცემის თითქმის ნახევარი ბოლო ორ წელზე მოდის. 2007 წელს 2000 წელთან შედარებით ავტომანქანების იმპორტის მაჩვენებელი 511%25-თაა გაზრდილი. ბოლო 7 წლის მონაცემებით ავტომფლობელების 57%25 გერმანიიდან შემოყვანილი მაქანებით დადიან. სულ აღნიშნული პერიოდის განმავლობაში, საქართველოში მანქანები 113 ქყვეყნიდანაა იმპორტირებული.

ერთი ავტომობილის სტატისტიკა

ქვეყნები, საიდანაც მხოლოდ ერთი ავტომობილია შემოყვანილი
(2000-2007წწ)

ქვეყნების წონა, საიდანაც 2000-2007 წლებში მოხდა მსუბუქი
ავტომობილების იმპორტი საქართველოში

ნაკლებად ეგონა ლარს ოლსონ სმიტს, რომ თუ იგი ბაზარზე გაიტანდა არაყს სახელად “Absolutely pure Vodka”, მისი უნიკალური კონცეფციის წყალობით მსოფლიოში აღიარებულ პროდუქტად იქცეოდა.

,,Absolutely pure Vodka”, რომლის ყოველ ბოთლსაც ამშვენებს ლარს ოლსონ სმიტის პორტრეტი, იყო ხელნაკეთი, კუსტარულად გამოხდილი არაყი.

XIX საუკუნის ბოლოს შვედეთში ლარსმა გამოიგონა არყის გამოხდის რევოლუციური რექტიფიკაციის (განსაკუთრებული გაფილტრვა) მეთოდი, რომელიც დღესაც გამოიყენება აღნიშნული არყის წარმოებაში. შედეგი იყო კრისტალურად სუფთა, მაღალი ხარისხის არაყი.

ბაზარზე გამოტანისას გაჩნდა ასეთი სარეკლამო განცხადებები: აბსოლუტი-შვედეთის ქვეყანა, ვოდკა - ეს უნიკალური არაყი დამზადდა შვედეთის მდიდარ მინდვრებზე მოყვანილი მარცვლებისაგან ცნობილი არაყის გამომხდელის მიერ და მისი წარმოებისას დაცულია 400 წლიანი შვედური ტრადიციები.

არაყი წარმოებულია აბსოლუტის სახელით 1879 წლიდან.

მიუხედავდ მისი დიდი ხნის ტრადიციებისა ,”Absolutely pure Vodka” თანამედროვე სასმელის სახეს ინარჩუნებს.

1979 წელს, როდესაც “Absolut Vodka”-ს 100 წლის იუბილე შეუსრულდა, შვედეთის სახელმწიფოს კუთვნილმა მონოპოლიურმა ალკოჰოლურმა კომპანიამ გადაწყვიტა “Absolutely pure Vodka”-ს ექსპორტი აშშში, მაგრამ ამერიკის ბაზრის მესვეურებმა კატეგორიულად მოითხოვეს სახელის შეცვლა “Absolut Vodka”-ად.

გარდა ამისა, შვედურმა ალკოჰოლურმა კომპანიამ აიყვანა მარკეტოლოგთა ჯგუფი, რომლებსაც დაევალა ახალი ბაზრისათვის ახალი გადაწყვეტილებების მიღება.

გადაწყდა, რომ ბოთლის ფორმა იქნებოდა გადამწყვეტი. ერთწლიანი ფიქრისა და კვლევის შემდგომ აბსოლუტის ახალი, გამჭვირვალე, ერთი შეხედვით მარტივი ფორმის ბოთლი იყო, სწორედ ისეთი, რომელიც მას გამოარჩევდა კონკურენტებისაგან და, იმავდროულად, ასოცირებული იქნებოდა კრისტალურად სუფთასთან.

შესაბამისად გადაწყდა, რომ სარეკლამო კამპანია უშუალოდ ბოთლის ირგვლივ აწყობილიყო და ნახსენები ყოფილიყო 2-ან 3 -სიტყვიანი წინადადება, რომელიც დაიწყებოდა სიტყვით „აბსოლუტ“.

ამ სტრატეგიის წყალობით 1993 წლისათვის აბსოლუტი გახდა ამერიკის სპირტიანი სასმელების ბაზრის აშკარა ლიდერი და ძვირადღირებული პროდუქტი განკუთვნილი მაღალი კლასის მომხმარებლებისათვის.

მალე ალკოჰოლიანი ნაწარმის რეკლამა ტელევიზიით აიკრძალა. თუმცა აბსოლუტის მარკეტოლოგებმა აქაც გამოიჩინეს თავი: მათ მიმართეს ცნობილ ადამიანებს, სთხოვდნენ დაეხატათ აბსოლუტის ბოთლი. ეს პროცესი განსაკუთრებულ მოვლენად იქცეოდა და, რა თქმა უნდა შუქდებოდა მასმედიის საშუალებით. დღესდღეისობით აბსოლუტის სათაო ოფისში ასეთი 3000-ზე მეტი ნახატია.

აბსოლუტი მონაწილეობას იღებდა ყველა გამოფენასა თუ კონკურსში მთელი მსოფლიოს მასშტაბით და ხშირად უმაღლეს ჯილდოსაც იმსახურებდა.

ამჯერად აბსოლუტის პროდუქტები იყიდება მსოფლიოს 150 ქვეყანაში. საერთაშორისო ბაზრებზე გასვლისას აბსოლუტი არ უხვევს სარეკლამო კამპანიის ჩატარების ძველ კურსს, თუმცა შვედურმა კომპანიამ შეიუმუშავა, სპეციალური ჟურნალები მებითუმეებისათვის, სადაც აღწერილია, თუ როგორ უნდა შევთავაზოთ ეს არაყი მომხმარებელს და სხვა ინსტრუქციები გამოცდილებისა და ქვეყნის თავისებურებიდან გამომდინარე.

აბსოლუტის მფლობელებს მიაჩნიათ, რომ აბსოლუტი ოპტიმალური არჩევანია.

თავისი მრავალწლიანი წარმატებებით აბსოლუტმა დაამტკიცა, რომ ის უფრო მეტია, ვიდრე - უბრალოდ კარგი არაყი: ეს არის იდეა და ვერაფერი შეაჩერებს იდეას, როცა მისი დრო დადგება!

Dunkin `Donuts

“Dunkin `Donuts”-ი უამრავ ადამიანს უყვარს. კომპანია დაახლოებით 5000 მაღაზიას ფლობს მთელს მსოფლიოში. ამ პატარა მაღაზიებმა ნაკადის სწრაფი ბრუნვით წელიწადში სამი მილიარდი დოლარის შემოსავალი აჩვენეს. “Dunkin `Donuts”-ი - ბრენდის ცნობილი დასახელებაა.

მისი გლობალური აღიარება, ძლიერი გაყიდვები და ცნობილი ბრენდი ბევრი კომპანიისათვის არის შესაშური.

“Dunkin `Donuts”-ი ფართო მასებს მისი შეთავაზების სამი უმთავრესი ფაქტორით იზიდავს: ხარისხი, მრავალფეროვნება და ეკონომიურობა.

პირველი - კომპანია ტრაბახობს თავისი ხარისხით, რაც ფუნთუშეულის ბიზნესში სიახლის მანიშნებელია. “Dunkin `Donuts”- ი ფუნთუშებს დღეში სულ მცირე 3-ჯერ აცხობს და მისი ყავა მოდუღებიდან უკვე 20 წუთში მოძველებულად მიიჩნევა და მას მაშინვე ღვრიან.

მეორე - “Dunkin `Donuts” - ი გვთავაზობს მრავალფეროვნებას - ფუნთუშების სახეობას. წლების მანძილზე იგი გარკვეულ ინოვაციებსაც გვთავაზობს, მაგალითად, იყო ფუნთუშების რგოლები, ყავის ახალი გემო (არომატიანი ყავა კოფეინის გარეშე) და ბლითები.

“Dunkin `Donuts” - ი იმითაც არის ხელსაყრელი, რომ გვთავაზობს თავის ნაწარმს ქუჩების გასწვრივ მარტივად მისაწვდომ ადგილებში.

მესამე- “Dunkin `Donuts”-ი ეკონომიურია. კომპანიის ფუნთუშების გასინჯვა თითქმის ნებისმიერი ტიპის მომხმარებელს შეუძლია. ამასთან ერთად, მისი ნაწარმი თითქმის ყველა ტიპის მომხმარებელზეა გათვლილი. (“Dunkin `Donuts”-ის მანქანების გასაჩერებელ ადგილას მერსედესი სატვირთო მანქანის გვერდით დგას).

,,Dunkin `Donuts”- მოსწონს ის ფაქტი, რომ იგი „გასართობი“ კომპანიაა.

ავიღოთ მისი რეკლამა:

ჭკუამხიარული შესახედაობის ახალგაზრდა, რომელიც ამბობს „დროა მოვამზადოთ ფუნთუშა“. ამ წარმომადგენელს ხშირად აჩვენებენ, თუ როგორ დგება ლოგინიდან საღამურებში გამოწყობილი, რაც ხაზს უსვამს მის ძლიერ სამუშაო ეთიკას - ადგეს დილაადრიან და კარგი, ახალი პროდუქცია მოამზადოს. იგი კომპანიას საკუთარი თავის განსახიერებაში ეხმარება. იგი ბრენდს რეალურ ინდივიდუალურობას ანიჭებს.

როგორც ჩანს, კომპანია კმაყოფილია, რომ ქმნის პროდუქციის გაყიდვის გამჭვირვალე იმიჯს. იგი ახდენს იმ ფაქტის რეკლამირებას, რომ მაღაზია და ბრენდი „სულაც არ არის ფანტაზიის ნაყოფი“. ეს შესაძლოა, მომხმარებლისათვის რაღაც კარგის (ნაკლებად ძვირი) და რაღაც ცუდის (არც თუ მაღალი ხარისხი) ნიშანი იყოს.

NIKE

საზოგადოებისათვის NIKE -ი ყველაზე მეტად ალბათ თავისი სპორტული ფეხსაცმლით არის ცნობილი, მიუხედავად იმისა, რომ იგი სხვა სპორტულ საქონელსაც აწარმოებს, ისეთებს როგორიცაა ტანსაცმელი და აღჭურვილობა.

ამ პროდუქციას ის აწარმოებს არა „ნამდვილი“ ათლეტებისათვის, არამედ ყველა ჩვენგანისათვის ან როგორც NIKE-ს უყვარს თქმა: „ათლეტებისათვის ნებისმიერ ჩვენგანში“. NIKE-ი არ სთავაზობს თავის მომხმარებელს პროფესიონალებად ჩამოყალიბების გამოწვევას - იგი თავის მომხმარებელს სთავაზობს: „უბრალოდ გააკეთე ეს“.

NIKE-ს ინოვაციებით მოაქვს თავი და პროდუქციის თითოელი ახალი სერიის მხარდაჭერისათვის გამოჩენილ ათლეტებს იყენებს. ათლეტები ემსახურებიან მყიდველის დარწმუნებას, რომ სპორტული ფეხსაცმელი მათ უკეთესად წარმოჩენაში დაეხმარებათ.

კომპანია ყოველთვის თავისი საქმიანობის გაფართოების ძიებაშია. მას სურს ახალი, ახალგაზრდა მომხმარებლის პროდუქციის სერიაში გადაზრდა, რათა მათ თავისი სამომხმარებლო სიცოცხლე

NIKE-თან ერთად დაიწყონ. მას სურს დოლარების წილი თითოელი მომხმარებლისაგან მიიღოს, ანუ NIKE-ს სურს, რომ თქვენ სულ NIKE-ის ბოტასებით იყოთ შემოსილი

“MARRIOTT”

“MARRIOTT”-ი, მსოფლიოში სტუმართმოყვარეობით სახელგანთქმული კომპანია, გვთავაზობს მრავალფეროვან სასტუმროების ქსელს, რომლებიც უამრავ მომხმარებელს ემსახურება: საოჯახო ბიუჯეტით მოგზაური ოჯახები, მივლინებით გამგზავრებული ბიზნესაღმასრულებლები და ყველა სხვა .

სეგმენტაციის იდეა ყოველთვის არ არსებობდა სასტუმროების ინდუსტრიაში. ადრე სასტუმროების კომპანია გვთავაზობდა თითოეულ ადგილას ერთი ტიპის სასტუმროს, მომსახურების გარკვეულ დონეს. შემდეგ გამოჩნდა “MARRIOTT”-ი, სასტუმროების ინდუსტრიაში პიონერული სეგმენტაციით. მან დაიმკვიდრა ძლიერი, კარგად ცნობილი ბრენდის სახელი და სურდა ბრენდის კაპიტალით მეტ მომხმარებელს მომსახურებოდა.

“MARRIOTT”-მა მარკეტინგული კვლევის კონცეფციის ტესტები აწარმოა. მომხმარებელმა კეთილგანწყობის პასუხად კეთილგანწყობითვე უპასუხა, ამიტომ კომპანიამ სასტუმროს დამატებითი ტიპების გახსნას მიჰყო ხელი. “Covrtyard by Marriott”-ი, “MARRIOTT”-ის დიდ სასტუმროებთან შედარებით შემცირებული ფასწარმოქმნითა და მომსახურების დონით ხასიათდება და გამიზნულია ხშირად მოგზაურ ბიზნესმენებზე. “Fairfield Inns”-ი კიდევ უფრო მოკრძალებულად არის შეფასებული, რათა მან მიმართოს მოგზაურებს, რომლებიც კიდევ უფრო მგრძნობიარენი არიან ფასის მიმართ.

მოსახერხებელი ადგილმდგომარეობა - ეს არის კიდევ ერთი ატრიბუტი, რომელიც ფასეულობას მატებს მოგზაურთა გასაჩერებელ ადგილს და აძლიერებს “MARRIOTT”-ის, ბრენდის სახელის აღქმას.

“MARRIOTT”-მა იმ მოგზაურთა რეალური რაოდენობა განსაზღვრა, რომლებიც მის სასტუმროებში ერთზე მეტი ღამით რჩებიან.

თითოელი სასტუმრო, ეს იქნება მაღალი დონის, თუ შედარებით მოკრძალებული ფასეულობისთვის» გამიზნული, ფლობს მკაფიო დიზაინს და მომსახურების მაღალ ხარისხს - თითეულს საკუთარი ინდივიდუალურობა გააჩნია. და მაინც, ყველა სასტუმრო ერთიანდება “MARRIOTT”-ის ბრენდის სახელისა და ექსპლუატაციის ჩინებული სტანდარტების ქვეშ.

Motorola

“Motorola” - ს გლობალური ბრენდირებული მობილური ტელეფონების მიმზიდველი სახელწოდებაა. ეს არის სახელი, რომელიც ადვილად წარმოსათქმელია მსოფლიოს ნებისმეირი მოქალაქისათვის და სახელი, რომელსაც მთელს მსოფლიოში არ აქვს ცუდი და გაუგებარი მნიშვნელობა. ეს არის სახელი, რომელიც მოიცავს “Motorola”-ს სახელის ნაწილს ძლიერი პოზიტიური ბრენდისა, რომელიც მომხმარებელს კომპანიის მემკვიდრეობას ახსენებს.

როგორც “Motorola”-ს სარეკლამო ააგენტო “Ogilvy & Mather”-ი აცხადებს, „მოტოროლას“ უნდა გამოხატოს იგივე აზრი პროდუქტისა და ბრენდის შესახებ, მაგრამ მას სურს, რომ გააკეთოს ყოველივე ეს ისე, რომ გასაგები იყოს თითოეულ ადგილობრივი ბაზრისათვის.

“AFLAC”-ის ისტორიის მოგონებებით (სადაც სარეკლამო სააგენტოს შემომქმედები უბრალოდ იმეორებენ სახელს მანამ, სანამ იგი იხვის ყიყინში არ გადაიზრდებოდა), ტაივანელებმა თავის მობილურ ტელეფონს უწოდეს „მოტო“.

მოზარდები მოიცავენ “Motorola”-ს მიზნობრი აუდიტორიას და ამ ჯგუფისთვის გაგზავნილი რეკლამების მანტრა არის ის, რომ რეკლამა უფრო სწრაფი და უხეში გახდეს. უფრო მეტიც, “Motorola”-ს ტრადიცულ ძალებს, ხარისხის აღქმას მომხმარებელი უპირატესობას ანიჭებს.

ამიტომ ისინი ტელეფონებს არჩევენ არა ფუნქციების მიხედვით, არამედ - იმის მიხედვით, „უხდება“ თუ არა იგი მათ ცხოვრებას, ან ითვალისწინებენ შემდეგს: „მე ვარ ეს ტელეფონი?“

“Motorola”-ს მარკეტინგი კიდევ უფრო მეტ გამოწვევას უცხადებს საკუთარი კომპანიის მენეჯმენტს, რათა მათ იფიქრონ არა ტექნიკურ, ფუნქციურ შესაძლებლობებზე, არამედ უფრო მოდურ აქსესუარებზე, რათა დაეხმარონ მომხმარებელს, რომ მან საკუთარი თავის შესახებ შეძლოს განცხადების გაკეთება.

უკანასკნელ წლებში ”Motorola”-მ თანდათან მოიპოვა წილი საკასო ტერმინალების და შეერთებული შტატების მობილურ ტელეფონების ბაზარზე. მან ხელახლა მოიპოვა ,,ნოკიასთან“ ერთად ლიდერობა აშშ-ს მობილური ტელეფონების ბაზარზე.

Subaru

“Subaru” აწარმოებს და აგებს საუკეთესო პროდუქციას -“Subaru”-ს ავტომობილებს. ექსპერტებს და კრიტიკოსებს მოსწონთ ”Subaru”. მაგალითად, ისინი თავის ხმას “Subaru”-ს ავტომობილებს აძლევდნენ და თანმიმდევრულად ათავსებდნენ მანქანებსა და მძღოლებს საუკეთესო ათეულში. მფლობელებიც კმაყოფილნი არიან - ისინი განუწყვეტლივ იტყობინებიან, რომ “Subaru”-ს ავტომობილები მომხმარებლისაგან დიდ კმაყოფილებას იმსახურებენ.

“Subaru” არის შედარებით პატარა, წელიწადში მხოლოდ 180,000 მანქანის გამყიდველი კომპანია, რაც თავისი მაჩვენებლით ბევრად ნაკლებია “General Motors”- ის მაჩვენებელზე. რიცხვები რომ უფრო პერსპექტიულად აღიქვათ, გაითვალისწინეთ შემდეგი: მაშინ, როდესაც “Subaru” აშშ-ს საავტომობილო ბაზრის მხოლოდ 1,1%25-იან წილს ფლობს, ეს კი იმას ნიშნავს, რომ აშშ-ში უფრო მეტი “Subaru”იყიდება, ვიდრე - “Acura”, “Audi”-ი, ”Cadillac”- ი, “Infiniti” - ი, “Lexus“- ი, “Lincoln” - ი, “Mersedes” - ი, “Oldmobile” - ი, ,,Saab“ - ი ან “Volvo”.

“Subaru”-ს მენეჯერმა “Subaru”-ს მფლობელი ინტელიგენტ და დამოუკიდებელ პიროვნებად დაახასიათა. “Subaru”-ს მფლობელს „ენამოსწრებულის“ დახასიათებაც აქვს მიღებული.

ბრძოლა მომხმარებლისათვის და ძლიერი კონკურენცია უზურნველყოფს სარეკლამო ბაზრის ზრდასა და კრეატიული სარეკლამო საშუალებების განვითარებას. ბიზნესის მიერ რეკლამაზე გაწეული ხარჯები ყოველდღიურად იზრდება.

2006 წელს მსოფლიო სარეკლამო ბაზარი 4,9%25-ით გაიზარდა, ხოლო წლიურმა ბრუნვამ 282 მილიარდი დოლარი შეადგინა. ფრანგული ინსტიტუტის “BIPE”-ის მონაცემების მიხედვით, 2008 წელს რეკლამაზე გაწეული ხარჯები მთელს მსოფლიოში 295 მილიარდ დოლარს მიაღწევს.

უცხოელი სპეციალისტების განმარტებით, 2007 წელს სარეკლამო ბაზრის განვითარების ტემპები უმნიშვნელოდ შემცირდა.

მსოფლიო სარეკლამო ბაზარზე მიმდინარე პროცესების კვალდაკვალ საინტერესოა, თუ რა ტენდენციები იკვეთება საქართულოში. დღეისათვის ბაზარზე 80-მდე სარეკლამო კომპანია საქმიანობს, თუმცა მათი უმრავლესობა მცირე ზომის კომპანიებია.

ისევე, როგორც მთელს მსოფლიოში, საქართველოშიც სარეკლამო სააგენტოები აწარმოებენ სარეკლამო კამპანიას. საერთაშორისო ბაზრისაგან განსხვავებით, სადაც კომპანიები სხვადასხვა სფეროს სპეციფიკის მიხედვით იყოფიან, საქართველოში ბაზრის სიმცირის გამო თითოეულ კომპანიას უწევს სარეკლამო კამპანიის დაგეგმვა, განთავსებასა თუ შემოქმედებით მხარეზე ზრუნვა.

სააგენტოები სარეკლამო კამპანიის განხორცილების დროს მასობრივი ინფორმაციის სხვადასხვა საშუალებებს იყენებენ, როგორიცაა ტელევიზია, რადიო, პრესა, გარე რეკლამა და ინტერნეტი.

თუ მსოფლიოს სარეკლამო ბაზარს გადავხედავთ, გამოყენების თვალსაზრისით, მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებს შორის ყველაზე დიდი წილი ტელევიზიასა და პრესაზე მოდის.

მაგალითად, ესპანეთში ტელევიზია სარეკლამო ბაზრის დაახლოებით 50%25-ს იკავებს, ისევე როგორც იტალიასა და რუსეთში, თუმცა ვერ აღწევს ისეთ სიმაღლეებს, როგორც ლათინური ამერიკის, სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიისა და ცენტრალური ევროპის ქვეყნებში.

აშშ-ში, იაპონიასა და ჩინეთში ტელევიზიაზე 50%25-ზე ნაკლები მოდის. არიან ქვეყნები, სადაც ტელევიზიის როლი შეზღუდულია, მაგრამ საკმაოდ განვითარებული და დივერსიფიცირებულია პრესა (ჩრდ. ევროპა, გერმანია, ნაკლები ხარისხით დიდი ბრიტანეთი და საფრანგეთი). ტელევიზიის შემდეგ, მნიშვნელობის თვალსაზრისით, ბევრ ქვეყანაში მეორე ადგილს პრესა იკავებს. უნდა აღინიშნოს, რომ აშშ-ში, იაპონიასა და ჩინეთში ძირითადად ორიენტირებულნი არიან გაზეთებზე, ხოლო საფრანგეთსა და რუსეთში რეკლამის დიდი წილი ჟურნალებზე მოდის. იტალიაში, დიდ ბრიტანეთსა და გერმანიაში სარეკლამო ინვესტიციები ჟურნალ-გაზეთებზე თანაბრად ნაწილდება.

რაც შეეხება რადიოს, მას აქვს პოტენციალი, მნიშვნელოვნად გაზარდოს საკუთარი აუდიტორია, თუმცა აქ სერიოზულ პრობლემებს ციფრული ტექნოლოგიის განვითარების მაღალი ტემპი ქმნის.

პერსპექტიულია გარე რეკლამის მომავალი. ასეთი რეკლამა სხვადსხვა კონცეპტუალური მიდგომების გამოყენების სა- შუალებას იძლევა და აქტიური მოსახლეობის ყურადღებას იპყრობს.

უნდა აღინიშნოს, რომ გარე რეკლამა საქართველოშიც საკმაოდ მაღალი ტემპით ვითარდება. საშუალოდ, სარეკლამო ბიუჯეტების 55-65%25 ტელევიზიაზე მოდის, დაახლოებით 15%25 - გარე რეკლამაზე, 10%25- რადიოზე, დანარჩენი კი - პრესაზე.

სარეკლამო ბიზნესის განვი- თარება პირდაპირ კავშირშია მედიის განვითარების მაჩვენებელთან. დღეისათვის ქართულ მედიასივრცეში 10 ტელეკომპანია მოქმედებს. უკვე წამყვანი ტელეარხები ისეთ პროექტებს ყიდულობენ, რომელთა ბიუჯეტები მილიონნახევარ ლარსაც აღწევს. 2006 წლის სარეკლამო ბიუჯეტების ძირითადი ნაწილი ორ წამყვან არხზე გადანაწილდა.

გაიზარდა მოთხოვნა ინტერნეტრეკლამებზე. 2007 წელს ამ სარეკლამო საშუალების წილმა მთლიან ბაზარზე 15.22%25 შეადგინა, ხოლო 2008 წლისთვის ნავარაუდევია 19.25%25-მდე გაზრდა. ბოლო პერიოდში ასევე რეკლამის გავრცელებისათვის გამოიყენება ელექტრონული ფოსტა, რის საშუალებითაც ორიენტირება ხდება მიზნობრივ აუდიტორიაზე.

საქართველოში ყველაზე მსხვილი სარეკლამო შემკვეთები ისეთი მსოფლიო მასშტაბის კომპანიებია, როგორებიცაა: “Procter&Gamble”, „კოკა-კოლა“ და “UNILEVER”.

ამის შესახებ ცოტა რამ მაინც სმენია ყველას და მხოლოდ რამოდენიმემ იცის ყველაფერი. ეს რაღაც რეკლამაა! თქვენ რომელ კატეგორიას ეკუთვნით „ყველას“ თუ „რამოდენიმეს“? მიუხედავად იმასა, თუ როგორია თქვენი პასუხი, ალბათ მაინც საინტერესო უნდა იყოს გარე რეკლამა.

და მაინც, როგორ გავაკეთოთ ყველაზე ეფექტური გარე რეკლამა?

პასუხი:

გამოიყენეთ 9 ან ნაკლები სიტყვა კარგი გამოსახულებით!

გსურთ მეტი იცოდე? აი, ცოტა მეტიც:

წარმოიდგინე:

მიდიხარ თბილისიდან გორში ავტომობილით 90 კმ/სთ სიჩქარით. თვალით ეძებ გასასვლე ადგილს მანქანებს შორის და თან საპატრულო მანქანებსაც აკვირდები.

უცებ მარჯვნივ „ბილბორდი“ ჩანს, რომელზეც გაურკვევლად რომელიღაც კომპანიისა და საქონლის რეკლამაა. შენ ცდილობ გაარკვიო რა არის, თვალი დაჟინებით აკვირდება ტესტს, სურათს.. და ისევ პატრული. დიდი, მარტივი, დამამახსოვრებელი. სამი მთავარი კომპონენტი საუკეთესო გარე რეკლამის შესაქმნელად. თუ სამივეს კომპონენტს დააკმაყოფილებ, გმირი ხარ!

და თუ ამას მართლა მიაღწიე, შემდეგ უნდა ჩაჯდე მანქანაში, გაიარო რამდენიმე კილომეტრი და შეხედო იმას, რაც შექმენი... მიხვდე, რომ შენ გმირი ხარ ამ საქმეში.

გარე რეკლამის აღქმას ხშირად მთელი რიგი გარემებები უშლის ხელს.

წარმოგიდგენთ რამდენიმე აზრს, რომელიც უნდა გაითვალისწინოთ გარე რეკლამის დამზადებისას:

ჩართულია მუსიკა და შეიძლება ამ დროს მობილურ ტელეფონზეც ლაპარაკობნენ (მიუხედავად იმისა, რომ ეს კანონით სასტიკად აკრძალულია). მოკლედ რომ ვთვათ, თქვენ არ გაქვთ აუდიტორიის სრული ყურადღება;

ახლა ალბათ გესმით: მომხმარებლის ყურადღება და აღქმა ძალიან მოკლე დროში უნდა მოიპოვოთ.

ეს რეკლამის ისეთი მეთოდია, სადაც სურათი ათას სიტყვაზე მეტად ფასობს. თუ თქვენ ბევრ ტექსტს განათავსებთ, უბრალოდ მას არავინ წაიკითხავს.

გარე რეკლამა ყოველთვის მოთხოვნადია, თუ ის მარტივია და „საყვარელი“. დღევანდელი ინფორმაციით, გადატვირთულ გარემოში ყველაფერი, რასაც აკეთებ უნდა იყოს მარტივი - დაწყებული ტელევიზიიდან და დამთავრებული ვებგვერდით.

გაიხსენეთ Google-ის მთავარი გვედრი. დღეს ამ ზეკომუნიკაციურ მსოფლიოში სულ უფრო რთულია, მიიპყრო ადამიანის ყურადღება.

მიუხედავად იმისა, რომ თქვენ შეიძლება ხარჯავდეთ ბევრ ფულს სატელევიზიო, რადიო და ბეჭვდით რეკლამაზე, ბილბორდიდან მიღებული და დამახსოვრებული მთავარი „მესიჯი“ უფრო დინამიურს ხდის მთლიან სარეკლამო კამპანიას.

ყოველთვის მიაქციეთ ყურადღება ადგილს. ბილბორდების აღქმა მნიშვნელოვნადაა დამოკიდებული, თუ სად არის იგი განთავსებული. რაც უფრო ხალხმრვალი ადგილია, მით უფრო ძვირია - მეტი მაყურებელი ჰყავს, ანუ ბილბორდმა უნდა მოახდინოს მთავარი მესიჯის და ადგილის ინტეგრაცია...

შეგიძლიათ იუმორიც გამოვიყენოთ. ის ყოვეთვის მუშაობს. იუმორზე ხალხი ისაუბრებს. შესაძლოა, გარკეული ფენის სლენგადაც იქცეს. ეცადეთ, ინფორმაცია სასიამოვნო ფორმით მიაწოდოთ. დღეს საქართველოში ხშირად შეხვდებით გაბრაზებულ და აგრესიულ მძღოლებს (სულ ცოტა ქალაქში მუდმივი საცობია).

თეთრ ფონიანი ბილბორდები ღამე კარგად იკითხება, ასევე თეთრი განათებით. კარგი იქნება, თუ მძღოლების პრობლემებსაც შეეხებით. მაგალითად, რიკოთის გვირაბთან ბილბორდზე დაწეროთ: „გშია?“ და „გვირაბის იქით თქვენი რესტორანია“.

როგორ გავიგოთ ბილბორდი ადვილად აღსაქმელია თუ არა? ორი მეთოდი:

1. როდესაც დიზაინი მზადაა, ჩაატარეთ ტესტები. ოფისის პირობებში ჩაატარეთ იმიტაცია და სცადეთ განათავსოთ და შეხედოთ ისე, როგორც ეს სინამდვილეში იქნება.

2. ჯერ სურათი გადაუღეთ იმ ადგილს, სადაც აპირებთ ბილბორდის განთავსებას და შემდეგ დაიწყოს კრეატიულმა ჯგუფმა დიზაინზე მუშაობა. შეგიძლიათ ორივე მეთოდი გამოიყენოთ.

გახსოვდეთ! დიდი, დამამახსოვრებელი და მარტივი. როგორც იტყვიან, - ყველაფერი მარტივი გენიალურიაო.

რამე სხვა აზრი გაქვთ?

„საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისთა ასოცაცია“ სწავლობს შრომის ბაზრის განვითარების ხარისხს საქართველოში. პროექტის „მომავალი სიღარიბის გარეშე“ ფარგლებში იმერეთის რეგიონში, სადაც განსაკუთრებულად პრობლემატურია დასაქმება, შესწავლილ იქნა 600 საწარმო.

კვლევის მიზანს წარმოადგენდა: მაღალი უმუშევრობის მაჩვენებლის მქონე რეგიონის შრომის ბაზრის შესწავლა, შრომის ბაზრის მოთხოვნების დადგენა კონკრეტულ პროფესიებზე და უნარ-ჩვევებზე, ქალების დასაქმების შესაძლებლობები და დაბრკოლებები.

სამუშაო ადგილებზე მოთხოვნა იმერეთის რეგიონში

საქართველოს სტატისტიკის მონაცემების თანახმად, 1998 წელს საქართველოს მოსახლეობის რიცხოვნობა შეადგენდა 4,5049 მილიონს. აქედან აქტიური მოსახლეობა, ანუ სამუშაო ძალა იყო 2,076 მილონი. 2006 წელს მოსახლობა შემცირდა 4,4013 მილიონამდე, შესამაბისად 1%25-ით შემცირდა აქტიური მოსახლობაც.

1998 წლიდან 2006 წლამდე მომუშავეთა და აქტიურ მოსახლეთა რაოდენობა იცვლება პროპორციულად, ანუ იმ პერიოდში, როდესაც იზრდება დასაქმებულთა რიცხვი, იზრდება აქტიური მოსახლეობის რიცხოვნობაც. აქედან გამომდინარე უმუშევრობის დონე შრომის ბაზარზე საშუალოდ 15-16%25-მდე მერყეობს.

რაოდენობრივი კვლევა განხორციელდა იმერეთის რეგიონში არსებული საწარმოების გამოკითხვის გზით სტრუქტურიზებული კითხვარის გამოყენების მეშვეობით.

გამოკითხული საწარმოების ძირითადი ნაწილი დაკავებულია ვაჭრობისა (52%25) და მომსახურების სფეროში (42%25). გადამამუშავებელ მრეწველობის სექტორში კი გამოკითხულთაგან მხოლდ 9 საწარმო ფუნქციონირებს.

კვლევის შედეგად გამოვლინდა, რომ ერთ საწარმოში საშულაოდ 9 ადამიანი მუშაობს. ბოლო ერთი წლის განმავლობაში დასაქმებულთა რიცხვი გაიზარდა 86 საწარმოში, ხოლო შემცირდა 35-ში, დანარჩენ საწარმოებში კი მომუშავეთა ცვლილება არ მომხდარა.

გამოკითხულ ორგანიზაციებში მომუშავეთა ასაკის განსაზღვრისას გამოჩნდა, რომ საწარმოების უმეტესობაში დასაქმებულთა საშულაო ასაკი არის 31-50 წელი. კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ თანამშრომელთა დაქირავება ხორციელდება გარკევული კრიტერიუმების საფუძველზე (პრიორიტეტების მიხედვით).

დამქირავებლების 44%25 თავად ირჩევს კანდიდატს ახლობლების წრიდან, ხოლო 17%25-მდე ითვალისწინებს ნაცნობის პირად რეკომენდაციას თხოვნას. ვაკანსიის თაობაზე განცხადების გამოქვეყნებას პრიორიტეტს ანიჭებს გამოკითხულთა მხოლოდ 16%25.

სახელმწიფო და კერძო სექტორში დასაქმებულთა დინამიკა

კვლევის პეროდისათვის გამოკითხული საწარმოების მხოლოდ 6%25-ს ჰქონდა გამოცხადებული ვაკანსია. ჩამოთვლილი ვაკანსიებიდან ყველაზე მაღალი მოთხოვნა არის გამყიდველის პოზიციაზე. თითქმის ასეთივე მაღალი მოთხოვნა აქვს ბუღალტრის სპეციალობაზე (შესაბამისად 23%25 და 20%25).

კითხვაზე თუ „რა განაპირობებს საქართველოში საჭირო კვალიფიკაციის კადრების მოძიების სირთულეს?“ - მოსაზრებები თითქმის თანაბრად განაწილდა. 32%25 თვლის, რომ კადრებს არ აქვთ საკმარისი გამოცდილება, 27%25-ის აზრით, შესაბამისი პროფესიული განათლების დონეა დაბალი. რესპოდენტების 26%25 ფიქრობს, რომ პრობლემა კვალიფიკაციის ამაღლების დაბალი ხელმისაწვდომობითაა განპირობებული.

კვლევის ერთ-ერთ მიზანს საწარმოების სახელმწიფო დასაქმების პროგრამაში მონაწილეობის შესწავლაც წარმოადგენდა. 2006 წლის დასაქმების პროგრამაში მონაწილეობა მიიღო რესპონდენტთა მხოლოდ 7%25-მა (39 საწარმო).

2007 წელს დასაქმების პროგრამაში მონაწილეთა ხვედრითი წილი კიდევ უფრო მცირდება (სულ 6 საწარმო), თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ კვლევა მიმდინარეობდა 2007 წლის ოქტომბერ-ნოემბერში.

ამ პერიოდში ჯერ არ იყო დაწყებული დასაქმების საპრეზიდენტო პროგრამა 2007-2008. 2006 წლის დასაქმების პროგრამით გამოკითხულ საწარმოებში დასაქმდა 417 ადამიანი, თუმცა დასაქმებულების მხოლოდ 7%25 განაგრძობს მუშაობას.

უმუშევრობის დონე (პროცენტებში)

გამგზავრება გადაწყვიტეთ? მაშინ წინასწარ შეადგინეთ პარიზში ღირსშესანიშნაობების სია.

საშობაო შვებულების გატარება მრავალნაირადაა შესაძლებელი როგორც საქართველოში, ასევე მის ფარგლებს გარეთ. ალტერნატივები ნამდვილად მრვალია, თუმცა ალბათ პარიზი მაინც გამორჩეული და განსხვებულია - არც თუ ისე დიდი ქალაქი უძველესი ისტორიითა და თანამედროვეობის ცენტრის სტატუსით. პარიზი ყველასათვის მოდისა და ხელოვნების აკვანია, თუმცა, როდესაც სამოგზაუროდ მიდიხართ, ძვირადღირებული საბრენდო მაღაზიების გრძელი ქუჩების გარდა, ნამდვილად ძალიან ბევრი რამ არის სანახავი.

თბილისიდან პარიში გამგზავრება და უკან დაბრუნება დაახლოებით 700 დოლარი დაგიჯდებათ, თუმცა მანამდე საკონსულოში მისვლა და ვიზის მიღება არ დაგავიწყდეთ. პარიზში სასტუმროების არჩევანი ნამდვილად ძალიან დიდია, ძალიან ძვირადღირებულიც და საშუალო ფასიანიც. თუ მაინცდამაინც სასტუმროში არ აპირებთ შვებულების გატარებას

და სანახაობების დათვალიერებას გეგმავთ, 3 ან 4 ვარსკვლავიანი სასტუმროც მშვენიერია. უკეთესია, თუ სასტუმროს ცენტრალურ უბანში შეარჩევთ - ასე ფეხით შეძლებთ საინტერესო ადგილების მონახულებას. ასეთი სასტუმრო დაახლოებით დღეში 80-დან 120 ევრომდე ღირს.

პარიზში ძალიან ადვილია მეტროთი გადაადგილება. ასევე მარშუტებში თუ კარგად ერკვევით და ორიენტაციაც კარგი გაქვთ, ავტობუსებითაც შეგიძლიათ იმოგზაუროთ, თუმცა ყველაზე მარტივი და, შესაბამისად, ყველაზე ძვირი ტაქსებით გადაადგილება დაგიჯდებათ. იმის გათვალისიწიენბით, რომ პარიზი სულ რაღაც 10 კილომეტრის რადიუსზეა გადაჭიმული, ყველაზე გრძლი მარშუტი. ქალაქის შიგნით 10 ევრომდე დაგიჯდებათ.

თუ თქვენ დროში შეზღუდული ხართ, და ეს ყოველთვის ესეა როდესაც სამოგზაუროდ მიდიხართ და მით უმეტეს პარიზში, აუცილებელია, წინასწარ განსაზღვროთ, რა უნდა ნახოთ - ეს აუცილებელია!.

ლუვრი - იმის ილუზია ნამდვილად არ უნდა გქონდეთ, რომ ლუვრს თქვენ 1 დღეში შემოივლით. ხელოვნების ზოგიერთი მოყვარულის აზრით წელიწადიც კი არ არის საკმარისი ყველა ექსპონენტი რომ საფუძვლიანად დაათვალიეროთ და შეირგძნოთ. თუმცა ერთი დღის განვმალობაში კარგი გიდის თანხლებით ძირითადი დარბაზების მონახულებას აუცლებლად შეძლებთ. არ დაგავიწყდეთ დავინჩის „მონალიზას“ მონახულება და მისი ფარული ღიმილის შეფასება ორიგინალში. ერთდღიანი ვიზიტი ლუვრში 40 ევრო ღირს.

„დ-ორსეს“ მუზეუმი აუცილებლად უნდა მოინახულოთ, თუ თქვენ იმპრესიონისტების თაყვანისმცემელი ბრძანდებით. დეგა, მონე, რენუარი და სხვა ძალიან ბევრი გენიალური ავტორების ხელოვნების შედევრების ორიგინალებს შეხვდებით. შესასვლელი ბილეთის ფასი კი მხოლოდ 12 ევროა.

პარიზში ვიზიტი ხომ წარმოუდგენელია, თუ არ გაისეირნებთ - ელისეის მინდვრებზე და არ აუყვებით გზას ტრიუმფალურ თაღამდე. ტრიუმფალური თაღი ნაპოლეონის პერიოდში აიგო გამარჯვებული ჯარისკაცების ტრიუმფალური ცერემონიალებისათვის. და, რაც ყველაზე მთავარია, ეს სანახაობა აბსოლუტურად უფასო იქნება და მხოლოდ კარგი ჯანმრთელობაა საჭირო (ფეხით ბევრი რომ იაროთ).

სანამ ელისეის მინდვრებს აუყვებოდეთ, არ დაგავიწყდეთ პარიზის სიმბლოს - ეიფელის კოშკის მონახულება. ამ გრანდიოზული სანახაობის ესტეთიური მხარის შესახებ განსხვავებული აზრები მუსირებს - ზოგი აღფრთოვანებულია, ზოგი კი ეჭვის თვალით უყურებს მის არქიტექტორულ ღირებულებას.

ალბათ საინტერესოა იმის გაგება, რომ ეს ნაგებობა თადაპირველად დროებით აიგო 1898 წელს და არავინ გეგმავდა მის გრძელვადიან პერიოდში დატოვებას. მიზეზეზი კი „უნივერსალური საერთაშორისო გამოფენა“ გახლდათ, რომელიც საფრანგეთის რევოლუციას ეძღვნებოდა. დღეს კი ფაქტია, რომ ეიფელის კოშკი მსიოფლიოში ტურისტებისათვის ყველაზე პოპულარულ ადგილად ითვლება.

აი, ზოგოერთი საინტერესო ფაქტი: 1898 წლიდან მოყოლებული დღემდე კოშკი 236 445 812 ტურისტმა მოინახულა, 2007-ში კი - 6 822 000-მა; ეიფელის კოშკის მშენებლობა 2 წელი, 2 თვესა და 5 დღეს გრძელდებოდა; მისი წონაა 10 100 ტონა და სიმაღლე - 324 მეტრი. ეიფელის კოშკის ბოლო სართულიდან საუცხოო ხედი იშლება მთელს პარიზზე. სულ მუშოაბს 3 ლიფტი და არის ასევე კიბეები. თუ თქვენ ლიფტით ასვლა გაქვთ განზრახული (მერწმუნეთ ასე ჯობია), ყურადღება მიაქციეთ, რომ კიბეებით ასასვლელის რიგში არ დგახართ (რიგები კი ყველა სეზონზე ძალიან, ძალიან გრძელია). კოშკის დათვალიერების საფასური 12 ევროა.

თუ გსურთ პარიზის ძირითად სანახაობებზე თვალის შევლება, მაშინ შეგიძლიათ გემით გაისირნოთ სენაზე. ამ ერთსაათიანი ექსკურსიის ღირებულება მხოლოდ 10 ევროა.

პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი თავისი არქიტეტურული ღირსებებისა და ევროპის ყველაზე მაღალი ტაძრის სტატუსის გარდა, ვიქტორ ჰიუგოს რომანითაა ცნობილი - სწორედ აქ ითხოვა თავშესაფარი ესმარალდამ. ამ, მართლაც რომ ღირშესანიშნავი ადგილის დათვალიერება უფასოა.

მონ-მარტი პარიზის შემაღლებულ ადგილზეა განთავსებული. აქ ადრე სწორედ ის მხატვრები ქმნიდნენ შედევრებს, რომლეთა ნამუშევრებიც უკვე დორესეს მუზეუმშია გამოფენილი. ძლიან მცირე ზომის მოედანზე მხატვრები ტურისტებს პორტრეტების შემქნას სთავაზობენ. თუ თქვენ მონ-მარტიდან სუვენირად საკუთარი პორტერეტის ანდა კარიკატურის წამოღება გსურთ, ეს სიამოვნება 30-დან 50 ევრომდე დაგიჯდებათ. აქვე, ქუჩებზე სუვენირების უამრავი მაღაზიაა განთავსებული.

მულენ რუჟი - პარიზის ცნობილი და ყველაზე ძველი კაბარე. ვიზიტი ელიტარული ვახშმით იწყება. ჩაცმის ეტიკეტი აუცილებლად უნდა დაიცვათ - ქალბატონებისათვის საღამოს კაბა, მამაკაცებისათვის კი პიჯაკი - უბრალოდ სავალდებულოა. ვახშმის შემდეგ შოუ იწყება! შამპანიურის სასმისით ხელში შეგიძლიად დატკბეთ მსუბუქად ეროტიული ხასიათის ესთეტიური სანახობით, გასართობი ნომრებითა და ფრანგული კანკანით. ღირებულებას რაც შეეხება, ამ ყველაფრის სანახავად ერთ პერსონას დაახლოებით 150 ევროს გადახდა მოუწევს.

დისნეილენდი - პარიზის გარეთ განათვასებული ყველაზე არაფრანგული, ყველაზე არაევროპული პარკი, სადაც შეგიძლიათ დაბრუნდეთ ბავშვობაში და არნახული დრო გაატაროთ. უფრო მეტიც, აქ ნახავთ ისეთ ატრაქციონებს, სადაც პატარებისათვის შესვლა აკრძალულია.

ცუდი არაფერი იფიქროთ, უბრალოდ ძალიან ექსტრემალურებია პატარა ბავშებისათვის ან იმ უფროსებისათვის, რომლებსაც გული ან ხერხემალი აწუხებთ დიდი რისკის ქვეშ დგანან. უამრავი სანახაობა, უამარავი ატრაქციონი სხვადსხვა გემოვნებისა და შესაძლებლობის (ფიზიკური) მქონე ადამიანებისათვის. თქვენ აქ უბრალოდ კარგად გაერთობით, რისთვისაც,

სულ მცირე, ერთი თავისუფალი დღე და 45 ევრო დაგჭირდებათ (შესასველი ბილეთის ფასი, რომლითაც ნებისმიერ ატრაქციონს ნებისმიერი რაოდენობით შეგიძლიად მიაკითხოთ). და კიდევ ძალიან, ძალიან ბევრი სანახაობა და ღისრშესანიშნაობა, თუმცა არ დაგავიწყდეთ, რომ ნებისმიერი მოგზაურობის დრო შეზღუდულია და ამიტომ, პირველ ყოვლისა, ის ადგილები უნდა მოინახულოთ, რომლიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ და გიზიდავთ!

დიდი ხნის ნანატრი ოცნება ამიხდა - ბიზნესლანჩზე მიმიწვიეს უცხოელმა ინვესტორებმა. წარმოგიდგენიათ?! - ბიზნესლანჩზე. უმაღლესი კლასის რესტორანი, დახვეწილი ადამიანები, სამომავლოდ ახალი პროექტის პერსპექტივა - ღმერთო, შესანიშნავად უნდა გამოვიყურებოდე! ახლავე უნდა წავიდე ახალი სამოსის შესაძენად.

„ტაქსი! თუ შეიძლება აღმაშენებლის გამზირზე!“ ვიკავებ ადგილს და ვცდილობ წარმო-ვიდგინო, ხვალ როგორ ჩაივლის პირველი გამოცდა. უცებ, ფიქრებიდან მწყვეტს კომუნიკაბელური მძღოლი და გულისტკივის მიზიარებს, რომ ახლა მუშაობს ტაქსისს მძღოლად, თორემ ორი უმაღლესი აქვს დამთავრებული, თანაც რუსეთში. რა თქმა უნდა, ყველაფერში მთავრობაა დამნაშავე. ამასობაში მივუახლოვდი ერთ-ერთ მაღაზიას. დავემშვიდობე თანამოსაუბრეს და შევუდექი „შოპინგს“.

მაღაზიის გამყიდველმა ყურადღება, რატომღაც, საერთოდ არ მომაქცია. „არა, გულჩათხრობილი გამყიდველი განწყობას ვერ გამიფუჭებს,“ - გავამხნევე საკუთარი თავი და გადავწყვიტე შერჩეული პიჯაკის მორგება. ჩემდა გასაოცრად, ცივი უარი მივიღე - „მყიდველი არ ჩანხარ, ვერ მოგაზომებო“.

ის მაღაზია დაუყოვნებლივ დავტოვე და ძალიან ვინანე გადაწყვეტილების შესახებ - იქ არ უნდა შევსულიყავი! მაგრამ საიდან უნდა მივხედრილიყავი თუ ასე „მომემსახურებოდნენ“ (უფრო სწორად, არ მომემსახურებოდნენ).

„მაინც რა არ მოეწონა იმ გამყიდველს ჩემი? ძველი პიჯაკით ხომ არ წავიდე ხვალ ლანჩზე? რატომ მუშაობენ ასეთ ადგილებში აბსოლუტურად არაკომუნიკაბელური ადამიანები? რატომ დაკარგეს კლიენტი?“

„მე ძლიერი ვარ, ხვალინდელ დღეზე უნდა ვიფიქრო, განსაკუთრებულად უნდა გამოვიყურებოდე, თავდაჯერებულობაში კი სწორედ ახალი სამოსი დამეხმარება,“ - შევახსენე საკუთარ თავს და მეორე „ბუტიკის“ კარი შევაღე.

აქ რადიკალურად განსხვავებული სურათი დამხვდა. კერძოდ, ერთ-ერთი კონსულტანტი გოგონა შესვლისთანავე მომიახლოვდა და დაინტერესდა, თუ რამ შემაწუხა. მან სათითაოდ შემომთავაზა მაღაზიაში არსებული თითქმის ყველა, გოგოს თუ ბიჭის სამოსი. „რას გადამეკიდა ეს გოგო? რატომ მაყენებს უხერხულ მდგომარეობაში? გაბრიყვებას მიპირებს, თუ მუშაობის ასეთი სტილი აქვს? დამცინის, თუ მართლა ფიქრობს, რომ 5 ზომით დიდი პიჯაკი მომიხდება?“ - სასწრაფოდ დავტოვე იქაურობა.

შემდეგ იყო ერთმანეთის მსგავსი მაღაზიები ყალბი ღიმილით ან სრული იგნორირებით და მხოლოდ ჩვენეული, სპეციფიური მომსახურების კულტურით.

„რატომ გვჭირს ორი უკიდურესობა ქართველებს? ნუთუ ასე ძნელია მომხმრებლის ნორმალური მომსახურება? თუკი განვითარებულ ქვეყანაში მხოლოდ დათვალიერების მიზნითაც არ შეგრცხვება მაღაზიაში შესვლა, აქ ყიდვისათვის განწყობილ ადამიანს რატომ გადაგაფიქრებენ ხოლმე შესყიდვას?“

მთელი გზა ქართულ მომსახურების ნიუანსებზე ვფიქრობდი და მივედი დასკვნამდე, რომ საქართველოში საზოგადოება სამუშაოების რანჟირებას ახდენს მათი პრესტიჟულობის მიხედვით და ამ იერარქიაში მომსახურების სფერო ალბათ ბოლო ადგილზეა.

ამიტომაც ალაბთ ამ ადამიანებს ეთაკილებათ თავიანთი საქმის კეთება. ყოველთვის ამართლებენ თავიანთ ამჟამინდელ სამუშაოს: - „ცხოვრებამ მოიტანა, თორემ მე დღეს ამას უნდა ვაკეთებდე?!“. საკუთარი თავით გამოწვეული დისკომფორტი ადამიანებს აგრესიულად განაწყობს.

მაგალითისთვის მოვიყვანოთ ასისტენტი გოგონა, რომელსაც ბანკში CV დაუწუნეს. მას რომ ჰკითხოთ, დროებით არის აქ. უფროსი ავალდებულებს იყოს გულისხმიერი და ღიმილიანი მომხმარებელთან ურთიერთობისას. როგორ ფიქრობთ, ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, მისი ღიმილი გულწრფელია? ის ავალდებულებს თავის თავს ე.წ. ფულის შოვნისთვის და იმედი აქვს მომავალში უკეთეს სამსახურს იშოვის...

ჩემმა „შოპინგმა“ აქტუალური გახადა კითხვა: „სად გადის ზღვარი საყოველთაოდ განთქმულ ქართულ სტუმარმასპინძლობასა და ეფექტიან მომსახურებას შორის?“

ქართველ ბიზნესმენთა 72 პროცენტისათვის გაყიდვების გარზდა ერთ-ერთი პრიორიტეტული გამოწვევაა. ძალინ ბევრი მცირე და საშუალო ზომის კომპანიის მგლობელი კი თვლის, რომ გაყიდვების გაზრდა მხოლოდ ძვირადღირებული სარეკლამო კამპანიის საშუალებითაა შესაძლებელი, მაგრამ სწორი მენეჯერული გადაწყევტილება, მომსახურების მაღალი დონე გააზრებულ სტრატეგიასთან ერთად აუცილებლად უზურნველყოფს თქვენი ბიზნესის წარმატებას!

თუ გსურთ გაყიდვების გაზრდა მაშინ იზრუნეთ არა იმდენად ახალი მომხმარებლის მოზიდვაზე, არამედ მოახდინეთ ზეგავლენა არსებულ კლიენტზე, იყიდოს მეტი!

გახსოვდეთ, როდესაც ბაზარზე ბევრია მიმწოდებელი, გაყიდვების გაზრდა შესაძლებელია მხოლოდ მაშინ, თუ თქვენ გყავთ ერთგული მომხმარებელი!

გაყიდვების გაზრდის 6 გზა:

1. აამუშავეთ გაყიდვების მოტივაციის პროგრამა!

2. „აფსეილები“

3. მიაწოდე მომხმარებელს შიდა ინფორმაცია!

4. განასხვავე მომხმარებელი!

5. დაარიგეთ უფასო ნიმუშები!

ის აუცილებლად გაუზიარებს ნაცნობებს თავის აზრს.

6. მომხმარებლისთვის ყიდვის პროცესი ადვილი უნდა იყოს!

მუდამ გახსოვდეთ, რომ თქვენი ბიზნესი არ იარსებებდა მომხმარებლის გარეშე. თუ თქვენ უკვე გყავთ მომხმარებელი, უნდა გქონდეთ მომხმარებლის მომსახურების გამართული სისტემა. დღეს მომხმარებელს აქვს ყველაზე დიდი არჩევანი ვიდრე ოდესმე. შესაბამისად ის ნაკლებად ლოიალურია. მომხმრებელს სურს მიიღოს პროდუქტი უფრო სწარფად და უფრო იაფად.

ეს კი იმას ნიშნავს, რომ თქვენ უნდა გქონდეთ უნარი, შეინარჩუნოთ მომხმარებელი და ბიზნესი ააგოთ განმეორებით ყიდვაზე. ესე იგი თქვენ გჭირდებათ მომხმარებლის მომსახურების კარგი სისტემა!

მომხმარებლისთვის მომსახურების გაწევა არის ისეთი ტიპის მომსახურება, რომელსაც მიმწოდებელი უწევს კლიენტს ყიდვამდე, ყიდვის პროცესში და ყიდვის შემდეგ.

რაზეა დამოკიდებული მომსახურების ხარისხი?

1. ორგანიზაციის ხელმძღვანელობის მიერ დადგენილი ინსტრუქციები/პოლიტიკა როგორ უნდა და როგორ არ უნდა მოვექცეთ მომხმარებელს;

2. კვალიფიციური დატრენინგებული პერსონალი (მხოლოდ ღიმილით მომხმარებელს ვერ მოიზიდავთ!);

3. პერსონალის დამოკიდებულება ორგანიზაციის მიმართ!

ძირითადი წესები:

1. ყოველთვის უპასუხეთ ტელეფონს და არ აგრძნობინოთ მომხმარებელს, როგორ მოგაბეზრათ თავი უაზრო შეკითხვებით

2. ნუ შეპირდებით იმას, რასაც იცით, რომ არ ან ვერ შეასრულებთ, თუნდაც იცოდეთ, რომ თუ არ შეპირდებით, მას დაკარგავთ!

3. ყურადღებით (და არა ფორმალურად) მოუსმინეთ მომხმარებელს!

4. ყურადღებით მოეპყარით მომხმარებლის საჩივარს - ეს ხომ რეკომენდაციაა, თუ რა უნდა გამოასწოროთ?!

5. იყავით ზომიერად ყურადღებიანი და მიაწოდეთ საჭირო ინფორმაცია თუნდაც იცოდეთ, რომ მომხმარებელი არ აპირებს ყიდვას დღეს. ხვალ შესაძლოა ის დაბრუნდეს!

6. მიაქციეთ ყურადღება, რომ თქვენი პერსონალი კარგად ფლობდეს ინფორმაციას გასაყიდი პროდუქტის შესახებ, არ იშურებდეს მას მომხმარებლისათვის და იჩენდეს ყურადღებას!

კიდევ 6 ხერხი, რომელიც ხელს შეგიწყობთ ერთი პოტენციური კლიენტი აქციოთ მომხმარებლად.

1. ისროლეთ კარგი მარკეტინგული „მესიჯი!“

2. მიეცით მიზეზი, რომ თქვენთან მოვიდნენ!

3. დააწესეთ ფასი ფასეულობის საფუძველზე!

4. მოიპოვეთ ნდობა

5. დაიწყეთ საუბარი, რათა შექმნათ შესაძლებლობები!

6. გააღვივეთ ყიდვის გადაუდებლობის შეგრძნება!

როგორ შევამციროთ გაყიდვები? ძირითადი შეცდომები:

გაყიდვების კარგი პერსონალი ყოველთვის ადექვატურად აფასებს მომხმრებლის ტიპს და, შესაბამისად, სთავაზობს მას პროდუტსა თუ მომსახურებას. მომხმრებელები მართლაც რომ ძალიან განსხვადებიან ერთმანეთისგან, თუმცა მაინც შესაძლებელია მათი დაჯგუფება გარკვეულ ტიპებად.

მომხმარებელთა ტიპები

მომხმარებელი ჩივის და უკმაყოფილოა? არ აღელდეთ - ეს თქვენთვის რეკომენდაციებია რაც უნდა გამოასწოროთ!

მომხმარებლის ტიპაჟები

მორჩილი მომხმარებელი, როგორც წესი, არ გამოხატავს უკმაყოფილებას. ეს თქვენთვის ცუდია - არგამოხატვა არ ნიშნავს, რომ კმაყოფილია და ისევ დაბრუნდება. თქვენ უნდა ეცადოთ, მოიპოვოთ მისი კეთილგანწყობა და მიიღოთ შეფასებები.

აგრესიული მომხმარებელი - მორჩილი მომხმარებლის სრულიად საპირისპირო ტიპაჟი. ხშირად გამოთქვამს საჩივრებს, როგორც წესი ხმამაღლა და ხანგრძლივად; თქვენი რექცია: მოუსმინეთ ბოლომდე, ჰკითხეთ: „კიდევ რაიმეს ხომ არ დაამატებთ?“ აუცილებლად დაეთანხმეთ, რომ პრობლემა არსებობს და ასევე მიაწოდეთ ინფორმაცია თუ რა გაკეთდება იმისათვის, რომ ეს პრობლემა მოგვარდეს.

საშიშროება: უკუაგრესია; აგრესიული მომხმარებელი არ განეწყობა კარგად ბოდიშებისა და თავისმართლების მიმართ.

მომხმარებელი, რომელსაც მხოლოდ საუკეთესო სურს - ასეთი ტიპაჟი მზადაა გადაიხადოს ნებისმიერი თანხა, ოღონდ იყიდოს რაღაც განსაკუთრებული, განსხვავებული და პრესტიჟული; მათ აინტერესებთ შედეგი. ყოველთვის მოუსმინეთ პატივისცემით და დაუსვით ბევრი კითხვა, რათა ამომწურავად მიიღოთ მისგან ინფორმაცია რა სურთ. მომხმარებლის ამ ტიპსაც არ უყვარს ბოდიშების მოხდა და თავის მართლება.

გამომძალველი მომხმარებელი ეს მომხმარებელი ჩივის არა იმიტომ, რომ მოგვარდეს მისი რომელიმე პრობლემა, არამედ იმიტომ, რომ მიიღოს, ის რაც არ ეკუთვნის (მაგალითად 1 უფასო დღე სასტუმროში ან ვახშამი რესტორანში);

თქვენ უნდა შეინარჩუნოთ ობიექტურობა და სიმშვიდე. დაუსვით კითხვები კონკრეტულადრა არ მოეწონა და რატომ?

ქრონიკულად მომჩივანი მომხმარებელი - ის არასოდეს არის კმაყოფილი. ყოველთვის რაღაც

ნაკლი არსებობს. მისი მისიაა იწუწუნოს, თუმცა ის თქვენი მომხმარებელია.

თქვენ გჭირდებათ ექსტრაორდინალური სიმშვიდე. უნდა მოუსმინოთ ძალიან, ძალიან მშვიდად. საჭირო არაა ახსნაგანმარტებები. ის წუწუნებს იმიტომ, რომ მოისმინოს „ბოდიში“ და მიიპყროს ყურადღება. ასეთ შემთხვევაში ის გაავრცელებს დადებით ინფორმაციას.

როგორ მოვიქცეთ? - ასეთი მომხმრებელის რაოდენობა ნამდვილად დიდია.

ზოგადი მიმოხილვა

დუბაი მდებარეობს არაბთა გაერთიანებულ საამიროების ჩრდილო აღმოსავლეთში და წარმოადგნეს ქვეყნის კომერციულ ცენტრსა და მთავარ პორტს. ქალაქში დაახლოებით 970 000 მაცხოვრებელია და დუბაის განვითარებისა და ინვესტიციების უწყების მონაცემებით 2010 წლისათვის მოსახლეობის რაოდენობა 1.4 მილიონს მიაღწევს.

ეკონომიკა

დუბაის ეკონომიკა თვადაპირველ ეტაპზე ნავთობის ინდუსტრიას ემყარებოდა. მას შემდეგ მოხდა ეკონომიკის სხვადასხვა სექტორის განვითარება და 2000 წლისთვის ნავთობის წილი დუბაის ეკონომიკაში მხოლოდ 10%25-ს შეადგენდა. დღეს გადამამუშავებელი მრეწველობა, ფინანსური სექტორი, საინფორმაციო ტექნოლოგიები და ტურიზმი განსაკუთრებულად განვითარებული მიმართულებებია.

გადამამუშავებელი მრწეველობაში მნიშვნელოვანი მიმართულებებია: სასმელები, ქიმიკატები, ქაღალდი, ფარმაცევტული პროდუქცია და კაუჩუკი. 90-იან წლებში ყოველწლიურად ფინანსური სექტორი იზრდებოდა 12%25-ით და ეს ტენდენცია მიმდინარე პერიოდშიც გრძელდება. მსოფლიოს თითქმის ყველა წამყვან ფინანსურ ორგანიზაციას ოფისი აქვს დუბაში და ამ ქალაქში წარმოდგენილი ყველა საერთაშორისო ბანკი. 2000 წელს დუბაიში გაიხსნა პირველი საფონდო ბირჟა „დუბაის ფინანსური ბაზარი“.

მოწინავე ტექნოლოგიების სექტორის განვითარებისათვის დუბაის თავისუფალ სავაჭრო ზონაში დაარსდა „დუბაის ინეტრენტ ქალაქი“, რომლიც გათავისუფლებულია აბსოლუტურად ყველა გადასახადისაგან.

ტურიზმი დუბაის ეკონომიკის ყველაზე სწრაფად მზარდი სექტორია. უკანსკნელი 10 წლის განმავლობაში საგრძნობლად გაიზარდა. მათი დიდი ნაწილი დასავლეთ ევროპის ქვეყნების მოქალაქეები არიან. წინასწარი პროგნოზით 2010 წლისთვის ტურისტთა რაოდენობა წელიწადში 10 მილიონს მიაღწევს. იზრდება ინვესტიციების მოცულობა სასტუმროებისა და რეკრეაციული ინფრასტუქტურის განვითარებისათვის.

ინფრასტრუქტურა

დუბაის საერთაშორიო აეროპორტი ყველაზე მაღალი დატვირთვით მუშაობს ახლო აღმოსავლეთში და წარმოადგნეს მსიოფლიოში ყველაზე მზარდ აეროპორტს. მგაზვრების რაოდენობა იზრდება ყოველწლიურად და 2010 წლისათვის ნავარაუდევია საშუალოდ 30 მილიონი მგზავრის გადაყვანა წელიწადში. 2018 წლისათვის კი დაგეგმილია სარეკონსტრუქციო სამუშაოების ჩატარება და მისი სიმძლავრე 45 მილიონი მგზავრამდე გაიზრდება.

დუბაის ეკონომიკის ღერძს ჯაბელ ალის და რაშიდის პორტები წარმოადგენენ, რომელთა საშუალო ტვირთბრუნვა 50 მილიონ ტონაზე მეტია.

სამუშაო ძალა

დუბაის სამუშაო ძალა 0.5 მილიონზე მეტ ადამიანს მოიცავს. ადამინთა ყველაზე მეტი რაოდენობა (სამუშაო ძალის 25%25) დასაქმებულია სავაჭრო სექტორში, მას მოსდევს გადამამუშავებელი მრეწველობა, მშენებლობა და მომსახურების სფერო.

საცხოვრებელი პირობები დუბაი ნამდვილად კოსმოპოლიტანური ქალაქია. აქ არის თანამედროვე გარემო და ცხოვრების მაღალი დონე. დუბაი გამოირჩევა ელიტარული სკოლებით, თანამდეროვე სამედიცინო მომსახურებით, ასევე, შესანიშნავი სავაჭრო და გასართობი შესაძლებლობებით. დუბაიში ტარდება მსიოფლიოში ცნობილი ცხენების დოღები და მაგიდის ჩოგბურთის ტურნირები.

ქალაქში არის სუბ-ტროპიკული ჰავა - ზამთარში საშუალო ტემპერეტურითა და ძალიან ცხელი ზაფხულით. იშიათად წვიმს გაზაფხულის თვეებშიც კი.

მსოფლიო და ინტერნეტი

მეოცე საუკუნის 60-იან წლებში მსოფლიოს ეკონომიკურ სივრცეში წარმოიშვა ახალი ეკონომიკური საქმიანობა - ელექტრონული კომერცია. მისი პირველი სისტემები ძირითადად გამოიყენებოდა სატრანსპორტო კომპანიებში ბილეთების დაჯავშნისა და ინფორმაციის გაცვლისათვის.

80-იანი წლების ბოლოს საკმაოდ გაიზარდა ამ სფეროში ჩართული კომპანიების რიცხვი. ინტერნეტის განვითარებამ და მონაცემთა გადაცემის დაბალმა თვითღირებულებამ აქტუალური გახადა ინტერნეტით ვაჭრობა. დღევანდელ რეალობაში ინტერნეტი არის ახალი მართვადი ძალა სამყაროში, რომელმაც სწრაფი ტემპებით „დაიპყრო“ მსოფლიო.

სამყაროში აღარ არსებობს საქმიანობის ისეთი სფერო, სადაც არ გამოიყენება ინფორმაციული ტექნოლოგიები. ამ სფეროს განვითარების ტემპები და დონე განაპირობებს ნებისმიერი ორგანიზაციის წარმატებას, მოგებისა და პროდუქტიულობის გაზრდას, ხალხის ცხოვრების დონეს, ქვეყნის ეკონომიკის მდგომარეობას, უსაფრთხოებას და მის როლს საერთაშორისო საზოგადოებაში.

1996-2002 წლებში მსოფლიოში ინტერნეტ მომხმარებელთა რაოდენობა 30-დან 580 მილიონამდე გაიზარდა. მომხმარებელთა რაოდენობა 6 წელიწადში გაიზარდა 19-ჯერ. დღეისათვის კი მსოფლიოში 1.018 მილიარდი ინტერნეტ მომხმარებელია. მათ შორის 33%25 ინტერნეტს ძირითადად სახლიდან მოიხმარს. 2005 წელს „Internet World Stats“-მა გამოაქვეყნა 20 ქვეყნის რეიტინგი ინტერნეტ ბაზარზე მომხარებელთა რაოდენობის მიხედვით. ამ ქვეყნებზე მოდის მომხმარებელთა 80%25-ზე მეტი. ქყვენებს შორის პირველ ადგილზეა ინტერნეტის სამშობლო აშშ 203.8 მლნ მომხმარებლით, შემდეგ - ჩინეთი 111 მლნ, იაპონია - 86 მლნ, ინდოეთი - 50 მლნ და ა.შ

საწარმოები, რომლებმაც მოახდინეს თავიანთ ორგანიზაციებში ამ ტექნოლოგიების ათვისება, ღებულობენ როგორც პირდაპირ, ისე არაპირდაპირ მოგებას. მარკეტინგული კვლევები, web-საიტის შექმნით პროდუქციის რეკლამა და სავაჭრო მარკის პოპულარიზაცია, მომხმარებელების მოზიდვა, პარტნიორებისა და მიმწოდებლების მოძიება, საქმიანი საუბრები ელექტრონული ფოსტის მეშვეობით, ვიდეო კონფერენციები, ელექტრონული მაღაზია, ელექტრონული აუქციონი და ა.შ ინტერნეტით შექმნილი შესაძლებლობებია.

არსებული მონაცემებით ჯერ კიდევ 1997 წელს ამერიკულმა კომპანიებმა ინტერნეტ კონსულტანტებზე დახარჯეს 2.9 მლრდ დოლარი და ეს ციფრი ყოველწლიურად იზრდება.

ნებისმიერი საქმიანობის დასაწყებად და დასახული მიზნის მისაღწევად გვჭირდება პროფესიონალთა გუნდი. ეს განცხადება შაბლონურად ნამდვილად არ მოგეჩვენებათ, თუ თქვენი ბიზნესსაქმიანობის წარმართვას ნათესავების და უახლოესი გარემოცვის ხარჯზე არ აპირებთ (ამას თავისი ხარვეზები აქვს, რაზეც ახლა თავს არ შეგაწყენთ).

თავისი საქმის მცოდნე ე.წ. პროფესიონალი ადამიანის მოსაძიებლად ერთ-ერთი ყველაზე აპრობირებული მეთოდია გამოვაცხადოთ ვაკანსია. ამისათვის რამდენიმე გზა არსებობს, კერძოდ, განვათავსოთ განცხადება და სააპლიკაციო ფორმა შესაბამის ვებ-გვერდებზე. თავიდანვე უნდა განსაზრვროთ, რამდენად მოიცავს თქვენ მიერ გამოყენებული რესურსი თქვენთვის საჭირო აუდიტორიას, ანუ რამდენად მიაწვდენთ ხმას იმ ადამიანს, ვისი მოძიების სურვილიც გაქვთ. გარდა ამისა, თქვენ შეგიძლიათ აქტიურად გამოიყენოთ თქვენი „მეილინგ ლისტები“ და ყველას შეატყობინოთ გამოცხადებული კონკურსი ვაკანსიის შესახებ. არ დაგავიწყდეთ ვადების მითითება, თორემ ორმაგ სამუშაოს გაუჩენთ საკუთარ თავს და ეს პროცესი დროში გაგეწელებათ.

თუ თქვენ მიერ გამოცხადებულ ვაკანსიას აქტიურად გამოეხმაურნენ, ჩათვალეთ, რომ პირველი ეტაპი წარმატებით განხორციელდა.

ეს კი ნიშნავს მეორე და საკმაოდ რთული ეტაპის დასაწყისს. კიდევ ერთხელ გადაავლეთ თვალი თქვენთვის საჭირო პერსონალის აუცილებელ კრიტერიუმებს და დაიწყეთ რეზიუმეების (CV-ის) გადახარისხება, ყველას დაბარება გასაუბრებაზე საჭირო ნამდვილად არ არის. ზოგიერთზე დასკვნების გაკეთება CV-ის გაცნობითაც შეიძლება.

იმისათვის, რომ გასაუბრებაზე მოტყუებული არ დარჩეთ, ანუ მათი მომხიბვლელი ფრაზები ყალბი არ აღმოჩდეს, საჭიროა გადაწყვეტილების მიმღები ჯგუფის წევრებმა იმოქმედონ შეთანხმებულად და თავიდან ერთობლივად გაიარონ შეფასების კრიტერიუმები. ჯგუფის თი- თოეულ წევრს უნდა ჰქონდეს ინფორმაცია (CV, აპლიკაცია) იმ პიროვნებების შესახებ, რომლებიც დაბარებულნი არიან გასაუბრებაზე. კითხვების გარდა სასურველია, ჯგუფმა მოამზადოს ვაკანსიის პოზიციიდან გამომდინარე კონკრეტული სიტუაციები (როგორ მოიქცეოდა კანდიდატი რაღაც კონკრეტულ სიტუაციაში).

უსიამოვნების თავიდან აცილების მიზნით ინტერვიუერმა ყურადღება უნდა გაამახვილოს ერთდროულად რამოდენიმე ასპექტზე:

იმისათვის, რომ გასაუბრებამ წარმატებით ჩაიაროს, საჭიროა გადავხედოთ ჩვენს უნარ- ჩვევებს, რომელიც აუცილებელია ინტერვიუერისათვის. საჭიროა ჩვენც მოვემზადოთ გასაუბრებისთვის, რათა არ შევცდეთ თანამშრომლის არჩევაში. ამისათვის, პირველყოვლისა აუცილებელია, შეგვეძლოს აქტიური მოსმენა. იმის შესამოწმებლად, რომ თანამოსაუბრეს სწორად გაუგეთ, გაიმეორეთ ან შეაჯამეთ მისი ნათქვამი. რესპოდენტს საუბრის გაგრძელების ან ახალი შეკითხვის დასმის საშუალება მიეცით. ეს დაგეხმარებათ პიროვნების გახსნაში და მეტი ინფორმაციის მიღებაში.

წარმატებებს გისურვებთ თქვენთვის საჭირო პერსონალის მოძიებასა და პროფესიონალთა გუნდის მართვაში.

გაწბილებულნი რომ არ დარჩეთ, განამტკიცეთ ინტერვიუერისათვის აუცილებელი უნარ-ჩვევები: