ქუთაისში გამოცემული პირველი ლექსიკონები : (XIX-XX ს.ს-ის 20-იანი წლები) / იზოლდა რუსაძე, კახაბერ ქებულაძე // ენა და კულტურა : სამეცნიერო ჟურნალი / ჰუმანიტარულ და პედაგოგიკურ მეცნიერებათა განვითარების ფონდი. - ქუთაისი, 2010. - ISSN 1987-7323. - N3. - გვ.71-75. - ენათმეცნიერება. - რეზ. ინგლ. და რუს. ენ.. - ლიტ. გვ.74[MFN: 83690]

UDC:  81

• ქებულაძე, კახაბერ; 

მოხსენიებული პირები:  იანოვსკი კირილე (კავკასიის სასწავლო ოლქის მმართველი(1881-1885)); ჭარაია პეტრე (მკვლევარი); რამელაშვილი რ. (მეცნიერი); წერეთელი ვასილ (მეცნიერი).

თემატიკა:  ენათმეცნიერება.

გურია-სამეგრელოს ეპისკოპოსის, უწმინდესი გრიგოლის განკარგულების საფუძველზე შექმნილი კომისიის დადგენილება მეგრულ კილოზე ლოცვათა თარგმნის მიზანშეწონილობის შესახებ (1895) : [ქართველი ერის ერთიანობის გადასარჩენად, სამეგრელოს ეკლესიებში ქართული ღვთისმსახურების შესანარჩუნებლად, საყოველთაო ლოცვათა და უფლის ათი მცნების მეგრულად გადაღების საწინააღმდეგოდ სამეგრელოს სასულიერო და საერო მოღვაწეთა ბრძოლის ამსახველი დოკუმენტი] / რუსულიდან თარგმნეს თ. გვანცელაძემ და მ. ტაბიძემ // ქართველური მემკვიდრეობა / აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. - ქუთაისი, 2010. - ISSN 1512-09-53. - [ტ.] XIV, ეძღვნება სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის ილია მეორის დაბადებიდან 77-ე და აღსაყდრებიდან 33-ე წლისთავს. - გვ.204-235[MFN: 86361]

UDC:  271.22-9(479.22)

პერსონალია:  დადიანი გრიგოლ (გურია-სამეგრელოს ეპისკოპოსი 1886-1898 წწ.).

მოხსენიებული პირები:  მეუნარგია მიხეილ (დეკანოზი); ბერიძე გიორგი (დეკანოზი); ალშიბაია ნესტორ (მღვდელი); გაწერელია კაპიტონ (მღვდელი); კეკელია ანტონ (მღვდელი); ძიმისტარაშვილი ანტონ (სამეგრელოს სასულიერო სასწავლებლის მასწავლებელი); იანოვსკი კირილ (კავკასიის სასწავლო ოლქის მზრუნველი (1878-1901)).

თემატიკა:  საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესიის ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  საღვთისმსახურო წიგნები; რუსული სამღვდელოება; საეკლესიო-სამრევლო სკოლები.

თედო სახოკია: "თქვენ რაღას მისდევთ?!" / მოამზადა კახაბერ კენკიშვილმა // კარიბჭე : მართლმადიდებლური ჟურნალი. - თბილისი, 2014. - ISSN 1987-5045. - 2-15 იანვარი. - N1(243). - გვ.62-64. - წერილი[MFN: 153671]

UDC:  37(479.22)(09) + 37.014(470:479.22)"18/19"

ანოტაცია:  ქართული ენის გამოდევნა სკოლებიდან რუსი მოხელეების, იანოვსკისა და ლევიცკის, ძალისხმევით - ჩვენი ქვეყნის ხელოვნურად დაქუცმაცების მიზნით

პერსონალია:  ვოსტორგოვი ივ. (დეკანოზი); გაგუა სტეფანე (მასწავლებელი); იანოვსკი კირილე (კავკასიის სასწავლო ოლქის მზრუნველი).

თემატიკა:  რუსეთის საგანმანათლებლო პოლიტიკა საქართველოში.

საკვანძო სიტყვები:  მეგრული ანბანი; მეგრული ენა; სამრევლო სკოლები.

ნაციონალური ჰიპტოტიზმისა და პოლიტიკური ჰალუცინაციების სამყარო / დიმიტრი ყიფიანი ; თარგმანი და პუბლიკაცია თამარ ჯოლოგუასი // Naec.ge : გამოცდების ეროვნული ცენტრი. - თბილისი, 2014. - ISSN 2346-7509. - ივლისი. - გვ.38-45. - პუბლიცისტიკა. - 12 თებერვალი. 1881 წ. ქ. ქუთაისი[MFN: 169036]

UDC:  821.353.1-92 + 37(479.22)

ფოტოები:  დიმიტრი ყიფიანი; კირილე პეტრეს-ძე იანოვსკი

ანოტაცია:  სასკოლო-საგანმანათლებლო პოლიტიკა და ბრძოლა ქართული ენის აღმოფხვრა განადგურების წინააღმდეგ

მოხსენიებული პირები:  ყიფიანი დიმიტრი (საზოგადო მოღვაწე); იანოვსკი კირილე (კავკასიის სასწავლო ოლქის მზრუნველი); ჩხეტია შ..

თემატიკა:  პუბლიცისტური წერილები.

საკვანძო სიტყვები:  საგანმანათლებლო პოლიტიკა; ქართული ენა; რუსიფიკაცია.

მეგრული ანბანი და მეგრულად ნაბეჭდი წიგნები: მეცხრამეტე საუკუნის ბოლო ოცწლეული / თინათინ ბოლქვაძე // ენათმეცნიერების საკითხები / ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. - თბილისი, 2014. - ISSN 1512-0473. - 2013 წლის კრებული ეძღვნება ტოგო გუდავას დაბადებიდან 90 წლისთავს. - გვ.121-150. - რეზ. ინგლ. ენ.. - ბიბლიოგრ. ტექსტის შენიშვნებში. - გამოყენ. ლიტ. გვ.148-149[MFN: 174508]

UDC:  81'27 + 811.353.1'272

ანოტაცია:  რუსული ანბანის აღება მეგრული ანბანის საფუძვლად, მე-19 საუკუნის 80-იან წლებში, ენათმეცნიერთა თვალსაზრისი აღნიშნულ ფაქტთან დაკვშირებით; მონათესავე ენები და მათი ფუნქციები სახელმწიფო ენასთან მიმართებაში

მოხსენიებული პირები:  ცაგარელი ალექსანდრე (მეცნიერი); სახოკია თედო (მკვლევარი); ჭავჭავაძე ილია (მწერალი, საზოგადო მოღვაწე); რენანი ერნესტ (ენათმეცნიერი); იანოვსკი კირილე (კავკასიის განათლების ოლქის მზრუნველი); კატკოვი მიხეილ (რუსი პუბლიცისტი, კრიტიკოსი); ღამბაშიძე დავით (დეკანოზი).

თემატიკა:  სოციოლინგვისტიკა; ენობრივი პოლიტიკა საქართველოში.

საკვანძო სიტყვები:  ნაციონალური ალფაბეტი; მეგრულენოვანი ლიტურგია; მეგრულენოვანი პრესა.