"ბათუმის საკითხისადმი" სომეხთა დამოკიდებულების ისტორიიდან / ოლეგ ჯიბაშვილი, ხათუნა დიასამიძე // ბათუმი : წარსული და თანამედროვეობა / საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო; ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი; ისტორიის განყოფილება. - ბათუმი, 2012. - ISSN 1987-8745. - [ტ.] II, საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, ბათუმი, 2010 წლის 30-31 ოქტომბერი. - გვ.138-147. - რეზ. ინგლ. ენ.. - გამოყენებული ლიტ. გვ.146[MFN: 148381]

UDC:  94(479.22) + 94(=18)

• დიასამიძე, ხათუნა; 

ანოტაცია:  კათოლიკე და გრიგორიანელი სომხების ურთიერთმტრობა, კათოლიკე სომხეთა ანტირუსული პოზიცია ბათუმის საკითხისადმი და ლაზისტანის სანჯაყის მოსახელეობის მიერ ბათუმის რუსეთისათვის გადაცემის გაპროტესტება

პერსონალია:  ერევანცი სიმეონ (ეჩმიაძინის კათოლიკოსი, 1763-1782); ვარდაპეტი დავით (ეჩმიაძინის ელჩი).

მოხსენიებული პირები:  არუთინიანი პ. (სომეხი ისტორიკოსი); ლაზარევი ივანე (რუსეთის სომხური თემის წარმომადგენელი); მანუჩაროვი მაკარ (რუსეთის სომხური თემის წარმომადგენელი); კაპანოვი გრიგოლ (რუსეთის სომხური თემის წარმომადგენელი).

თემატიკა:  ბათუმის ისტორია; სომეხი ერი.

საკვანძო სიტყვები:  რუსეთ-ოსმალეთის ომი; სან-სტეფანოს მოლაპარაკებები; სომხური თემი; რუსეთის იმპერია; ბერლინის კონგრესი; პოლიტიკური პროცესები.

კრწანისის მოვლენები და "სომხური დასი" / ოლეგ ჯიბაშვილი // საისტორიო მაცნე : შრომების კრებული / შოთა რუსთაველის სახ. უნ.-ტი; ისტორიის, არქეოლოგიის და ეთნოლოგიის დეპარტამენტი. - თბილისი, 2013. - ISSN 1512-214X. - [ტ.] XX. - გვ.307-318. - რეზ. ინგლ. და რუს. ენ.. - ლიტ-რა გვ.315-316[MFN: 185530]

UDC:  94(479.22) + 94(=19)(479.22)

მოხსენიებული პირები:  ჯამბაკურ-ორბელიანი ალ. (ისტორიკოსი, პოეტი, პუბლიცისტი); ერევანცი სიმეონ (სომეხთა კათალიკოსი); არუთინიანი პ. (ისტორიკოსი); ჭიჭინაძე ზაქარია (საზოგადო მოღვაწე, ისტორიკოსი); აღა მაჰმად-ხანი (ირანის შაჰი); ერეკლე II (ქართლ-კახეთის მეფე); ეკატერინე II (რუსეთის იმპერატორი); თაყაიშვილი ექვთიმე (საზოგადო და ეროვნული მოღვაწე, მეცნიერი).

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია, XVIIIს.; სომხები საქართველოში.

საკვანძო სიტყვები:  სომხური დაჯგუფებები; ანტიქართული პოლიტიკა; "დიდი სომხეთის" აღდგენა; მეხუთე კოლონა; ხელოვნური ქაოსი; ღალატი.