ნიგალის ხეობის მცხოვრებთა მეტყველება / ეთერ ბერიძე // ხელისუფლება და საზოგადოება. - თბილისი, 2009. - ISSN 1512-374X. - N1(9). - გვ.70-80. - რეზიუმე ინგლ. და რუს. ენ.[MFN: 34837]

UDC:  811.353.1

ბიბლიოგრაფია:  გვ.76-77

პერსონალია:  ვაჟა-ფშაველა (მწერალი); თაყაიშვილი ექვთიმე (საზოგადო მოღვაწე); ფუტკაძე შ. (ენათმეცნიერ-დიალექტოლოგი).

თემატიკა:  ენათმეცნიერება.

საკვანძო სიტყვები:  მაჰმადიანი ქართველები; ეთნოკულტურა; ეთნომუსიკა; ეთნოქორეოგრაფია.

გრიგოლ გურიელის და შერიფ ხიმშიაშვილის დაუვიწყარი ღვაწლი / ავთანდილ დიასამიძე ; წარმოადგინა პროფ. ნ. ხაზარაძემ // საისტორიო ვერტიკალები. - თბილისი, 2012. - ISSN 1512 4959. - [ტ.] 24. - გვ.301-312. - რეზ. ინგლ. ენ.. - ლიტ-რა გვ.311-312[MFN: 119535]

UDC:  94(479.22)(092)

ანოტაცია:  ქართველი მამულიშვილების - გრიგოლ გურიელისა და შერიფ ხიმშიაშვილის ბრძოლა აჭარის საქართველოს შემადგენლობაში დასაბრუნებლად

პერსონალია:  გურიელი გრიგოლ დავითის ძე (გენერალი, რუსეთ-ოსმალეთის სასაზღვრო ჯარის უფროსი(1819-1891)); ხიმშიაშვილი შერიფ-ბეგ ახმედის ძე (ზემო აჭარის გამგებელი, რუსეთის არმიის გენერალი).

მოხსენიებული პირები:  სახოკია თედო (ისტორიკოსი, ეთნოგრაფი, მწერალი); ფერაძე ილია (ისტორიკოსი); ჭიჭინაძე ზაქარია (ისტორიკოსი, საზოგადო მოღვაწე).

თემატიკა:  საქართველოს ეროვნული გმირები; საქართველოს ისტორია, XIX ს..

საკვანძო სიტყვები:  მაჰმადიანი ქართველები; მოლაპარაკებები; ექსპედიციები.

ახმედ ეფენდი ხალვაში - ართვინისა და გონიოს უბნების პირველი ქართველი უფროსი / ინგა ელიავა // სამხრეთ-დასავლეთი საქართველო : (ისტორია, არქეოლოგია, ეთნოლოგია) / აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის საარქივო დაწესებულება-საარქივო სამმართველო. - თბილისი, 2012. - ISSN 2298-0776. - N II, საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციის მასალები. - გვ.14. - გამოყენებული ლიტ-რა გვ.14. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 127801]

UDC:  94(479.22)

ანოტაცია:  მაჰმადიანი ქართველის - ახმედ ეფენდი ხალვაშის ცხოვრებასა და საქმიანობაზე

პერსონალია:  ხალვაში აჰმედ ეფენდი (მილიციის მაიორი, გონიოსა და ართვინის უბნების პირველი ქართველი უფროსი).

მოხსენიებული პირები:  ალექსანდრე III (რუსეთის იმპერატორი).

გეოგ.დასახელება:  აჭარა.

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია, XIX ს.; მაჰმადიანი ქართველები.

საკვანძო სიტყვები:  ჯილდოები.

1877-1878 წლების რუსეთ-თურქეთის ომი და ქართველი საზოგადოებრიობა / ჯემალ კარალიძე // ისტორიული მემკვიდრეობა : სამეცნიერო-პოპულარული ჟურნალი. - თბილისი, 2013. - სექტემბერი. - N9(38). - გვ.19-20. - ქრონიკები[MFN: 146242]

UDC:  94(479.22)

სრული ტექსტი

ანოტაცია:  რუსეთ-თურქეთის 1877-78 წწ. ომში ქართველების მონაწილეობის მოტივებსა და აჭარის განთავისუფლებაზე

მოხსენიებული პირები:  ნიკოლაძე ნ. (პუბლიცისტი, პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე); ალექსანდრე II (რუსეთის იმპერატორი); რომანოვი მიხეილ (კავკასის მეფისნაცვალი); კაიკაციშვილი გულო (ქართველი საზოგადო მოღვაწე); ჭავჭავაძე ილია (პოეტი, საზოგადო მოღვაწე).

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია, "XIX ს.".

საკვანძო სიტყვები:  სამხედრო ოპერაციები; მაჰმადიანი ქართველები; აჭარის განთავისუფლება.

ლომან-ეფენდი ქურცივაძე - დიდებული ქართველი მოღვაწე, სწავლული და ერისკაცი / შუშანა ფუტკარაძე, რამაზ სურმანიძე // ქუთაისური საუბრები : სამეცნიერო კონფერენციის მასალები / აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. - ქუთაისი, 2013. - 17-18 მაისი. - [ტ.] XIII, ეძღვნება ქართველური დიალექტოლოგიის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის 20 წლისთავს. - გვ.93-94[MFN: 148831]

UDC:  94(479.22) + 28

• სურმანიძე, რამაზ; 

ანოტაცია:  ლომან-ეფენდი ქურცივაძის ღვაწლი ქვეყნის წინაშე

პერსონალია:  ქურცივაძე ლომან-ეფენდი.

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; მაჰმადიანი ქართველები.

საკვანძო სიტყვები:  აჭარის საზოგადოება; საგანმანათლებლო კერები; მუჰაჯირობის წინააღმდეგ ბრძოლა.

განათლების სისტემის ისტორიიდან აჭარაში : (ოსმალთა ბატონობის ბოლო პერიოდი) / ალექსანდრე ჩხაიძე // მუზეუმის მაცნე / ხარიტონ ახვლედიანის სახელობის აჭარის მუზეუმი. - ბათუმი, 2012. - ISSN 1987-6807. - [ტ.] V. - გვ.61-63. - გამოყენებული ლიტ. გვ.63[MFN: 149407]

UDC:  94 + 37(09)](479.223)

ანოტაცია:  განათლების სისტემაში შექმნილი მძიმე მდგომარეობა აჭარაში (მე-19 საუკუნის შუა ხანები)

პერსონალია:  ნიკოლაძე ნიკო (პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე); ყაზბეგი გიორგი (სამხედრო პირი).

თემატიკა:  აჭარის ისტორია; განათლების სისტემა.

საკვანძო სიტყვები:  ოსმალთა ბატონობა; მაჰმადიანი ქართველები; აჭარის გათავისუფლება.

ჩვენი მუსლიმები : რა ვიცით ერთმანეთზე ქართველმა ქრისტიანებმა და მუსლიმებმა? / ირმა კახურაშვილი ; ფოტო ნათელა გრიგალაშვილისა // National Geographic საქართველო. - თბილისი, 2014. - ISSN 2298-0512. - იანვარი. - გვ.30-39. - ყველა ფერი[MFN: 151100]

UDC:  94(479.22) + 28 + 392(=353.1)

• გრიგალაშვილი, ნათელა (ფოტოს ავტორი); 

ფოტოები:  მერიემ შავაძე; ლაბეიძეების წისქვილი; ხმალაძეების ოჯახი

ანოტაცია:  აჭარელი მუსლიმების ტრადიციები და ეროვნული თვითშეგნება

მოხსენიებული პირები:  სურმანიძე რამაზ (პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე); ჭავჭავაძე ილია (პოეტი, საზოგადო მოღვაწე, წმიდანი); ვანაძე გიორგი (მეჩეთის იმამი); ნაკაიძე ტარიელ (ქართველ მუსლიმთა კავშირის ხელმძღვანელი).

თემატიკა:  მაჰმადიანი ქართველები; ცხოვრების წესი.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული იდენტობა; აჭარის გამუსლიმება; "მუჰაჯირობა"; ტრადიციები; პატრიოტიზმი.

შტრიხები რასიხ ბერიძის ბიოგრაფიისათვის : (საარქივო დოკუმენტების მიხედვით) / თამაზ ფუტკარაძე, გურამ სალაძე // არხეიონი = Archeion / აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის საქვეუწყებო დაწესებულება - საარქივო სამმართველო. - თბილისი, 2014. - ISSN 2233-3541. - [ტ.] VII, ჟურნალი ეძღვნება საარქივო სამმართველოს 90 წლისთავს. - გვ.77-84. - რეზ. ინგლ. ენ.. - გამოყენებული ლიტ. გვ.84[MFN: 162460]

UDC:  28(479.22)(092)

• სალაძე, გურამ; 

ანოტაცია:  აჭარის ა/რ საარქივო სამმართველოში, რელიგიური კულტების საბჭოს რწმუნებულთა ფონდში დაცული მრავალმხრივ საინტერესო დოკუმენტები, რომლებშიც წარმოჩენილია რასიხ ბერიძის საქმიანობასთან დაკავშირებული საკითხები

პერსონალია:  ბერიძე რასიხ (რელიგიური მოღვაწე).

თემატიკა:  მაჰმადიანი ქართველები.

საკვანძო სიტყვები:  რელიგიური ცხოვრება; სასულიერო საქმიანობა; ქრისტიანი ქართველები; მუსულმანი ქართველები; სამშობლოს დაცვა.

ივანე გვარამაძის პედაგოგიური იდეებისა და მიდგომების შესახებ / მარეხ ნათენაძე // გულანი : სამეცნიერო ჟურნალი / სამცხე-ჯავახეთის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. - ახალციხე, 2014. - ISSN 1987-6157. - N14. - გვ.47-50. - ივანე გვარამაძე 150. - რეზ. ინგლ. ენ.. - გამოყენებული ლიტ. გვ.49[MFN: 162783]

UDC:  37.01

ანოტაცია:  მესხეთის უდიდესი გულშემატკივრის ივანე გვარამაძის პედაგოგიური საქმიანობა სამცხე-ჯავახეთში

პერსონალია:  გვარამაძე ივანე (ისტორიკოსი, ეთნოგრაფი, ფოლკლორისტი, პუბლიცისტი, პოეტი).

თემატიკა:  პედაგოგიკა.

საკვანძო სიტყვები:  კულტურულ-საგანმანათლებლო დაწესებულებები; ქართული ენის სწავლება; მაჰმადიანი ქართველები.

ნიკოლოზ ჩიქოვანი - რუსეთ-თურქეთის 1877-1878 წლების ომის გმირი / ინგა ელიავა // სამხრეთ-დასავლეთი საქართველო = South-West Georgia : ისტორია, არქეოლოგია, ეთნოლოგია / აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის საქვეუწყებო დაწესებულება-საარქივო სამმართველო. - თბილისი, 2013. - ISSN 2298-0776. - N 3, აჭარის დედასამშობლოსთან დაბრუნების 135 წლისთავისადმი მიძღვნილი საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია. - გვ.10-15. - რეზ. ინგლ. ენ.. - ლიტ-რა გვ.15[MFN: 164965]

UDC:  355.093(470)

ანოტაცია:  მეფის რუსეთის არმიის ქართველი გენერალ-მაიორის ნ. ჩიქოვანის შესახებ

პერსონალია:  ჩიქოვანი ნიკოლოზ მერაბის ძე (სამხედრო პირი, რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი, 1833-1892).

მოხსენიებული პირები:  კაიკაციშვილი გულო (საზოგადო მოღვაწე); ალექსანდრე II (რუსეთის იმპერატორი).

თემატიკა:  სამხედრო მოღვაწეები.

საკვანძო სიტყვები:  მაჰმადიანი ქართველები; ჯილდოები; სამხედრო კარიერა; საბრძოლო ოპერაციები.