ლუიჯი ვილლარი ბათუმის შესახებ : [ლუიჯი ვილლარის ბიოგრაფია და 1906 წელს ლონდონში გამოცემული და ქ. ბოდლის ბიბლიოთეკის უორდროპის კოლექციაში დაცული მისი წიგნი "ცეცხლი და მახვილი კავკასიაში", რომელიც ეხება 1905 წლის ამბებს საქართველოში. თარგმანი მესამე თავისა "ბათუმი]" / გია გელაშვილი // ბათუმი - წარსული და თანამედროვეობა : საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია / საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო; ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი, ისტორიის განყოფილება. - ბათუმი, 2009. - ISSN 1987-8745. - კრ. I. - გვ.41-52. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 55941]

UDC:  94(479.223-25) + 930.22/27(479.22)

ბიბლიოგრაფია:  გვ.52

პერსონალია:  ვილლარი ლუიჯი (იტალიელი ისტორიკოსი, მოგზაური, დიპლომატი, ინგლ. გაზეთის "ტაიმსის" საკუთარი კორესპონდენტი (1876-1959)).

მოხსენიებული პირები:  ნევინსონი ჰენრი (ინგლისელი ჟურნალისტი); ჩერქეზიშვილი ვარლამ (რუსეთისა და საქართველოს რევ-რი მოღვაწე, ანარქისტი (1846-1925)); ჭავჭავაძე ილია (მწერალი); ზდანოვიჩი (მაიაშვილი) გიორგი (სოციალ-ფედერალისტი); წერეთელი მიხეილ (პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე); ტოლსტოი ლევ (მწერალი).

გეოგ.დასახელება:  ბათუმი.

თემატიკა:  ბათუმის ისტორია; აჭარის ისტორია; საქართველოს ისტორიის უცხოური წყაროები.

საკვანძო სიტყვები:  რუსეთის მთავრობა; ბერლინის 1878 წლის ხელშეკრულება; რუსების მიერ ბათუმის ოკუპაცია; ქართველი ნაციონალისტები; ბათუმის მოსახლეობა; თურქები; აჭარლები; გურულები.

გაზეთი "დროება" ბათუმის დაკავების შესახებ : [სერგეი მესხის 7 წერილი ამ ისტორიულ ფაქტთან დაკავშირებით] // ბათუმი - წარსული და თანამედროვეობა : საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია / საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო; ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი, ისტორიის განყოფილება. - ბათუმი, 2009. - ISSN 1987-8745. - კრ. I. - გვ.88-95. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 55988]

UDC:  94(479.223)

ბიბლიოგრაფია:  გვ.94

პერსონალია:  მესხი სერგეი (პუბლიცისტი).

მოხსენიებული პირები:  წერეთელი აკაკი.

თემატიკა:  აჭარის ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  "დროება", გაზეთი; წერილები აჭარაზე; რუსეთის იმპერიის მიერ აჭარის შეერთება; რუსული ჯარი; ბათუმის მოსახლეობა.

ბათუმის უბნების ისტორიიდან - ბარცხანა : [დაარსებისა და მისი ცხოვრების პირველი ათწლეულების თაობაზე] / ოლეგ ჯიბაშვილი // ბათუმი - წარსული და თანამედროვეობა : საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია / საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო; ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი, ისტორიის განყოფილება. - ბათუმი, 2009. - ISSN 1987-8745. - კრ. I. - გვ.113-118. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 56011]

UDC:  94(479.223-25)

ბიბლიოგრაფია:  გვ.117

მოხსენიებული პირები:  კლდიაშვილი დავით; ბექირიშვილი ი..

გეოგ.დასახელება:  ბათუმი.

თემატიკა:  ბათუმის ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  ბათუმის მოსახლეობა; სარკინიგზო ხაზი; ტოპონიმი "ბარცხანი".

უილიამ ჯიფორდ პალგრევი ბათუმის შესახებ / ნოდარ კახიძე // ბათუმი - წარსული და თანამედროვეობა : საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია / საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო; ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი, ისტორიის განყოფილება. - ბათუმი, 2009. - ISSN 1987-8745. - კრ. I. - გვ.171-177. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 56049]

UDC:  94(479.223-25) + 39(=353.1)

ბიბლიოგრაფია:  გვ.176

ანოტაცია:  ინგლისელი დიპლომატის მიერ 1872 წელს ინგლისურ ენაზე დაწერილი "ანგარიშები", რომელიც მნიშვნელოვანი ისტორიული წყაროა ოსმალთა ბატონობისდროინდელი (60-70-იანი წლები) ქალაქ ბათუმისა და მთელი ლაზისტანის სანჯაყის სოციალურ-ეკონომიკური და პოლიტიკური ცხოვრების შესახებ. "ანგარიშების" რუსული თარგმანი გამოქვეყნდა თბილისში 1882 წელს

პერსონალია:  პალგრევი უილიამ ჯიფორდ (ინგლისელი დიპლომატი, ინგლისის კონსული ტრაპიზონში (1826-1888)).

მოხსენიებული პირები:  ნიკოლაძე ნიკო (საზოგადო მოღვაწე).

თემატიკა:  ბათუმის ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  ეთნოლოგია; სტატისტიკური მასალა; ოსმალთა ბატონობა ბათუმში; ბათუმის მოსახლეობა.

ინგლისელი ჟურნალისტი ბეჩჰოფერი ბათუმის შესახებ : (1919-1920 წლები) / გია გელაშვილი // ახალი და უახლესი ისტორიის საკითხები / ივანე ჯავახიშვილის ისტორიის და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი. - თბილისი, 2011. - ISSN 1512-3154. - [ტ.] 2(10). - გვ.398-414. - წყაროთმცოდნეობა. - რეზ. ინგლ. ენ.. - მცირე კომენტარები გვ.413-414. - ლიტ. შენიშვნ.[MFN: 116850]

UDC:  94(479.22-21)

პერსონალია:  ბეჩჰოფერი კარლ ერიკ (ჟურნალისტი, მთარგმნელი).

გეოგ.დასახელება:  ბათუმი.

თემატიკა:  საქართველოს ქალაქების ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  ბათუმის მოსახლეობა; კულტურა; ეკონომიკა.

ბათუმის მოსახლეობის დინამიკის თავისებურებანი / მერაბ ფუტკარაძე // ბათუმი : წარსული და თანამედროვეობა / საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო; ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი; ისტორიისა და არქეოლოგიის განყოფილება. - ბათუმი, 2013. - ISSN 1987-8745. - [ტ.] III, საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, ბათუმი, 2012 წლის 7-8 სექტემბერი. - გვ.326-330. - რეზ. ინგლ. ენ.. - გამოყენებული ლიტ. გვ.329[MFN: 148107]

UDC:  314.117.1(479.22-22)

ანოტაცია:  ბათუმის მოსახლეობის რიცხობრივი დინამიკა 1878-2011 წლებში

თემატიკა:  ბათუმის მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  დემოგრაფიული სიტუაცია; მოსახლეობის ზრდა; ურბანიზაციის პროცესი; ეკონომიკურ-გეოგრაფიული პოტენციალი.

ბათუმის მოსახლეობა XX საუკუნის 20-30-იან წლებში / ოთარ თურმანიძე // ბათუმი : წარსული და თანამედროვეობა / საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო; ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი; ისტორიისა და არქეოლოგიის განყოფილება. - ბათუმი, 2013. - ISSN 1987-8745. - [ტ.] III, საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, ბათუმი, 2012 წლის 7-8 სექტემბერი. - გვ.331-335. - რეზ. ინგლ. ენ.. - გამოყენებული ლიტ. გვ.335[MFN: 148112]

UDC:  94 + 314.117.1](479.22-22)

ანოტაცია:  აჭარლების ბათუმში დასახლების შეზღუდვა კომუნისტური ხელისუფლების მიერ და ქართველი ერის ხელოვნურად გახლეჩის მცდელობა

თემატიკა:  ბათუმის ისტორია; ბათუმის მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  საბჭოთა ხელისუფლება; კოლონიალური პოლიტიკა; დემოგრაფიული მდგომარეობა.

ინგლისელი ჟურნალისტი ბეჩჰოფერი ბათუმის შესახებ : (1919-1920 წლები) / გია გელაშვილი // ბათუმი : წარსული და თანამედროვეობა / საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო; ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი; ისტორიის განყოფილება. - ბათუმი, 2012. - ISSN 1987-8745. - [ტ.] II, საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, ბათუმი, 2010 წლის 30-31 ოქტომბერი. - გვ.79-93. - რეზ. ინგლ. ენ.. - ბიბლიოგრაფია შენიშვნებში[MFN: 148340]

UDC:  070(410) + 94(479.22-22)

შინაარსი:  თავი I. "ბრიტანელები ბათუმში"; თავი VIII. "ყირიმსა და კვლავ კავკასიაში"

ანოტაცია:  იბეჭდება ნაწყვეტი კარლ ერიკ ბეჩჰოფერის წიგნიდან "დენიკინის რუსეთსა და კავკასიაში 1919-1920" (ცნობები ბათუმის შესახებ წიგნის I და VIII თავებში)

პერსონალია:  ბეჩჰოფერი კარლ ერიკ (ინგლისელი ჟურნალისტი, 1894-1949).

თემატიკა:  ინგლისური ჟურნალისტიკის ისტორია; ბათუმის ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  ბათუმის მოსახლეობა; ქართული მთავრობა; პოლიტიკური ცხოვრება; რუსეთის იმპერია; ბრიტანული შენაერთები.

XIX საუკუნეში ბათუმის ცენტრში რეკონსტრუქციული საქმიანობა და მოსახლეობა / მურათ კასაბი (ყასაშვილი) // ბათუმი : წარსული და თანამედროვეობა / საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო; ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი; ისტორიისა და არქეოლოგიის განყოფილება. - ბათუმი, 2014. - ISSN 1987-8745. - [ტ.] V, საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციის მასალები. - გვ.43-47. - რეზ. ინგლ. ენ.. - ლიტ-რა გვ.[MFN: 185563]

UDC:  94(479.22-21)

მოხსენიებული პირები:  მაჰმუდ II (ოსმალეთის სულთანი); აბდულ-აზიზი (ოსმალეთის სულთანი).

თემატიკა:  ბათუმის ისტორია, XIX ს..

საკვანძო სიტყვები:  თანზიმათის რეფორმები; მოსახლეობის აღწერა; აფხაზ მუჰაჯირთა გადმოსახლება; ახალი უბნები; მეჩეთები; სკოლები; ეკლესიები.

ბათუმის ნაჰიეს სოფლები და მოსახლეობა XIX საუკუნის 60-70-იან წლებში : (ალექსანდრე ფრენკელის ცნობების მიხედვით) / ნოდარ კახიძე // ბათუმი : წარსული და თანამედროვეობა / საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო; ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი; ისტორიისა და არქეოლოგიის განყოფილება. - ბათუმი, 2014. - ISSN 1987-8745. - [ტ.] V, საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციის მასალები. - გვ.54-60. - რეზ. ინგლ. ენ.. - ლიტ-რა გვ.60[MFN: 185565]

UDC:  930 + 94(479.223)

პერსონალია:  ფრენკელი ალექსანდრე (რუსი სამხედრო კორესპონდენტი, XIX ს.).

თემატიკა:  წყაროთმცოდნეობა; აჭარის ისტორია, XIX ს..

საკვანძო სიტყვები:  ლაზისტანის სანჯაყი; ბათუმის ყაზა; მერქეზეები; მოსახლეობის რელიგიური კუთვნილება; ეთნიკური შემადგენლობა; მოსახლეობის აღწერა.