მეფე მირიანის ბაზილიკა / გურამ ყიფიანი // ბიზანტინოლოგია საქართველოში 2 : 2007 წლის 26-28 ოქტომბრის ბათუმი-ტრაპიზონის საერთაშორისო კონფერენციის მასალები : ეძღვნება აკადემიკოს გრიგოლ წერეთლის ხსოვნას : ტ. 2 / თსუ, კლასიკ. ფილოლ., ბიზანტ. და ნეოგრეც.ინ-ტი; რედაქტორები: ნელი მახარაძე, მარინა გიორგაძე. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-401-53-4. - გვ. 733-789. - სტატიას ახლავს ფოტომასალა. - რეზიუმე ინგლისურ ენაზე[MFN: 12]

UDC:  94(479.22)"IV" + 726(479.22) + 091(=353.1) + 27(479.22)

ანოტაცია:  მეფე მირიანის მიერ აგებული ეკლესია "მოქცევაი ქართლისაის" როგორც შატბერდის, ასევე ჭელიშური ვერსიების მიხედვით. სამთავროს ფერისცვალების გუმბათოვანი ტაძრის არქეოლოგიური შესწავლის მონაცემები და მისი პარალელები ამავე ეპოქის სირიულ ძეგლებთან

პერსონალია:  მირიანი (ქართლის მეფე); წმ. ნინო; ნანა (საქართველოს დედოფალი).

მოხსენიებული პირები:  ლეონტი მროველი (მემატიანე); ილია II (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი); ვახტანგ VI (საქართველოს მეფე); ფაღავა ხიტუ (ოდიშის თავადი); ნისიმე (მონაზონი); ალექსიევ-მესხიევი ბარბარე იაკინთეს ასული; ანნა (მონაზონი, ნიკოლოზ ბაგრატიონ-მუხრანსკის ასული); გრძელიშვილი გრიგოლ ილარიონის ძე; ევდემონი (მთავარეპისკოპოსი).

გეოგ.დასახელება:  მცხეთა; მაყვლოვანი.

თემატიკა:  ისტორია; საეკლესიო ხუროთმოძღვრება; ხელნაწერები; ქრისტიანობა.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველი მეფეები; ქართველი დედოფლები; ქართლის ეკლესია-მონასტრები; სამთავროს ფერისცვალების ეკლესია; სამთავროს დედათა მონასტერი; შატბერდის კრებული; ჭელიშური კრებული.

კონსტანტინე დუკა (პორფიროგენეტის), მართა ბაგრატიონის ძის, პირველი ნიშნობა (1074-76 წწ.) / ეკა ჭყოიძე // ბიზანტინოლოგია საქართველოში 2 : 2007 წლის 26-28 ოქტომბრის ბათუმი-ტრაპიზონის საერთაშორისო კონფერენციის მასალები : ეძღვნება აკადემიკოს გრიგოლ წერეთლის ხსოვნას : ტ. 2 / თსუ, კლასიკ. ფილოლ., ბიზანტ. და ნეოგრეც.ინ-ტი; რედაქტორები: ნელი მახარაძე, მარინა გიორგაძე. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-401-53-4. - გვ. 923-930. - რეზიუმე ინგლისურ ენაზე[MFN: 23]

UDC:  94(479.22) + 94(479.22:495) + 327(479.22) + 348(479.22)

ანოტაცია:  საქართველოს მეფე ბაგრატ IV (1027-1072) ასულის მართას (შემდგომში მარიამის) ვაჟის, კონსტანტინეს პირველი ნიშნობის ისტორია

პერსონალია:  კონსტანტინე (ბიზანტიის იმპერატორი, დუკა); ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე, 1020-1072); ბაგრატიონი მართა (ბაგრატ IV-ს ასული); კონსტანტინე X (ბიზანტიის იმპერატორი); მიხეილ VII (ბიზანტიის იმპერატორი).

მოხსენიებული პირები:  მიქაელ ფსელოსი (ფილოსოფოსი); ბასილ II (ბულგართმჟლეტელი); ჯავახიშვილი ივანე (ისტორიკოსი); რობერტ გვისკარი (ნორმანდიის მეფე); მიხეილ ატალიატი (მემატიანე); ალექსი I (ტრაპიზონის იმპერატორი, კომნენი); ნიკიფორე III (ბიზანტიის იმპერატორი, ბოტანიატი).

გეოგ.დასახელება:  ბიზანტია; საქართველო; კონსტანტინოპოლი.

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; პოლიტიკა; საქართველო-ბიზანტიის ისტორიული ურთიერთობები; საეკლესიო სამართალი.

საკვანძო სიტყვები:  საგარეო პოლიტიკა.

1832 წლის შეთქმულების მონაწილე ქალები // ერთი ყლუპი ჰაერი : ესეები, რეცენზიები, პორტრეტები, გამოხმაურებანი / ნინო ვახანია. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-0-1961-6. - გვ. 182-194[MFN: 324]

UDC:  94(479.22):1832" + 396(479.22) + 94(479.22:470)

პერსონალია:  ბაგრატიონგი თამარ იულონის ასული (1832 წლის შეთქმულების მონაწილე); ბაგრატიონი თეკლა (1832 წლის შეთქმულების მონაწილე); ბარათაშვილი ეკატერინე (1832 წლის შეთქმულების მონაწილე); ბაგრატიონი სალომე ფარნაოზის ასული (1832 წლის შეთქმულების მონაწილე); მელანია (1832 წლის შეთქმულების მონაწილე, მელნიკოვისა); ორბელიანი მანანა (1832 წლის შეთქმულების მონაწილე); ალექსი-მესხიშვილი მართა (1832 წლის შეთქმულების მონაწილე); ბაგრატიონი ქეთევან (1832 წლის შეთქმულების მონაწილე); ბაგრატიონი როფსიმე (1832 წლის შეთქმულების მონაწილე); ბაგრატიონი თამარ (1832 წლის შეთქმულების მონაწილე).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; რუსეთი.

თემატიკა:  ისტორია; საქართველო-რუსეთის ისტორიული ურთიერთობები; ქალთა საკითხი.

საკვანძო სიტყვები:  1832 წლის შეთქმულება; ქართველი ქალები.

1918-21 წლები ქვიშხეთში // ქვიშხეთი, ჩვენი ქვიშხეთი / კ. სუთიაშვილი; გ. გელაშვილი. - თბ., 2009. - გვ.89-90.[MFN: 1252]

UDC:  94(479.22-22) + 94(479.221.1) + 323.27(479.22) + 329(479.22) + 329(479.22)(092)

• გელაშვილი, გივი; 

ანოტაცია:  მენშევიკური მთავრობა და ბოლშევიკური ორგანიზაციები ქვიშხეთში

მოხსენიებული პირები:  ქალიაშვილი ნიკო (რუვოლუციონერი); ქალიაშვილი არჩილ (რევოლუციონერი); ლაცაბიძე გიგა (რუვოლუციონერი); გიგიტაშვილი ერემო (რევოლუციონერი); სუთიაშვილი სინკა (რევოლუციონერი); რობაქიძე ნიკო (რევოლუციონერი); გიგიტაშვილი იოსებ (რევოლუციონერი); გუდაძე გიორგი (რევოლუციონერი); გიგიტაშვილი ალექსი (მენშევიკი); ამირეჯიბი შალვა (გარე ქართველი); ამირეჯიბი ჭაბუა (მწერალი).

ორგანიზაცია:  გორის საგუბერნიო სასამართლო; ქუთაისის ციხე.

გეოგ.დასახელება:  ქვიშხეთი - სოფელი.

თემატიკა:  სოფლების ისტორია; რევოლუციური მოძრაობა; პოლიტიკური პარტიები.

საკვანძო სიტყვები:  ქვიშხეთის ისტორია; ქართველი რევოლუციონერები.

განათლების ისტორია // ქვიშხეთი, ჩვენი ქვიშხეთი / კ. სუთიაშვილი; გ. გელაშვილი. - თბ., 2009. - გვ.132-133.[MFN: 1266]

UDC:  94(479.22-22) + 94(479.221.1) + 37(479.221.1) + 371(479.22)(092)

• გელაშვილი, გივი; 

ანოტაცია:  სოფელ ქვიშხეთის სასწავლებლების ისტორია

მოხსენიებული პირები:  ხაჩიძე ილია (პედაგოგი); პეტრე [ბებიაშვილი] (დიაკვანი); ნიკოლოზ [მთიულიშვილი] (მღვდელი); მთიულიშვილი ნინო (პედაგოგი); მთიულიშვილი ელენე (პედაგოგი); მთიულიშვილი თამარ (პედაგოგი); ბაბუციძე ნინო (პედაგოგი); მეტრეველი აგრაფინა (პედაგოგი); ყიფიანი ლევან (აზნაური); კაკიაშვილი დავით (პედაგოგი); პავლაძე სერგო (პედაგოგი); ლომიძე ალექსი (პედაგოგი); კალანდაძე სერგო (პედაგოგი); დანგაძე კუკური (პედაგოგი); კიკნაძე ირაკლი (პედაგოგი); ქალიაშვილი მედიკო (პედაგოგი); ბასიაშვილი მანანა (პედაგოგი); ღონღაძე ზაზა (მათემატიკოსი).

ორგანიზაცია:  ქვიშხეთის დაწყებითი სკოლა; ქვიშხეთის ერთკლასიანი სასწავლებელი; ქვიშხეთის ოთხწლედი; ქვიშხეთის საშუალო სკოლა.

გეოგ.დასახელება:  ქვიშხეთი - სოფელი.

თემატიკა:  სოფლების ისტორია; განათლება; პედაგოგიკა.

საკვანძო სიტყვები:  ქვიშხეთის ისტორია; ქართველი პედაგოგები; ქვიშხეთის სკოლები.

ქვიშხელი ფერწერის ოსტატები // ქვიშხეთი, ჩემი ქვიშხეთი / კ. სუთიაშვილი; გ. გელაშვილი. - თბ., 2009. - გვ.223-228.[MFN: 1300]

UDC:  75(479.22)(092)

• გელაშვილი, გივი; 

ანოტაცია:  მხატვრების ალექსი ღონღაძის, გელა სამსონიძისა და მამუკა კაკიაშვილის ნახატები

პერსონალია:  ღონღაძე ალექსი (მხატვარი); სამსონიძე გელა (მხატვარი); კაკიაშვილი მამუკა (მხატვარი).

გეოგ.დასახელება:  ქვიშხეთი - სოფელი.

თემატიკა:  მხატვრობა.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველი მხატვრები.

აღმოსავლეთ და დასავლეთ საქართველოს დაპყრობა რუსეთის მიერ : ეროვნულ-განმათავისუფლებელი ბრძოლის დასაწყისი // ქართული ბაროკოს საკითხები / მ. ნაჭყებია. - თბ., 2009. - გვ.160-172.[MFN: 1481]

UDC:  94(479.22) + 94(479.22:470)

შინაარსი:  კახეთის 1802 წლის შეთქმულება; 1804 წლის აჯანყება მთიანეთში; რუსეთის მიერ დასავლეთ საქართველოს დაპყრობა; კოლონიური პოლიტიკის I ეტაპი; კახეთის 1812 წლის აჯანყება; 1832 წლის შეთქმულება

ანოტაცია:  1801 წლის 12 სექტებერს პეტერბურგში გამოქვეყნებული რუსეთის იმპერატორ ალექსანდრე I მანიფესტი ქართლ-კახეთის სამეფოს გაუქმებისა და რუსეთთან შეერთების შესახებ. აჯანყებები და შეთქმულებები საქართველოში რუსეთის კოლონიური პოლიტიკის წინააღმდეგ

მოხსენიებული პირები:  ერეკლე II (ქართლ-კახეთის მეფე); გიორგი XII (ქართლ-კახეთის მეფე); ალექსანდრე I (რუსეთის იმპერატორი); ჭავჭავაძე გარსევან (საქართველოს ელჩი რუსეთში); კნორინგი (რუსი გენერალი); მარიამი (გიორგი XII მეუღლე); დადიანი გრიგოლ (სამეგრელოს მთავარი); სოლომონ II (იმერეთის მეფე); ერმოლოვი ალექსი პეტრეს ძე (კავკასიის მეფისნაცვალი); ფალავანდიშვილი ნიკოლოზ (თბილისის სამოქალაქო გუბერნატორი); სოლომონ I (იმერეთის მეფე).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; რუსეთი; აღმოსავლეთ საქართველო; დასავლეთ საქართველო; კახეთი; პეტერბურგი; გურია.

თემატიკა:  ისტორია; საქართველო-რუსეთის ურთიერთობები.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ისტორია; ქართულ-რუსული ისტორიული ურთიერთობები.

ნადირობასთან დაკავშირებული რიტუალები // ქართველთა მითო-რელიგიური წარმოდგენები და მათი სოციალური არსი : (სამონადირეო წეს-ჩვეულების მიხედვით) / მ. ზურაშვილი. - თბ., 2009. - გვ.15-62.[MFN: 1515]

UDC:  39(479.22) + 799.2(479.22)

შინაარსი:  ტაბუირებული სიტყვები; ნადირობის მომზადების პროცესში მიღებული სავალდებულო აკრძალვები და მონადირის სიწმინდის ნორმები; კერა და სამონადირეო რიტუალი; შეწირვის ფორმები; ნადირის ძვლის დაცვის ჩვეულება

ანოტაცია:  სამონადირეო რიტუალები საქართველოს სხვადასხვა კუთხეებში

მოხსენიებული პირები:  რობაქიძე ალექსი (ისტორიკოსი); დირი ადოლფ (გერმანელი ქართველოლოგი); დიუბუა ფრედერიკ დე მონპერე (შვეიცარელი მოგზაური); პოტოცკი იან (პოლინელი მეცნიერი); მაკალათია სერგი (ისტორიკოსი); ჯანაშვილი მოსე (ისტორიკოსი); სურგულაძე ირაკლი (ისტორიკოსი); ჯანაშია ნიკო (ისტორიკოსი); ვირსალაჯე ელენე (ფოლკლორისტი); ძიძიგური შოთა (ენათმეცნიერი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; ხევსურეთი; ფშავი; თუშეთი; გორი; რაჭა; სვანეთი; აფხაზეთი; კავკასია.

თემატიკა:  ეთნოგრაფია; ნადორობა.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ეთნოგრაფია; მებოსლეობა.

კავკასია და კავკასიელები // კავკასია და კავკასიელები : სოციალურ-კულტურული პრობლემები : ისტორია და თანამედროვეობა / ჯონი კვიციანი. - თბილისი, 2010. - ISBN 978-9941-12-940-7. - გვ. 21-36[MFN: 1796]

UDC:  94(479) + 930(479) + 908(479)(092) + 908(479)(093)

შინაარსი:  კავკასიის შესწავლის ეტაპები; კავკასიის ბუნება; კავკასიის მოსახლეობა; პალეოკავკასიური ეთნოკულტურული ერთობა; სახელმწიფოებრიობის ტრადიციული კულტურა

მოხსენიებული პირები:  ესქილე (ბერძენი დრამატურგი); სტრაბონი (ბერძენი ისტორიკოსი); ვახუშტი ბატონიშვილი (გეოგრაფი); გმელინი სამუელ გოტლიბ (გერმანელი მოგზაური); გიულდენშტედტი იოჰან ანტონ (გერმანელი მოგზაური); პალასი პეტრე სიმონ (რუსი მოგზაური); დუბროვინი ნ. (რუსი კავკასიოლოგი); ბუტკოვი პ. (რუსი კავკასიოლოგი); კოვალევსკი მ. (რუსი კავკასიოლოგი); ბელოკუროვი ს. (რუსი კავკასიოლოგი); ბაკიხანოვი ა. (აზერბაიჯანელი კავკასიოლოგი); კაზემბეკი მ. (აზერბაიჯანელი კავკასიოლოგი); ბაქრაძე დავით (ისტორიკოსი); თაყაიშვილი ექვთიმე (ისტორიკოსი); ესაძე სიმონ (ისტორიკოსი); ზასთომიანი ვ. (სომეხი კავკასიოლოგი); ეგიაზაროვი ს. (სომეხი კავკასიოლოგი); გირეი (ადიღელი კავკასიოლოგი, ხან); ნოგმოვი შორა (ადიღელი კავკასიოლოგი); ხეთაგუროვი კ. (ოსი კავკასიოლოგი); გასიევი ა. (ოსი კავკასიოლოგი); ლაუდაევი უ. (ჩეჩენი კავკასიოლოგი); დიუმა ალექსანდრე (ფრანგი მწერალი); პუშკინი ალექსანდრე (რუსი პოეტი); ლერმონოტოვი მიხეილ (რუსი პოეტი); მარი ნიკო (ენათმეცნიერი); სტრუვე ვასილ ვასილის ძე (რუსი ისტორიკოსი); ჯავახიშვილი ივანე (ისტორიკოსი); კეკელიძე კორნელი (კრიტიკოსი); მინანდიანი ი. (კავკასიოლოგი); ჯანაშია სიმონ (ისტორიკოსი); მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი); რობაქიძე ალექსი (ისტორიკოსი); ერემიანი ს. (კავკასიოლოგი); მარქარიანი ე. (კავკასიოლოგი); აბაევი ვ. (კრიტიკოსი); ბლიევი მ. (კავკასიოლოგი); ბუნიათოვი ზ. (კავკასიოლოგი); ძაძარია გიორგი (ისტორიკოსი); ანჩაბაძე ზურაბ (ისტორიკოსი); კუმიკოვი ტ. (კავკასიოლოგი); გადაგათლი ა. (კავკასიოლოგი); შახსაიდოვი ა. (კავკასიოლოგი); პიოტროვსკი ბ. ბ. ( რუსი კავკასიოლოგი); კრუპნოვი ე. ი. (რუსი კავკასიოლოგი); ლავროვი ლ. ი. (რუსი კავკასიოლოგი); ლადიშენსკი ა. მ. (რუსი კავკასიოლოგი); პოკროვსკი ნ. ი. (რუსი კავკასიოლოგი); კოსვენი მ. ო. (რუსი კავკასიოლოგი); მარუაშვილი ლევან (გეოგრაფი).

გეოგ.დასახელება:  კავკასია; დიოსკურია; კავკასიონის ქედი; იალბუზი, მწვერვალი; შხარა, მწვერვალი; დიხ-თაუ; კოშთან-თაუ; ყაზბეგი, მყინვარწვერი; დარიალის ხეობა; შავი ზღვა; კასპიის ზღვა; მტკვარი, მდინარე; კუმა, მდინარე; თერგი, მდინარე; სულაკი, მდინარე; ყუბანი, მდინარე; აზოვის ზღვა; ენგური, მდინარე; რიონი, მდინარე; ჭოროხი, მდინარე; სევანი, ტბა.

თემატიკა:  კავკასიის ისტორია; ისტორიოგრაფია; უცხოელები კავკასიის შესახებ; კავკასიოლოგია.

საკვანძო სიტყვები:  კავკასიოლოგები.

ერთი წერილის კვალდაკვალ : წერილი ათონის ივერთა მონასტრიდან // მასალები საქართველოს ისტორიისათვის : კონსტანტინე გაჩეჩილაძის არქივი / მარინა ქადაგიძე. - თბილისი, 2010. - ISBN 978-9941-12-973-5. - გვ. 94-108[MFN: 2048]

UDC:  930(479.22)(092) + 726(479.22) + 27-725(479.22)

ანოტაცია:  კონსტანტინე გაჩეჩილაძის არქივში დაცული ათონის მონასტრის მმართველ მონაზონ იონას მიერ წევის ეკლესიის დეკანოზ მაკარ ეფრემის ძე გაჩეჩილაძისადმი გაგზავნილი წერილი, რომელიც მნიშვნელოვან წყაროს წარმოადგენს საქართველოსა და ათონის მონასტრის ურთიერთობისა და ათონში ქართველთა მდგომარეობის შესახებ

პერსონალია:  გაჩეჩილაძე კონსტანტინე (ისტორიკოსი); იონა (ათონის ივერთა მონასტრის მონაზონი).

მოხსენიებული პირები:  მაკარ (დეკანოზი, გაჩეჩილაძე); ქიტიშვილი ბესარიონ; ყანჩიშვილი ილარიონ; გაბაშვილი ტიმოთე (მოგზაური); უსპენსკი პორფირი; იოსელიანი პლატონ (ისტორიკოსი); ცაგარელი ალექსანდრე (ენათმეცნიერი); ხახანაშვილი ალექსანდრე (კრიტიკოსი); პეტრე (ეპისკოპოსი, კონჭოშვილი); გიორგი (მღვდელი, ალექსი ბაქრაძე); გაბრიელ (მონაზონი, აბაშიძე); ბენედიქტი (მღვდელ-მონაზონი, ვახტანგ ბარკალაია).

გეოგ.დასახელება:  ათონის მთა.

თემატიკა:  ქართველი ისტორიკოსები; საეკლესიო ხუროთმოძღვრება; სასულიერო პირები.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ეკლესია-მონასტრები საზღვარგარეთ.