სერაპისი აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთში : (გვიანანტიკური პერიოდი) // ისტორიანი : სამეცნიერო კრებული მიძღვნილი როინ მეტრეველის დაბადების 70 წლისთავისადმი. - თბ., 2009. - გვ.62-72. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 5997]

UDC:  94(479.222) + 902(479.222) + 2-5(479.22) + 94(479.22:450)

• მამულაძე, შოთა; 

ანოტაცია:  აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთში გავრცელებული ეგვიპტური კულტები, კერძოდ სერაპისი (ნაყოფიერების, ზღვისა და ჯანმრთელობის ღვთაება). რომაელთა გარნიზონები კოლხეთის ზღვისპირა ქალაქებში

მოხსენიებული პირები:  აფაქიძე ანდრია (ისტორიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  კოლხეთი; აფსაროსი; ფაზისი; სებასტოპოლი; პიტიუნტი; იტალია; სუფსა - მდინარე.

თემატიკა:  ისტორია; არქეოლოგია; რელიგიური კულტები; საქართველო-რომის ურთიერთობები.

საკვანძო სიტყვები:  კოლხეთის ისტორია; სერაპისი; ქართულ-რომაული ისტორიული ურთიერთობები; რომის იმპერია.

რომი და კოლხეთი // ძველი კოლხეთი და გარე სამყარო : (ძვ.წ. II-ახ.წ. VIსს.) / თემურ თოდუა. - თბილისი, 2008. - ISBN 978-9941-13-037-3. - გვ.51-173[MFN: 51485]

UDC:  94(479.22)ძვ. + 930(479.22)

შინაარსი:  რომაული სამხედრო შენაერთები კოლხეთში; კოლხეთის ზღვისპირეთის რომაული გარნიზონების ეთნიკური ატრიბუციისათვის; ლეგიონერის სტელა სებასტოპოლისიდან; კოლხეთის ზღვისპირეთის რომაული გამაგრების სისტემა; აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის კოლხური და რომაული დასახლებების სტატუსი; რომაული ნაწარმი კოლხეთში; ოქროსა და ვერცხლის ფალერები კოლხეთიდან; სერაპისის ქანდაკება გონიო-აფსაროსიდან; რომანიზაცია და კოლხეთის კულტურული მემკვიდრეობა

გეოგ.დასახელება:  კოლხეთი; რომი.

თემატიკა:  ისტორიოგრაფია; ძველი ისტორია.

რომი და კოლხეთი // კოლხეთი და გარე სამყარო (ძვ.წ. II - ახ.წ. VIსს.) / თემურ თოდუა. - თბილისი, 2008. - ISBN 978-9941-13-037-3. - გვ.51-173[MFN: 57765]

UDC:  902(479.22) + 94(479.22:450)

შინაარსი:  რომაული სამხედრო შენაერთები კოლხეთში; კოლხეთის რომაული გარნიზონების ეთნიკური ატრიბუციისათვის; ლეგიონერის სტელა სებასტოპოლისიდან; კოლხეთის ზღვისპირეთის რომაული გამაგრების სისტემა; აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის კოლხური და რომაული დასახლებების სტატუსი; რომაული ნაწარმი კოლხეთში; ოქროსა და ვერცხლის ფალერები კოლხეთიდან; სერაპისის ქანდაკება გონიო-აფსაროსიდან; რომანიზაცია და კოლხეთის კულტურული მემკვიდრეობა

თემატიკა:  არქეოლოგია; საქართელო-იტალიის ურთიერთობა.