თუხარისი - კლარჯეთის პირველი პოლიტიკური და საეკლესიო ცენტრი // კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები / დ. ხოშტარია. - თბ., 2009. - გვ.24-28.[MFN: 2302]

UDC:  725(479.22) + 726(479.22) + 908(479.22)(093)

ანოტაცია:  თუხარისის ციხის აგების ისტორია და ცნობები ციხეში მდებარე IV საუკუნის წმ. გიორგის სახელობის ეკლესიის შესახებ

მოხსენიებული პირები:  ვახუშტი ბატონიშვილი (გეოგრაფი); ლეონტი მროველი (მწერალი); ვახტანგ გორგასალი (საქართველოს მეფე); ბლეიკი რობერტ (ინგლისელი ადმირალი); ნერსესიანი ს. დერ; ჯუანშერი (მემატიანე); ჯაყელი ბეშქენ (თუხარისის ერისთავი).

გეოგ.დასახელება:  კლარჯეთი.

თემატიკა:  საერო ხუროთმოძღვრება; საეკლესიო ხუროთმოძღრება; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ეკლესია-მონასტრები საზღვარგარეთ; თუხარისის ციხე; თუხარისის წმ. გიორგის სახ. ეკლესია; აბულის ციხე; შაორის ციხე; ახიზა; ოპიზა.

წინაქრისტიანული ხელოვნება // ჯავახეთი : გზამკვლევი / სარედ. კოლ.: რატი ჯაფარიძე, ნიკა მალაზონია. - თბილისი, 2014. - ISBN 978-9941-0-6742-6. - გვ. 38-40[MFN: 58879]

UDC:  725(479.22)

• ჯაფარიძე, რატი (რედაქტორი);  მალაზონია, ნიკა (რედაქტორი); 

შინაარსი:  შაორის ციკლოპური ნაგებობა (ძვ. წ. II ათასწლეული); აბულის ციხე-ნასახლარი (ძვ. წ. II ათასწლეული); ჭიქიანის მენჰირი (ძვ. წ. II ათასწლეული)

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; ჯავახეთი.

თემატიკა:  საქართველოს ციხე-სიმაგრეები.

საკვანძო სიტყვები:  ჯავახეთის ციხე-სიმაგრეები; შაორის ციხე; აბულის ციხე.

ჯავახეთის ისტორიული გეოგრაფიის საკითხები / დ. ბერძენიშვილი // საქართველოს ისტორიული გეოგრაფიის კრებული : ტ. 5 / საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემია; ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტი. - თბილისი, 1975. - გვ. 83-131. - რუზიუმე რუსულ ენაზე[MFN: 65477]

UDC:  913.1(479.22) + 725(479.22) + 930(479.22) + 726(479.22)

მოხსენიებული პირები:  ჯავახიშვილი ივანე ალექსანდრეს ძე (ისტორიკოსი, 1876-1940); ლეონტი მროველი (მემატიანე); ვახუშტი ბატონიშვილი (გეოგრაფი, 1696-1757, ბაგრატიონი); ბაქრაძე დიმიტრი ზაქარიას ძე (ისტორიკოსი, 1826-1890); თორელები; ჯაყელები.

გეოგ.დასახელება:  ჯავახეთი; მტკვარი, მდირანე; წუნდა; არტანისა; ფარავნის ტბა; ქართლი; ნიალის ველი; მიტარბი, სოფელი; ფოკანი, სოფელი; ასფარაში, სოფელი; ხანჩალის ტბა; დლივი, სოფელი; კლარჯეთი; კარწახის ტბა; აბულა, სოფელი; ერუშეთი; ახალქალაქი; თმოგვი.

თემატიკა:  ისტორიული გეოგრაფია; საერო ხუროთმოძღვრება; ისტორიოგრაფია; საეკლესიო ხუროთმოძღვრება.

საკვანძო სიტყვები:  ციხე-ქალაქები; ქაჯის ციხე; ხერთვისის ციხე; ვარნეთის ციხე; "წითელი საყდარი"; "ნანო-ყალა"; აბულის "ქორ-ოღლის" ციხე; "მატიანე ქართლისაი"; წურწყაბის ეკლესია; ^aვარძია; ^aზემო ვარძიის ღვთისმშობლის ეკლესია; ვარნეთის ციხე; "მესხური მატიანე".