Записка, составленная из рассказов и показаний Хаджи-Мурада гв.-ротм. Лорис-Меликовым / Хаджи-Мурад ; Лорис-Меликов = გვარდიის როტმისტრის ლორის-მელიქოვის მიერ ჩაწერილი ჰაჯი-მურატის მონათხრობი და ჩვენებები / ჰაჯი-მურატი ; ლორის-მელიქოვი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IX. Чечня и Дагестан / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N476. - С. 525[MFN: 5097]

სრული ტექსტი (გვ. 170)

• ლორის-მელიქოვი, მიხეილ ტარიელის ძე (გვარდიის როტმისტრი, გვარდიის პოლკოვნიკი); 

ანოტაცია:  აღწერილია, თუ როგორ აღმოჩნდა შამილის მხარეს, რუსების წინააღმდეგ რა ბრძოლებში მიიღო მონაწილეობა, რა სამხედრო ძალა აქვს შამილს და რომელი ნაიბები უჭერენ მხარს

მოხსენიებული პირები:  შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ღაზი-მოლა (დაღესტნისა და ჩეჩნეთის პირველი იმამი, ღაზი-მაჰომედი); ომარ-ხანი (ჩეჩენი თავკაცი); გამზად-ბეგი (დაღესტნელი მმართველი); როზენი (ბარონი, გენერალ-ადიუტანტი, ინფანტერიის გენერალი); ოსმანი (ჰაჯი-მურატის ძმა); კლიუგენაუ კლიუკი-ფონ- ფრანც კარლოვიჩ (გენერალ-ლეიტენანტი, ჩრდილოეთ დაღესტნის ჯარების სარდალი); აჰმედ-ხანი (ჩეჩენთა მეთაური); ქიბით-მაგომა (შამილის თანამებრძოლი); აბაქარ-დებირი (ნაიბი); კაირ-ბეგი (ნაიბი); აბაქარ-ჰაჯი (ნაიბი); ალი-სულთანი (ნაიბი); ნიკო-ჰაჯი (ნაიბი); მურთუზალი (ნაიბი); ორბელიანი ილია (თავადი, გენერალ-მაიორი); დანიელ-ბეგი (ელისუს სულთანი); მელერ-ზაკომელსკი (ბარონი, პოლკოვნიკი, გენერალ-მაიორი); შაჰ-ვალი (თარღუს შამხლის აბუ-მუსლიმ-ხანის ძმა); გრამოტოვი (გენერალ-მაიორი, პოლკოვნიკი, პოდპოლკოვნიკი); არგუტინსკი-დოლგორუკი მოისეი ზახარევიჩ (თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, გენერალ-ლეიტენანტი); პასეკი (გენერალ-მაიორი).

გეოგ.დასახელება:  ავარია; ხუნძახი; თბილისი; საქართველო; თემირ-ხან-შურა; ანდი; თილითლი; ვედენო; დაღესტანი; გერგებილი; ჩოხი; ყაბარდო; ახთი; ბუინაკი; თაბასარანი; შალი; ვოზდვიჟენსკი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; ჩეჩნეთი და დაღესტანი.