Рапорт д. с. с. Литвинова кн. Цицианову, от 7-го мая 1805 года, N116. - Мартвили / Литвинов = სახელმწიფო მრჩეველ ლიტვინოვის პატაკი თავად ციციანოვისადმი, დათარიღებული 1805 წლის 7 მაისით, N116. - მარტვილი / ლიტვინოვი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерала от инфантерии, князя Павла Димитриевича Цицианова. 1802-1806 : XV. Имеретия, Мингрелия, Абхазия и Гурия : Б. Мингрелия / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1868. - Т. II, ч. 15, N1011. - С. 518-519. - ტექსტი რუსულ ენაზე[MFN: 3132]

სრული ტექსტი (გვ. 520)

ანოტაცია:  კაზაკების ჩამოსახლება სამეგრელოსა და იმერეთში პურეული მოყვანის მიზნით და მათი დასახლების საკითხი აფხაზეთის საზღვრებთან, რაც ხელს შეუწყობს ტყვეთა ვაჭრობის აღკვეთას. ხე-ტყის მასალის დამზადება სამეგრელოში და მეთევზეობის განვითარება მდინარე ხოფის, მდინარე რიონსა და პალეოსტომის ტბაზე. დოკუმენტს ახლავს აფხაზეთის საზღვრების ფიზიკურ-გეოგრაფიული აღწერა

პერსონალია:  ციციშვილი პავლე დიმიტრის ძე (საქართველოს მთავარმართებელი, ინფანტერიის გენერალი, 1754-1806, ციციანოვი).

მოხსენიებული პირები:  ქელეშ-ბეგი (აფხაზეთის მთავარი, შერვაშიძე).

გეოგ.დასახელება:  სამეგრელო; იმერეთი; შავი ზღვა; ენგური - მდინარე; აფხაზეთი; რიონი - მდინარე; ხოფი - მდინარე; პალეოსტომი - ტბა; ფოთი; ბათუმი; ანაკლია; თურქეთი; ხეთა - მთა; ჭანისწყალი - მდინარე; ზუგდიდი; რუხის ციხე; წალენჯიხა; ყაბარდო.

თემატიკა:  ისტორია; ტყეები; ფიზიკური გეოგრაფია; საქართველო-რუსეთის ისტორიული ურთიერთობები.

საკვანძო სიტყვები:  სამეგრელოს სამთავრო; სამეგრელოს რუსეთთან შეერთება; აფხაზეთის სამთავრო; სამეგრელოს ტყეები; რუსეთის მმართველობა საქართველოში.

Рапорт д.с.с. Дюкруаси кн. Барятинскому, от 19-го июля 1857 года, N71. - Сел. Квашихори / Дюкруаси = სახელმწიფო მრჩეველ დიუკრუასის პატაკი თავად ბარიატინსკის, 1857 წლის 19 ივლისით დათარიღებული, N71 - სოფ. ქვაშიხორი / დიუკრუასი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-фельдмаршала князя Александра Ивановича Барятинскаго. 1856-1862 : III. Кутаисская губерния : Мингрелия / Е. Вейденбаум [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1904. - Т. 12, N226. - С. 287[MFN: 6499]

სრული ტექსტი (გვ. 290)

ანოტაცია:  მოახსენებს, რომ ჯვრის ოლქში შეხვდა წალენჯიხის ამბოხებულ მოსახლეობას, მოისმინა მათი საჩივრები მემამულეთა მხრიდან უკიდურესი ჩაგვრის თაობაზე, ამასთან მოითხოვა სხვა სოფლების დეპუტატებთან შეხვედრა, აღნიშნავს, რომ მღელვარება მხოლოდ სამართლიანობის აღდგენის შემდეგ ჩაცხრება

პერსონალია:  ბარიატინსკი ალექსეი ივანოვიჩ (თავადი, გენერალ-ლეიტენანტი, გენერალ-ადიუტანტი, კავკასიის მეფისნაცვალი, 1815-1879).

მოხსენიებული პირები:  სერედინი (კაპიტანი); მიქავა უტუ (აჯანყების მეთაური); დადიანი ეკატერინე ალექსანდრეს ასული (სამეგრელოს მმართველი, ჭავჭავაძე); გაგარინი (გენერალ-ლეიტენანტი, ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორი).

გეოგ.დასახელება:  სამეგრელო; ჯვარი; წალენჯიხა; ლეწურწუმე; ენგური; სალხინო; ქვაშიხორი; სოხუმი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა საქართველოში; ქუთაისის გუბერნია; სამეგრელო.

საკვანძო სიტყვები:  გლეხთა მღელვარება სამეგრელოში.

Отношение княг. Е.А. Дадиани к д.с.с. Дюкруаси, от 28-го июля 1857 года, N3467 / Е.А. Дадиани = კნეინა ე.ა. დადიანის მიმართვა სახელმწიფო მრჩეველ დიუკრუასის, 1857 წლის 28 ივლისით დათარიღებული, N3467 / ე.ა. დადიანი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-фельдмаршала князя Александра Ивановича Барятинскаго. 1856-1862 : III. Кутаисская губерния : Мингрелия / Е. Вейденбаум [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1904. - Т. 12, N238. - С. 296[MFN: 6511]

სრული ტექსტი (გვ. 299)

ანოტაცია:  აცნობებს, რომ თავადი გიორგი დადიანი წალენჯიხაში ჩავიდა და ხალხს აგულიანებდა არეულობისთვის, რათა ის იძულებული გახადონ დატოვოს სამეგრელო

პერსონალია:  დიუკრუასი-დასპიკ იპოლიტ ალექსანდროვიჩ (სახელმწიფო მრჩეველი, -1873).

მოხსენიებული პირები:  მიქაძე ნიკო (თავადი); დადიანი პეტრე (თავადი, პოდპორუჩიკი); დადიანი გიორგი ნიკოლოზის ძე (თავადი, იუნკერი).

გეოგ.დასახელება:  წალენჯიხა; სამეგრელო.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა საქართველოში; ქუთაისის გუბერნია; სამეგრელო.

საკვანძო სიტყვები:  გლეხთა მღელვარება სამეგრელოში.

Рапорт управляющаго Мингрелиею, ген.-м. Колюбакина Кутаисскому ген.-губернатору, от 27-го сентября 1857 года. - Сел. Джвари / Колюбакин = სამეგრელოს მმართველის, გენერალ-მაიორ კოლიუბაკინის პატაკი ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორს, 1857 წლის 27 სექტემბრით დათარიღებული - სოფ. ჯვარი / კოლიუბაკინი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-фельдмаршала князя Александра Ивановича Барятинскаго. 1856-1862 : III. Кутаисская губерния : Мингрелия / Е. Вейденбаум [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1904. - Т. 12, N272. - С. 321[MFN: 6545]

სრული ტექსტი (გვ. 324)

ანოტაცია:  აღწერს, თუ როგორ იმოქმედა სამეგრელოში აჯანყებული გლეხების დასაშოშმინებლად, ამასთან აღნიშნავს, რომ მეფისნაცვლის მიმართვას და დასახულ გარდაქმნებს მოსახლეობის დიდი ნაწილი აღფრთოვანებით შეხვდა.

პერსონალია:  გაგარინი ალექსანდრ ივანოვიჩ (თავადი, გენერალ-ლეიტენანტი, ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორი, 1801-1857).

მოხსენიებული პირები:  ჩაგუნავა (აზნაური); გებუაძე (აზნაური); შერემეტევი (კოლეგიის ასესორი).

გეოგ.დასახელება:  ქვაშიხორი; ენგური; ლესიჭინე; ჭაქვიჯი; წალენჯიხა; ჯვარი; ზუგდიდი; ხეთა; ხორგი; ქვალონი; აბასთუმანი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა საქართველოში; ქუთაისის გუბერნია; სამეგრელო.

საკვანძო სიტყვები:  გლეხთა მღელვარება სამეგრელოში.