Ведомость о количестве боевых ружейных и штуцерных патронов, выпущенных в бою с неприятелем на Шорахских высотах, близ кр. Карса, 17-го числа сентября 1855 года (представлена в ноябре) = უწყისი ყარსის ციხესიმაგრის მახლობლად შორაქის მაღლობზე მტერთან საბრძოლველად გაცემული თოფებისა და შტუცერების ვაზნების რაოდენობის შესახებ (წარმოდგენილია ნოემბერში) // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Николая Николаевича Муравьева. 1854-1856 : VII. Турция / Дм. Кобяков [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1888. - Т. 11, N155. - С. 171[MFN: 5553]

სრული ტექსტი (გვ. 187)

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; ურთიერთობა თურქეთთან.

Письма с театра военных действий в Азиатской Турции, переданная военными властями для напечатания в официальной газете "Кавказ" = წერილები აზიის თურქეთში საომარ მოქმედებათა ასპარეზიდან, სამხედრო ხელისუფალთა მიერ გადმოცემული ოფიციალურ გაზეთ "კავკაზში" დასაბეჭდად // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Николая Николаевича Муравьева. 1854-1856 : VII. Турция / Дм. Кобяков [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1888. - Т. 11, N156. - С. 172. - შედგება 5 ნაწილისგან: I - 1855 წლის 21 ნოემბერი - ვლადი-ყარსის ბანაკი; II - 1855 წლის 22 ნოემბერი - ვლადი-ყარსის ბანაკი; III - 1855 წლის 24 ნოემბერი - ვლადი-ყარსის ბანაკი; IV - 1855 წლის 26 ნოემბერი - ვლადი-ყარსის ბანაკი; V - 1855 წლის 29 ნოემბერი - ვლადი-ყარსის ბანაკი[MFN: 5554]

სრული ტექსტი (გვ. 188)

პერსონალია:  მურავიოვი ნიკოლაი ნიკოლაევიჩ (გენერალ-ადიუტანტი, ინფანტერიის გენერალი, კავკასიის მეფისნაცვალი, 1794-1866).

მოხსენიებული პირები:  ვილიამსი (ინგლისელი პოლკოვნიკი); ნიროდი (გრაფი, გენერალ-მაიორი); დონდუკოვ-კორსაკოვი ალექსანდრ მიხაილოვიჩ (თავადი, პოლკოვნიკი); ვასიფ-მამედ-ფაშა (ანატოლიის თურქთა ჯარის მთავარსარდალი); ქერიმ-ფაშა (ანატოლიის არმიის მუშირი); ჩერჩილი (გენერალ ვილიამსის მდივანი ყარსში); მაჰმუდ II (თურქეთის სულთანი (1808-1839)); მურავიოვი (ინფანტერიის გენერალი, გენერალ-ადიუტანტი, კავკასიის მეფისნაცვალი); პასკევიჩი (გრაფი, გენერალ-ფელდმარშალი, კავკასიის მთავარმართებელი); ფეტისოვი (გენერალ-მაიორი); ჰაჯი-თემურ-აღა (თურქი სარდალი); ერმოლოვი (შტაბის კაპიტანი); პილარ-ფონ პოლჰაუ (პორუჩიკი).

გეოგ.დასახელება:  ყარსი; ცარგრადი (კონსტანტინოპოლი); ალექსანდროპოლი (გიუმრი); სოღანლუღის ქედი; ერზურუმი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; ურთიერთობა თურქეთთან.

Потери наши в день штурма Карсских укреплений 17-го сентября 1855 года = ჩვენი დანაკარგები 1855 წლის 17 სექტემბერს ყარსის ციხესიმაგრის იერიშისას // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Николая Николаевича Муравьева. 1854-1856 : VII. Турция / Дм. Кобяков [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1888. - Т. 11, N157. - С. 175[MFN: 5555]

სრული ტექსტი (გვ. 191)

ანოტაცია:  მოყვანილია ცხრილი, რომელშიც ჩამოთვლილია დახოცები და დაჭრილები სამხედრო წოდებათა მიხედვით

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; ურთიერთობა თურქეთთან.

Выдержки из "Воспоминаний о компании 1855 года в Азиатской Турции", кн. А.М. Дондукова-Корсакова / Дондуков-Корсаков = ნაწუვეტები თავად ა.მ. დონდუკოვ-კორსაკოვის "მოგონებებიდან აზიის თურქეთში 1855 წლის კამპანიის შესახებ" / დონდუკოვ-კორსაკოვი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Николая Николаевича Муравьева. 1854-1856 : VII. Турция / Дм. Кобяков [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1888. - Т. 11, N158. - С. 179[MFN: 5556]

სრული ტექსტი (გვ. 195)

მოხსენიებული პირები:  გაგარინი (თავადი, გენერალ-ლეიტენანტი); მაიდელი (ბარონი, გენერალ-მაიორი); ბრიმერი (გენერალ-ლეიტენანტი, არტილერიის უფროსი); კოვალევსკი (გენერალ-ლეიტენანტი); ნიროდი (გრაფი, გენერალ-მაიორი); კაუფმანი (პოლკოვნიკი); ვილიამსი (ინგლისელი პოლკოვნიკი); ტიზდელი (კაპიტანი); ბერგერი (პორუჩიკი); იბრაჰიმ-ბეგი (პოლკოვნიკი, ბელგიელი ემიგრანტი); შვარცენბერგი (ბარონი, პოლონელი ემიგრანტი).

გეოგ.დასახელება:  ყარსი; სოღანლუღი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; ურთიერთობა თურქეთთან.

Дополнительныя сведения о действиях Гурийскаго отряда и событиях в оном с конца января по 21-е ноября 1855 года = დამატებითი ცნობები 1855 წლის იანვრიდან 21 აპრილამდე პერიოდში გურიის რაზმის მოქმედებებისა და იქ მომხდარი ამბების შესახებ // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Николая Николаевича Муравьева. 1854-1856 : VII. Турция / Дм. Кобяков [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1888. - Т. 11, N159. - С. 181[MFN: 5557]

სრული ტექსტი (გვ. 197)

მოხსენიებული პირები:  ბაგრატიონ-მუხრანელი ივანე კონსტანტინეს ძე (თავადი, გენერალ-მაიორი, ქუთაისის სამხედრო გუბერნატორი); ბებუთოვი ვასილ ოსიპოვიჩ (თავადი, გენერალ-ლეიტენანტი, ამიერკავკასიის სამოქალაქო სამმართველოს უფროსი, ბებუთაშვილი); გურიელი მალაქია (თავადი, შტაბის როტმისტრი); მუსტაფა-ფაშა (თურქთა მთავარსარდალი); ბიუგანი ამდეი (ფრანგი კაპიტანი); არნო ს.- (ფრანგი მარშალი); აჰმედ-ფაშა (თურქი მუშირი); ნაკაიძე ალექსანდრე (აზნაური); კოტლიარევსკი (ხორუჟნი); ნაზაროვი (ხორუჟნი); სავინიჩი (კაპიტან-ლეიტენანტი); ომერ-ფაშა (თურქი სარდალი).

გეოგ.დასახელება:  გურია; ლეღვა; ოჩხამური; ჩოლოქი; სოხუმ-კალე; ოჩამჩირე; შავი ზღვა; ბათუმი; ქობულეთი; სამურზაყანო; აფხაზეთი; გურია; რედუტ-კალე (ყულევი); აფხაზეთი; ანაკლია; ახალციხე; ანაპა; არდაღანი; აჭარა; რიონი; კოდორი; ციხისძირი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; ურთიერთობა თურქეთთან.

Письмо княгини Екатерины Дадиани к кн. Бебутову, от 2-го декабря 1855 года, N1467. - Сел. Накалакеви / Екатерина Дадиани = კნეინა ეკატერინე დადიანის წერილი თავად ბებუთოვს, 1855 წლის 2 დეკემბრით დათარიღებული, N1467 - სოფ. ნოქალაქევი / ეკატერინე დადიანი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Николая Николаевича Муравьева. 1854-1856 : VII. Турция / Дм. Кобяков [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1888. - Т. 11, N160. - С. 187[MFN: 5558]

სრული ტექსტი (გვ. 203)

ანოტაცია:  აღწერს გურიის რაზმთან ჩასვლის შემდეგ თურქებთან დაპირისპირებას, აღნიშნავს, რომ თურქები უკან იხევენ

პერსონალია:  ბებუთოვი ვასილ ოსიპოვიჩ (თავადი, გენერალ-ლეიტენანტი, ამიერკავკასიის სამოქალაქო სამმართველოს უფროსი, 1791-1858, ბებუთაშვილი).

მოხსენიებული პირები:  ბაგრატიონ-მუხრანელი ივანე კონსტანტინეს ძე (თავადი, გენერალ-მაიორი, ქუთაისის სამხედრო გუბერნატორი); დადიანი გრიგოლ (თავადი, გენერალ-მაიორი).

გეოგ.დასახელება:  ცხენისწყალი; იმერეთი; ნოქალაქევი; ზუგდიდი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; ურთიერთობა თურქეთთან.

Письмо княгини Екатерины Дадиани к кн. Бебутову, от 2-го декабря 1855 года - Сел. Накалакеви / Екатерина Дадиани = კნეინა ეკატერინე დადიანის წერილი თავად ბებუთოვს, 1855 წლის 2 დეკემბრით დათარიღებული - სოფ. ნოქალაქევი / ეკატერინე დადიანი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Николая Николаевича Муравьева. 1854-1856 : VII. Турция / Дм. Кобяков [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1888. - Т. 11, N161. - С. 188. - ერთვის მინაწერი, რომელშიც ჩივის, რომ აფხაზეთის მთავარმა დაარბია ოთხი სოფელი და მოსახლეობა სამურზაყანოში გადაასახლა, ხალხს მითითება მისცა, რომ წინააღმდეგობა არ გაუწიონ, რადგან დარწმუნებულია, რომ ეს ყველაფერი განზრახ კეთდება, რათა სამეგრელოს მოსახლეობის აღშფოთება გამოიწვიოს[MFN: 5559]

სრული ტექსტი (გვ. 204)

ანოტაცია:  მოახსენებს, რომ სამეგრელოში ჩასვლისთანავე ეახლენ მეგრელი დიდებულები, თანაც მას სავსებით ჰქონდა გააზრებული სამეგრელოში მისი ყოფნის მნიშვნელობა, ამასთან აცნობს ჯარის სავალალო მდგომარეობას და სთხოვს 2-3 დღით ჩასვლას, რათა იმედი ჩაუსახოს აქაურ მოსახლეობას

პერსონალია:  ბებუთოვი ვასილ ოსიპოვიჩ (თავადი, გენერალ-ლეიტენანტი, ამიერკავკასიის სამოქალაქო სამმართველოს უფროსი, 1791-1858, ბებუთაშვილი).

მოხსენიებული პირები:  ბაგრატიონ-მუხრანელი ივანე კონსტანტინეს ძე (თავადი, გენერალ-მაიორი, ქუთაისის სამხედრო გუბერნატორი); დადიანი კონსტანტინე (თავადი, მაიორი, სამეგრელოს მთავრის დავით დადიანის ძმა); დადიანი გრიგოლ (თავადი, გენერალ-მაიორი); ომერ-ფაშა (თურქი სარდალი).

გეოგ.დასახელება:  ცხენისწყალი; ტეხურა; სამეგრელო.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; ურთიერთობა თურქეთთან.

Письмо кн. Мухранскаго к ген. Муравьеву, от 3-го декабря 1855 года, N1012.- Сел. Сахарбедио, в Мингрелии / Мухранский = თავად მუხრანელის წერილი გენერალ მურავიოვს, 1855 წლის 3 დეკემბრით დათარიღებული, N1012 - სოფ. სახარბედიო, სამეგრელო / მუხრანელი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Николая Николаевича Муравьева. 1854-1856 : VII. Турция / Дм. Кобяков [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1888. - Т. 11, N162. - С. 188[MFN: 5560]

სრული ტექსტი (გვ. 204)

ანოტაცია:  აცნობებს, რომ თურქთა ძირითადი ძალები ტეხურიდან ცხენისწყლისკენ დაიძრნენ, მერე მოულოდნელად უკან დაიხიეს, როგორც ჩანს იმის გამო, რომ ყარსის დაცემის ამბავი შეიტყვეს, თურქთა ჯარი გადაღლილია და სურსათის ნაკლებობას განიცდის, ამასთან ძლიერდება მოსახლეობის წინააღმდეგობა

პერსონალია:  მურავიოვი ნიკოლაი ნიკოლაევიჩ (გენერალ-ადიუტანტი, ინფანტერიის გენერალი, კავკასიის მეფისნაცვალი, 1794-1866).

მოხსენიებული პირები:  ბებუთოვი ვასილ ოსიპოვიჩ (თავადი, გენერალ-ლეიტენანტი, ამიერკავკასიის სამოქალაქო სამმართველოს უფროსი, ბებუთაშვილი); დადიანი გრიგოლ (თავადი, გენერალ-მაიორი).

გეოგ.დასახელება:  ცხენისწყალი; ტეხურა; სამეგრელო.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; ურთიერთობა თურქეთთან.

Высочайший рескрипт главнокомандующему Отдельным Кавказским Корпусом, наместнику Кавказскому, ген.-адъют. ген.-от-инф. Муравьеву, от 4-го декабря 1855 года. - С.-Петербург = უზენაესი რესკრიპტი კავკასიის კორპუსის მთავარსარდალს, კავკასიის მეფისნაცვალს, გენერალ-ადიუტანტს, ინფანტერიის გენერალ მურავიოვს, 1855 წლის 4 დეკემბრით დათარიღებული - სანქტ-პეტერბურგი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Николая Николаевича Муравьева. 1854-1856 : VII. Турция / Дм. Кобяков [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1888. - Т. 11, N163. - С. 189[MFN: 5561]

სრული ტექსტი (გვ. 205)

ანოტაცია:  მადლობას უხდის იმ დიდი სამხედრო წარმატებებისთვის, რომელსაც მცირე აზიის უდიდესი ციხესიმაგრის ყარსის აღება მოჰყვა, და იმპერიის წინაშე დიდი დამსახურებისთვის წმინდა გიორგის ორდენით აჯილდოვებს

პერსონალია:  მურავიოვი ნიკოლაი ნიკოლაევიჩ (გენერალ-ადიუტანტი, ინფანტერიის გენერალი, კავკასიის მეფისნაცვალი, 1794-1866).

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; ურთიერთობა თურქეთთან.

Сведения о действиях Гурийскаго отряда с 21-го ноября по 6-е декабря 1855 года (по донесениям ген.-м. кн. Багртион-Мухранскаго) / Багратион-Мухранский = ცნობები 1855 წლის 21 ნოემბრიდან 6 დეკემბრამდე პერიოდში გურიის რაზმის მოქმედებათა შესახებ (გენერალ-მაიორის, თავად ბაგრატიონ-მუხრანელის მოხსენებათა მიხედვით) / ბაგრატიონ-მუხრანელი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Николая Николаевича Муравьева. 1854-1856 : VII. Турция / Дм. Кобяков [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1888. - Т. 11, N164. - С. 189[MFN: 5562]

სრული ტექსტი (გვ. 205)

ანოტაცია:  თურქებთან ბრძოლაში განსაკუთრებით გამოიჩინეს თავი თავადებმა აფაქიძეებმა, ფაღავებმა და ჩიქოვანებმა

მოხსენიებული პირები:  ომერ-ფაშა (თურქი სარდალი); ფაღავა ალექსანდრე (თავადი, პორუჩიკი); ფაღავა ბურძუ (თავადი); ჩუი (უბიხი თავადი); შარვაშიძე დიმიტრი (თავადი, გვარდიის პოლკოვნიკი); გურიელი მალაქია (თავადი, შტაბის როტმისტრი); მიქელაძე (თავადი, შტაბის როტმისტრი); წულუკიძე სიმონ (თავადი, მაიორი); ისკანდერ-ფაშა (თურქი სარდალი, ილინსკი); ჩიქოვანი ალექსი (თავადი, შტაბის კაპიტანი); ბაგრატიონ-მუხრანელი ივანე კონსტანტინეს ძე (თავადი, გენერალ-მაიორი, ქუთაისის სამხედრო გუბერნატორი).

გეოგ.დასახელება:  ტეხურა; ხობი; ცხენისწყალი; ბანძა; აბაშა; სენაკი; ცივი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; ურთიერთობა თურქეთთან.